و: نێرگز محى الدین
بههۆى نزیك بوونهوهى وهرزى گهرماو كاتى سهیران و چوونهدهرهوهكانو بهركهوتنى ڕاستهوخۆی تیشكى خۆر له پێستو جهستهمان، پێویسته ئاگادارى پێست و تهندروستیمان بین، بۆیه لهم 30 خاڵهدا سود و زیانهكانى خۆرمان خستۆته ڕوو:
سوودهكانى بهركهوتنى تیشكى خۆر:
1-تیشكى خۆرى مامناوهند تواناى دابینكردنى ڤیتامین (D) ههیه بۆ لهش.
ئهم ڤیتامینه دادهنرێ به ڤیتامینى خۆر. ههرچهنده خۆر یارمهتى گهشهى ئێسكو ههڵمژینى كالیسیۆم دهدات، دروستكردنى ڤیتامین D دهست پێدهكات كاتێ خۆر ((7-Dehdrocholestrol دهگۆڕێت بۆ ڤیتامین D بهتایبهت ڤیتامین D3 كه بهڕێگهیهكى گرنگى گۆڕینى ڤیتام ین D دادهنرێت به شێوهیهكى سروشتى، ههروهها تیشكى خۆر یارمهتى منداڵ دهدات بۆ گهشهیهكى باشتر و بهرزبونى باڵاى، به تایبهت له كاتى چالاكیهكانى منداڵ له دهرهوهى ماڵ لهبهر ههتاو وهك ویارى تۆپی پێ و باسكه..هتد.
2- یارمهتی خهوێكى باش دهدات: كاتێك تیشكى خۆرى مامناوهند بهر چاوهكانت دهكهوێت، دهمارى (ئۆپتیك) مهسج ئهنێرێ بۆ مێشك و ئهویش ههڵدهسێ بهدهردانى میالتۆنین (یهكێكه لهو هۆرمۆنانهى كه یارمهتیدهرن بۆ خهوێكى قووڵ و ئارام) ڕژینهكانى میشك چالاك دهبن و میلاتۆنینى زیاتر دهردهدهن.
3-ڕێگرى ئهكات له توش بون بهشێرپهنجهى پڕۆستات: بهركهوتنى تیشكى خۆرى مامناوهند هۆكارى ڕێگریكردنه لهم نهخۆشیه، چونكه زۆر بهركهوتنى تیشكى خۆر هۆكارێكه بۆتوشبون بهو نهخۆشیه، له لێكۆڵینهوه بهناوبانگهكانى زانایاندا هاتووه كه له وڵاتهگهرمهكانى وهك ئهفریقا، رێژهى توشبون بهم نهخۆشیه زۆرهو ڕێژهى مردن به ڕێژهى %45 به هۆى شێرپهنجهى پڕۆستاتهوهیه. لهگهڵ ئهمهشدا كهمى بهركهوتنى تیشكى خۆریش هۆكاره بۆ توشبون بهم نهخۆشیه كه لهلایهن زانكۆى كالیفۆڕنیاوه سهلمێنراوه، كهواته كه لهوڵاتى خۆمان دهتوانرێ سوود لهتیشكى خۆری مامناوهند وهربگیرێ.
4-كۆنترۆڵى كۆرتیزۆڵ ئهكات: كۆرتیزۆڵ یهكێكه له هۆكارهكانى سترێس. بهپێى لێكۆڵینهوهكان بهرزى ئاستى كۆرتیزۆڵ ئهبێته هۆى كهمبونهوهى كێش. له لێكۆڵینهوهیهكى زانكۆى كۆلۆرادۆدا هاتوه كه تیشكى خۆر دهبێته هۆى كهم كردنهوهى ڕێژهى كۆرتیزۆڵ لهخوێندا.
5- بۆ ڕزگار بوون له نهخۆشى نائارامى وپهستانى ئهم نهخۆشیه لاى ههندێ خهڵك زیاتر له وهرزى زستاندا دهردهكهوێت، بههۆى بهرنهكهوتنى تیشكى خۆرى پێویست، بهكردنهوهى پهنجهرهى ژوورو بهركهوتنى بڕێك خۆر، مهزاجێكى باش و ئارام ئهگهڕێنێتهوه. به پێى لێكۆڵینهوهیهك كه له وڵاتى ئیتاڵیا له ساڵى 2001 ئهنجام دراوه، دهڵێ: “تیشكى خۆر له 5-9 ى بهیانى و لهكاتى خۆر ئاوابووندا له كات ژمێر 4-6ى ئێواره كاریگهرى باشى ههیه لهسهر تهندروستى پێست و خۆرێكى سهلامهتهو هیچ كاریگهریهكى خراپى نیه. لهمانهش زیاتر كاریگهرى ههیه لهسهر پهستانى خوێن و ڕێكخستنى ئهنسۆلین، ههروهها گۆڕینى كاربۆهیدرات و چهورى بۆ ووزه.
بهپێى لێكۆڵینهوهیهكى زانكۆى هارفارد له ساڵى 2008دا دهڵێ:” كهمى بهركهوتنى تیشكى خۆر دهبێته هۆى بهرزبوونهوهى پهستانى خوێن” له لێكۆلینهوهیهكى تردا هاتوه كه خۆر كاریگهرى ڕاستهخۆى ههیه لهسهر نهخۆشیهكانى كۆئهندامى سوڕان و ڤیتامین D نۆرمهڵ ڕاگرتنى پهستانى خوێن.
6-كایگهرى ههیه لهسهر توشنهبوون به پووكانهوهى ئێسك: بهپێى لێكۆڵینهوهى زانایانى ئوستورالى كهم بهركهوتنى خۆر دهبێته هۆى پوكانهوهى ئێسك وه نهخۆشیهكى باوه له وڵاتانى ئهوروپا و ئهمهریكاى باكور.
7-كاریگهرى ههیه لهسهر توش نهبوون به شێرپهنجهى مهمك: ئامۆژگارى ژنانى توشبو بهو نهخۆشیه دهكرێ كه ڕۆژانه بچنه بهر ههتاو، ئهمهش وهكو چارهسهر بهكار دههێنرێت. پێش توشبون به نهخۆشیهكه بهركهوتنى تیشكى خۆرى مامناوهند كاریگهرى ههیه لهسهر ڕێگریكردن له تووشبون بهم نهخۆشیه.
8-ئهبێته هۆى لهناوبردنى بهكتریا: داهێنانێك لهلایهن سهربازێكى ئهڵمانیهوه داهێنرا له ساڵى 1903دا كهخهڵاتى ئۆسكاری پێبهخشرا. داهێنانهكهشى ئهوهبوو تیشكى خۆرى بهكارهێنا وهك و چارهسهر بۆ چارهسهركردنى برین و بهكتریاوى بوون. ههروهها یارمهتیدهره بۆ كێشهكانى پێست وهك و زیپكهو ئهگزیما و سهدهفیهو كهڕووى پێست.
9-بۆری خوێنهكان پاك دهكاتهوهو یارمهتى زیادكردنى بڕى ئۆكسجین دهدات له خۆێندا: به پێى لێكۆڵینهوه پزیشكیهكان له ئهوروپا، تیشكى خۆر ئهتوانێ بۆریه خوێنهكان پاك بكاتهوهو ڕێگرى ئهكات له ڕهق بوونى بۆریه خوێنهكان، یارمهتى خێرا گواستنهوهى ئۆكسجین دهدات بۆ ههموو بهشهكانى لهش.چارهسهرێكى باشه بۆ گهشهى ماسوولكهكان ههبونى لهشیكى ڕێك.
10-دهزگاى بهرگرى لهش بههێز دهكات: كاتێك خۆر بهر لهشى مرۆڤ دهكهوێ بڕێكى زیاتر خڕۆكهى سپى دروست دهبێت، ئهمهش بهرگرى له لهش ئهكات له توشبوون له ههموو جۆره ههوكردنێك.
11-بۆ توشبوانى ئهلزههایمهر بهسوده: لێكۆڵینهوه پزیشكیهكان ئهوهیان دهرخستوه كه تیشكه خۆر یارمهتى دهرێكى باشه بۆ ڕێكخستنهوهى ژیانیان وه باشتر كردنى تهندروستیان.
12-چارهسهره بۆ نهخۆشى سهدهفیه: بۆ ئهوانهى توشى سهدهفیه (پێست ههڵدان) بون سودى زۆره، زاناكان ئهڵێن توشبوان بهڕێژهى %84 سود مهندبوون و بهرهو باشتر چوون.
13-یارمهتى باشكردنى مهزاجى مرۆڤ دهدات: یارمهتى ڕژێنهكانى مێشك دهدات به دهردانى ڕژێنى كیمیاى تایبهت كه پێى دهوترێ (tryptamines) ئهمیش یارمهتیدهره بۆ باشكردنى مهزاجى مرۆڤ.
14-یارمهتى كهم كردنهوهى نیشانهكانى پێش سووڕى مانگانه دهدات: یارمهتى خانمان دهدات بۆ كهمكردنهوهى نیشانهكانى پێش سووڕى مانگانه وهكو دڵتهنگى مهزاجى خراپ و ناڕهحهتیه جهستهییهكان و تێكچوونى باره كۆمهلایهتیهكان.
15-یارمهتیدهره بۆ چارهسهرى پهتا وهرزییهكان: ئهگهر توشى پهتابویت و نیشانهكانى پژمه و بریندار بوونى قوڕگ و ئاولێهاتنى لووت و ئازارى ماسولكهو كۆكه بوویت، لهههفتهیهكدا 3 جار بچۆره بهر ههتاو ئهوا %40ى نهخۆشییهكهت چارهسهر ئهكات.
16-كۆنترۆڵى زیادبونى كێش دهكات: ئهتوانرێ تیشكى خۆر بهكار بهێنرێ بۆ وروژاندنى ڕژێنى (سایرۆید) ئهمیش ههڵدهسێ به سووتان و كۆنترۆڵكردنى چهورى لهش، بهمهش ئهتوانرێ وهكو خۆپاراستن له قهڵهوبوون بهكار بهێنرێ.
17-حهزى سێكسى زیاددهكات: بهركهوتنى تیشكى خۆر له پشت و سنگ ڕێگهیهكى باشه بۆ زیاد دهردانى هۆڕمۆنه سێكسیهكان.
18-لهلێكۆڵینهوهیهكى زانستیدا سهلمێنراوه كه خۆر یارمهتیدهره بۆ كهمكردنهوهى ماندوێتى و زیادكردنى ههڵمژینى ڤیتامینهكان و وزه. لهپاڵ ئهمانهشدا دهردانى ئهدرینالین كهمدهكاتهوه و بهرههمهێنانى (ئیندرۆپین) زیاددهكات كه ئارامی و دڵخۆشى به مرۆڤ دهبهخشێ.
19-دهزگاى بهرگرى له توشبوون به نهخۆشى ئهپارێزێ: بهپێى لێكۆڵینهوهكانى تهندروستى ژینگهیى تیشكى خۆر كاریگهرى ههیه لهسهر دهزگاى بهرگرى لهش و توش نهبوون به نهخۆشیهكانى سهدهفیه و ههوكردنى درێژخایهنى پێست، ههروهها كاریگهرى پۆزهتیفى ههیه لهسهر توشبوانى نهخۆشى ڕهبوه.
20- ئهگهرى توشبون به نهخۆشى ڕۆماتیزم كهمدهكاتهوه: تیشكى ههتاوى بهیانیان دهبێته هۆى بهرههمهێنانى ڤیتامین D و ئهمهش وا ئهكات مهترسى توش بوون بهم نهخۆشیه كهمبێتهوه.
21- به سووده بۆ ژنانى دووگیان: ڤیتامینD یهكێكه له خۆراكه گرنگهكانى ماوهى دووگیانى، به پێى لێكۆڵینهوهكان ڤیتامین د وا ئهكات مهترسى لهدایكبوونى پێشوهخت كهمبكاتهوه و تیشكى خۆر نهك ههر بۆ دایكهكه بهڵكو بۆ منداڵهكهش به سوده. بهپێى لێكۆڵینهوهیهكى پزیشكهكانى زانكۆى میكگان له ئهمریكا كه لهسهر 40 ژنى دووگیان ئهنجامیان داوه پێدانى ڤیتامین Dڕێژهى خوێنیان بۆ دوو هێنده بهرز بۆتهوهو كێشه دهرونیهكانى ماوهى دوگیانیان نهبوه، ههروهها ههوكردنى دهورى كۆئهندامى زاوزێشیان نهبوهو ڕزگاربوون له نهشتهرگهرى و مهترسى كێشهكانى دڵ و مێشك و سییهكان.
22- چالاكى گورچیلهكان زیاددهكات: بهسوده بۆ گورچیلهكان كاتێك تیشكى ههتاوى مامناوهند بهر لهشى مرۆڤ دهكهوێ ئهوا گورچیلهكان چالاك دهبن بۆ كردنهدهرهوهى پاشماوهى دهرمان و ههر ماددهیهكى زیان بهخشیتر كه لهلهشدا ههن.
23-چالاكیه جهستهییهكان زیاد دهكات: كاتێ مهزاجێكى باشت ههبێ ئهوا زیاتر چێژ وهر دهگریت له چالاكییهكانى دهرهوهى ماڵ وهكو سهركهوتن بهسهر شاخ و مهلهكردن و ڕاوه ماسى و سهیرانكردن …
پێویسته لهپاڵ سوده زۆرهكانى تیشكى ههتاودا، توشى زیانهكانى زۆر مانهوه لهبهر تیشكى ههتاوى تیژ نهبیت. چونكه زۆر مانهوه لهبهر تیشكى خۆرى بهتین زیاتى بۆ لهش ههیه
زیانهكانى تیشكى ههتاو:
1- زۆر مانهوه لهبهر ههتاو ئهگهرى سوتانى پێستى ههیه، به تایبهت ئهو بهشانهى لهش كه ڕاستهوخۆ تیشكى ههتاوهكهى بهر ئهكهوێ, خانهكانى پێست توشى زیان دهبنهوه به بهركهوتنى تیشكى سهروو وهنهوشهیى، خوێن زیاتر دێته ئهو ناوچهیهو سوور بوونهوه ڕودهدات.ۆئهگهر زۆر زۆر بچیته بهر ههتاو ئهوا ئهگهرى توشبوون به شێرپهنجه زیاد دهكات.
2-هۆكارێكه بۆ توش بوون به شێرپهنجهى پێست: له ڕاستیدا تیشكى سهروو وهنهوشهى لهخۆردا هۆكاره بۆ توشبوون به شێرپهنجه. زۆر جۆرى جیاواز شێرپهنجه ههن بهڵام 3 جۆریان زۆر تر باون وهكو(melanoma, squamous cell carcinoma, basal cell carcinoma ) . melanoma لهناو ئهمانیشدا باوترین جۆریانه. بهركهوتنى بڕێكى دیارى كراو له ههتاو له پێش تهمهنى بیستهكان كاریگهرى ئهبێت لهسهر كهمتر توشبوون به Melanoma .
3-تیشكى سهروو وهنهوشهیى كاریگهرى خراپى ههیه لهسهر دهزگاى بهرگرى لهش. زاناكان دهڵێن كه سوتاوى خۆر وادهكات خڕۆكه سپییهكانى خوێن كاری خۆیان نهكهن بۆماوهى 24 كاتژمێر. ئهمهش كاریگهرى ههیه لهسهر لهش تواناى بهرگرى نهبێت دژى میكرۆب و بهكتریاو فایرۆس و ههوكردن به هۆى كهڕوهكانهوه.
4-تیشكى ههتاو كاریگهرى خراپى ههیه لهسهر شانهكانى چاوو كه پێیان دهوترێ (photokeratitis,snow blindness ) كه بۆ چهند ڕۆژێ چاو ناتوانێ شتهكان به ڕێكو پێكى ببینێ، ئه مهش دیسان له داهاتوشدا كاریگهرى دهبێت لهسهر نهخۆشییهكانى چاو. زاناكانى كۆمهڵهى تهندروستى ئهمریكى له ساڵى 1998 دا ئهوهیان دهرخست كه ههتاو كاریگهرى خراپى دهبێت بۆ سهر شهبهكهى چاو شانهكانى ترى چاو.
5- بهركهوتنهكانى پێست زیاددهكات: تیشكى سهروو وهنهوشهى له ناوچهى بهركهوتنى ههتاو خاڵى سورى سهر پێست زیاددهكات و خانهى پێش شێرپهنجهى دروست دهكات كه پێشیان دهوترێ ((Actinic keratosis .ئهم بهركهوتنه زیاتر لهسهر گوێ و دهم وچاو و پشتى دهستهكان دهردهكهوێ. ((Actinic keratosis ههمان شێوهى ماڵهى ههیه كه له ژنانى دووگیاندا دهردهكهوێ.
6- تیشكى سهروو وهنهوشهیى وادهكات كه زووتر و بهتهمهن تر پێست دهربكهوێ كه له دهم و چاوودا به ڕوونى دهر دهكهوێ. تیشكى سهروو وهنهوشهیى خانهكان و كۆلاجینى چینى سهرهوهى پێست لهناو دهبات، له ڕاستیدا زۆر بهركهوتنى ئهم تیشكه زۆر كێشه دروست دهكات لهوانه چرچ بون و دهركهوتنى خاڵى قاوهى …هتد.
پێویسته كاتى گونجاو و كرێم و دژه ههتاوى گونجاو بدۆزنهوه بۆ كاتى چونه بهر ههتاو بۆ ئهوهى له سودهكانى بێبهش نهبن و دوریش بن له زیانهكانى.
سهرچاوه:
http://vkool.com/effects-of-sunlight/

coursework example pdf coursework on resume coursework que es https://courseworkninja.com
coursework ne demek coursework resume example coursework in area of expertise coursework buy uk
coursework hours coursework gcse coursework online coursework plagiarism checker
differential equations coursework coursework history a level coursework
topics coursework cambridge
coursework ne demek coursework gcse coursework
cv courseworks help
creative writing coursework ideas coursework presentation cpa coursework coursework sample
coursework or research coursework vs dissertation coursework writing uk coursework only degree
jerusalem coursework coursework jamii forum nea coursework history a
level coursework jelentése
custom coursework coursework writing service uk coursework meaning
in english https://coursework-expert.com
singles near me over 50 dating singles completely free dating site dating for free
chat single local free chatline online free dating personals for
singles top free dating sites
for singles dating online chat and meet adult dating sites datingwebsiteshopper.com
mature adult phone chat dating sites really free free women dating free-dating-sites-free-personals.com
single dating sites free and single n dating site dating sites without registering
100 free chat and dating for adults free best app
for meetings online free free dating sites without registering or fees usa free dating sites
dating apps free top free dating sites mature free and single dating flirt site free
no email dating site freetalk45 100% free dating sites no fees onlinedatingsuccessguide.com
Mol Cell Endocrinol 2002; 197 133 41 cialis generic tadalafil This is important since inflammation creates a never ending cycle of cough and more inflammation
essay editing services top 10 essay writing services website for essay
writing academic essay services
best online essay writers custom essay writing services reviews customized essay writing what are the best essay writing services
%random_anchor_text% %random_anchor_text% %random_anchor_text% .
college essay service top essay writers custom essay meister review write my essay generator
essay writing service law school academic essay writing help higher english critical essay help someone to write my essay
best essay website essays on the movie the help order custom essays mba essay writing service
help with essays assignments us essay writing service help write an essay
online online custom essay writing service
professional essay writing services buy my essay mba admission essay writing service medical school essay writing service
essay writing service reviews i need someone to write my essay
top essay writing websites essay writing service law school
help me write a essay buy college essays help write an essay online writing essay help
writing essays custom good essay writing website help essays best essay writing service online
essay writing service law someone write my essay i need help with my essay best essay help
custom essay writing service admission college essay
help write my admissions essay scholarship essay help
critical essay help good essay writers pay to write my essay help with an essay
top rated essay writing service custom essay writing sites
medical school essay service mba admission essay writing service
Elektrikçi Ankara | Ankara Elektrikçi arıyorsanız doğru yerdesiniz. Elektrikçi Ankara hiç çekinmeden tüm elektrik sorunlarını arayabilir bilgi alabilirsiniz. Elektrikci lazım olduğunda Ankara ‘nın bir çok mahallesine hizmet veren Elektrikçi ustalarımızdan profesyonel destek alabilirsiniz.
Ankara Tuvalet Lavabo Kanal Açma | Ankara Kanal Açma firması olarak kırıp dökme işlemi yapmadan hem ortama zarar vermezler, hem de borulara zarar vermeden sorunu kökünden çözerler. Teknolojik gelişmeler ışığında artık kimse eski yöntemle tuvalet tıkanıklıklarını açmamaktadır. Ankara Kanal Açma firması olarak kırmadan tuvalet tıkanıklığı açan firma personellerinin oldukça dikkatli ve daire içerisinde hiçbir yere zarar vermeden tuvalet tıkanıklığı açma işlemini yapmaları gerekmektedir. Kırmadan tuvalet tıkanıklığı açmak için personellerin deneyimli olması kadar kullanılan ekipmanların da sağlam ve düzenli olması da çok önemlidir.