هه‌ینی , تشرینی یه‌كه‌م 18 2024

ڕۆشنبیرى

رۆڵی پارێزەری ئایین لە پاڵپشتی خێزانیدا

نوسینی: پ.ی.د. عالیە فەرەجپسپۆڕ لە بواری خێزان و جێندەرئایین لە سەرجەم كۆمەڵگەكان و بوارە زانستییەكاندا پێگەی بنچینەیی خۆی هەبووە و هەیەتی، بۆیە زیاتر لە ئاڕاستەیەكی زانستی پەسەندكراوە بۆ دیاریكردنی پێگەی ئایین ، لەوانە لە لایەكەوە ئایین بە پێكهاتەیەكی سەرەكی سیستمی كولتوری دانراوە، لە لایەكیترەوە ئایین وەكو سیستمێكی سەربەخۆ لە كۆمەڵگەدا …

درێژە ...

لە پەراوێزی خوێندنەوەی كتێبی “ئایین و كێشەكان”

شادان تالبئایین و كێشەكان ئەمجارە دەبێتە هەوێنی لەدایكبوونی شاكارێكی دیكەی مامۆستا “تەحسین حەمە غەریب”، “ئایین و كێشەكان” درووست ناوی ئەم شاكارایە، بەم خوێندنەوە سەرپێیی و خێرایە ناتوانین بڵێین خوێندنەوەی ووردمان بۆ بابەتەكە كردووە، بەڵكو تەنها ناساندنێكی كتێبەكەیە، كە لە ئان و ساتی هەڵبژاردنی تەوەری ئەم جارەی گۆڤاری “ئایندەسازی” كەوتە بەر …

درێژە ...

ڕۆڵی كاری خۆبەخشی لە گەشەپێدانی كەسایەتییدا

شیرین سالحكاری خۆبەخشی مێژووییەكی دێرینی هەیە‌و لەسەرەتای بوونی مرۆڤەوە هەبووە، بەڵام زیاتر بەكاری خێری دەناسرا‌و مەبەست لێی یارمەتیدانی ماددی كەسانی تربوو، لەڕۆژگاری ئەمڕۆماندا گۆڕانكاری بەسەردا هاتووە، كاری خۆبەخشی بووەتە یەكێك لەو كارانەی پێگەیەكی دیاری هەیەو لەلایەن كۆمەڵگەوە پشتیوانی لێدەكرێت، تەنیا لایەنی ماددیش ناگرێتەوە، بەڵكو كۆی بوارەكانی تری ژیان دەگرێتەوە، بە …

درێژە ...

كاركردنی ژنان لە ڕوانگەی ئیسلامەوە

د. ئاراس محەمەد سالح،كار و كردەوەی چاك، فەلسەفەی دروستكردنی مرۆڤە بەبێ جیاوازی ڕەگەزی، هەردوو ڕەگەزی نێر و مێ وەك یەك فەرمان پێكراون كاری چاك ئەنجامبدەن، كردەوە چاكەكان هەندێكیان پەیوەندی تاكەكەسین لە نێوان خواو بەندەكانیدا وەك پەرستشەكان، ئەوە هەموو موسڵمانێك واجبە لەسەری ئەنجامیان بدات، بەشی دووەمی كردەوە چاكەكان بۆ سودی گشتیەو …

درێژە ...

ئه‌خلاقی لێبوردن

د.ئەنوەر محمد فەرەج لێبوردن له‌مه‌كاریمی ئه‌خلاقه‌زانای عاریف (ابن القیم) ده‌ڵێت: خوای گه‌وره‌ سه‌رجه‌م ئه‌خلاقه‌ به‌رزو جوانه‌كانی له‌م ئایه‌ته‌دا كۆكردۆته‌وه‌ (خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ) هه‌روه‌ها زانای پایه‌دار (القرطبي) ده‌ڵێت: ئه‌م ئایه‌ته‌ى كه‌ له‌ سێ وشه‌ پێكهاتووه‌ ته‌واوی رێساكانی شه‌ریعه‌تی له‌خۆی گرتووه‌ (لێبوردە بە، فەرمان بکە بە چاکە و …

درێژە ...

سه‌ركۆنه‌كردنى نه‌فس لاى شاعیرى كورد

نێچیروان وه‌لىمرۆڤ وه‌ك بوونه‌وه‌رێكى خاوه‌ن گیان پێكهاته‌یه‌كه‌ له‌ ئاوه‌ز و ده‌روون (النفس) و له‌ش. گیان بزوێنه‌رى زێندوویه‌تیى مرۆڤه‌ و، پێكهاته‌كانى ئاوه‌ز و نه‌فس و له‌ش له‌ یه‌كتر دابڕاو نین و ته‌واوكه‌ری یه‌كن. ئاوه‌ز و نه‌فس دیوه‌ نادیاره‌كه‌ى مرۆڤن و به‌رجه‌سته‌ نین، هه‌رچى له‌شه‌ به‌شه‌ ماددیییه‌كه‌ى مرۆڤه‌. هه‌ر یه‌كه‌ له‌مانه‌ كاریگه‌رییان …

درێژە ...

(جه‌معییه‌تى ته‌عالى ژنانى كورد)‌و ڕۆڵى ژنانى به‌درخانییه‌كان‌و بنه‌ماڵه‌ى خه‌ندان، له‌ خه‌باتى سیاسى‌و ڕوناكبیریى كورددا

د. عمر عبدالعزیزچاره‌كى یه‌كه‌مى سه‌ده‌ى بیستى زاینى، به‌چالاكترین سه‌رده‌مى خه‌باتى كوردو ڕابوونى ڕۆشنبیریى نوێى نه‌ته‌وه‌كه‌مان ده‌ژمێردرێت، چونكه‌ دامه‌زراندنى ده‌یان ڕێكخراوى چالاكى له‌خۆگرتووه‌، له‌وانه‌: (ئیتتیحادى محه‌ممه‌دى 1908)، (كۆمه‌ڵه‌ى ته‌عاون‌و ته‌ره‌ققى كورد 1908)، (كۆمه‌ڵه‌ى ئیصلاحى بنچینه‌یى 1909)، (كۆمه‌ڵه‌ى هێڤى ته‌له‌به‌ى كوردان 1912)، (كۆمه‌ڵه‌ى ته‌عالى كوردستان 1918)، (حزبى سه‌ربه‌خۆیى كوردیى 1918)، (ڕێكخراوه‌ى ژیانه‌وه‌ى …

درێژە ...

وه‌رچه‌رخانى ئالیه‌تى خستنه‌ به‌رچاوى خوێنه‌رانى ئاینده‌سازى

به‌شی دووه‌مڕێپۆرتاژ: خه‌رمان عبدالكریم ئه‌گه‌رچی ئه‌وانه‌ى خوێنه‌رن زۆرتر تامه‌زرۆن به‌ركه‌وته‌یان هه‌بێت له‌گه‌ڵ كاغه‌زو له‌مسكردنى ووشه‌كاندا، به‌ڵام زه‌روریه‌تى ژیان و ئاسانكاریه‌كان وای كردووه‌، جێگره‌وه‌كان به‌كاربهێرێن بۆ ئه‌وه‌ى په‌یامه‌ مرۆییه‌كان زیاتر و زووتر بگاته‌ تامه‌زرۆییانى نوسین، بۆیه‌ زه‌رووریه‌تى له‌ گۆڤاره‌وه‌ بۆسایت له‌ ڕوانگه‌ى سه‌رنووسه‌رو نوسه‌رو خوێنه‌رانى ئاینده‌سازى پرسی به‌سایت بوون ده‌خه‌ینه‌ پێش …

درێژە ...

ڕۆڵى مرۆیی ئافره‌ت له‌ په‌یامى پێغه‌مبه‌رى سه‌روه‌ردا

د. بێخال ئه‌بوبەكر حسه‌ینهه‌ڵاتنى خۆرى ئایینى پیرۆزى ئیسلام، مرۆڤایه‌تى بۆ قۆناغێكى نوێ ى ژیار و شارستانیه‌ت گواسته‌وه‌، به‌ تایبه‌تیش بۆ ئافره‌تان، سه‌ره‌تاى گرنگترین وه‌رچه‌رخان بوو، له‌ سه‌رتاسه‌رى مێژوو، و به‌ ئێستا و ئایینده‌شه‌وه‌. ئه‌مه‌ش له‌به‌رئه‌و ڕۆڵه‌ گرنگ و پڕبایه‌خانه‌ى كه‌ په‌یامى په‌روه‌ردگار بۆ ئافره‌تى له‌سه‌ر ئاستى تاك و خێزان و …

درێژە ...

پێگەی ژن لەفیلم دراماكاندا

د. هەتاو حمەصالحهونەر و سینەما وەك باشترین ئامرازی ئاڵوگۆركردنی كلتوری نەتەوە جیاوازەكان دادەنریت، بەهۆی فیلمە جیهانیەكانەوە خەڵكی ئەمرۆ شارەزای زۆرێك لە كلتور و زمان و هەڵسوكەوتی میللەت و نەتەوەكانی دەوروبەروبەر و جیهان بووە.ئایا ڕۆڵی فیلم و سینەما جیهانیەكان چۆن وینای ژن دەكەن؟ چ جۆرە ڕۆڵێك دەدرێت بە ئافرەت؟ ئایا ئەو …

درێژە ...