شه‌ممه‌ , نیسان 20 2024

مه‌ولود، وێستگه‌یه‌ك بۆ فراوانكردنى بازنه‌ى دیندارى

مودریك عه‌لى عارف

سه‌راپاى مانگى مه‌ولود به‌گشتى و ڕۆژى دوانزه‌ى ڕه‌بیعولئه‌ووه‌ل به‌تایبه‌تى، كه‌ ڕۆژى له‌دایكبوونى خۆشه‌ویسترین و نزیكترین به‌نده‌ى خوایه‌، وه‌رزى گه‌شانه‌وه‌ى ڕۆح و بووژانه‌وه‌ى دڵ و پته‌وكردنى باوه‌ڕ و خزمه‌تكردنى دره‌ختى ئیمانه‌، وه‌رزى گه‌ڕانه‌وه‌یه‌ بۆ ڕۆژێكى بێ وێنه‌ له‌ لاپه‌ڕه‌ پڕ له‌ سه‌روه‌رى و زێڕینه‌كانى مێژووى مرۆڤایه‌تى، وه‌رزى ئاشتبوونه‌وه‌یه‌ له‌گه‌ڵ به‌دیهێنه‌رى ئه‌رز و ئاسمان و خواى میهره‌بان و خۆشه‌ویسته‌كه‌ى خوادا (د.خ)، مانگى مه‌ولود وه‌رزى خۆدزینه‌وه‌یه‌ له‌ گوناهو تاوان و كه‌مته‌رخه‌مى، وه‌رزى خۆدۆزینه‌وه‌یه‌ له‌ناو په‌یامه‌كه‌ى دوایین نێردراوى خوادا كه‌ په‌یامى ڕه‌حمه‌ت و میهره‌بانى هێناوه‌ بۆ مرۆڤایه‌تى، وه‌رزى نزیكبوونه‌وه‌یه‌ له‌ به‌ندایه‌تى و خواناسى و ئه‌ركى په‌یامدارى، وه‌رزى زمان شیرینكردنه‌ به‌ فه‌رمووده‌كان و خۆجوانكردن به‌ ئاكار و ڕه‌فتاره‌ جوانه‌كانى نازداره‌كه‌ى مانگى ڕه‌بیعولئه‌ووه‌ل، وه‌رزى هه‌ڵدانه‌وه‌ى لاپه‌ڕه‌ زێڕینه‌كانى ژیانى كه‌سێتى پێغه‌مبه‌رێكه‌(د.خ) كه‌ لێوانلێوه‌ له‌ ڕه‌حم و ڕه‌حمه‌ت و كه‌یله‌ له‌ خۆشه‌ویستى و سۆز و به‌زه‌یى نواندن، وه‌رزى ده‌ربڕینى ترۆپكى خۆشه‌ویستییه‌ بۆ ئه‌و سه‌روه‌ره‌ مه‌حبوبه‌ى دڵى ئه‌ویندارانى ڕاسته‌قینه‌، وه‌رزى شاره‌زابوونه‌ له‌ ژیاننامه‌ و ناسینى كه‌سێتى دوایین نێردراوى خوا و ئاگاداربوون له‌ ناوه‌ڕۆكى په‌یامى ئیلاهى و به‌رنامه‌ى ژیانى ئینسانى.
بۆ ده‌ربڕینى عیشق و خۆشه‌ویستى نواندن بۆ هه‌ر كه‌سێك و نیشاندانى دڵوابه‌سته‌یى و په‌یڕه‌وى كردن له‌ گوفتار و ڕه‌فتاره‌كانى، پێویسته‌ له‌سه‌ره‌تادا و به‌ر له‌ هه‌ر شتێكى دیكه‌ كه‌سێتى و خه‌سڵه‌ته‌كانى ئه‌و كه‌سه‌ بناسیت و شاره‌زاى ژیان و هه‌ڵسوكه‌وت و بیر و بۆچوونه‌كانى ببیت، ئه‌وجا به‌ ئه‌ندازه‌ى باشى و جوانى و ڕاستى بۆچوون و گوفتار و كرداره‌كانى و چۆنیه‌تى مامه‌ڵه‌كردنى له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ره‌كه‌یدا، تۆش خۆشه‌ویستى بۆ ده‌رده‌بڕیت و په‌یڕه‌وى له‌ داوا و ڕێنومایى و فه‌رمانه‌كانى ده‌كه‌یت، به‌مه‌ش ده‌بیته‌ شوێنكه‌وته‌ى ڕاسته‌قینه‌ و خۆشه‌ویستى ئه‌و كه‌سێتییه‌.
شاره‌زابوون له‌ ژیاننامه‌ و ناسینى كه‌سێتى و ئاكاره‌كانى پێغه‌مبه‌رى خۆشه‌ویستمان موحه‌ممه‌د(د.خ) وه‌ك دوایین په‌یامبه‌رى خوایى، له‌ هه‌مووان گرنگتر و پێویستتره‌ بۆ شوێنكه‌وتووه‌كانى، مانگى مه‌ولود و (ڕه‌بیعولئه‌ووه‌ل) و بۆنه‌ى له‌دایكبوونى ئه‌و سه‌روه‌ره‌ش، یه‌كێكه‌ له‌ گونجاوترین و باشترین كات و ده‌رفه‌ته‌كان بۆ هه‌ستان به‌ ڕاپه‌ڕاندنى ئه‌و ئه‌رك و كاره‌ گرنگ و پێویسته‌، بۆیه‌ ده‌بێ كه‌سى باوه‌ڕدار و په‌یامدار زۆر به‌ باشى ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ بقۆزێته‌وه‌ و سودى ته‌واوى لێوه‌رگرێ، خۆى به‌و گوفتار و ڕه‌فتار و ئاكارانه‌ بڕازێنێته‌وه‌ و ببێته‌ كه‌سێكى پێغه‌مبه‌رنوما و ده‌نگ و ڕه‌نگ و بۆنى ئه‌و په‌خش بكات.
یه‌كێك له‌ گرنگترین ئه‌و تایبه‌تمه‌ندى و خه‌سڵه‌ته‌ جوانانه‌ى كه‌سێتى باڵاى موحه‌ممه‌د(د.خ) كه‌ زۆر پێویسته‌ هه‌ڵوێسته‌ى له‌سه‌ر بكرێ و بایه‌خى بنچینه‌یى پێ بدرێ و بكرێته‌ كاڵاى باڵاى كه‌سه‌كان، چ وه‌ك مرۆڤ و چ وه‌ك پێغه‌مبه‌ر و دوایین نێردراوى خوایى، بریتیه‌ له‌ ڕه‌حمه‌تبوونى بۆ جیهانیان به‌گشتى، به‌ مرۆڤ و گیانداره‌وه‌، به‌ سروشت و بێ گیانه‌وه‌، به‌ باوه‌ڕدار و بێ باوه‌ڕه‌وه‌، به‌ خزم و بێگانه‌وه‌، كه‌ ئه‌م خه‌سڵه‌ته‌ جوان و گرنگه‌ له‌ به‌شه‌ مرۆییه‌كه‌یدا وه‌ك هه‌ر مرۆڤێكى دیكه‌ و له‌ به‌شى په‌یامدارى و بانگه‌وازه‌كه‌یدا وه‌ك پێغه‌مبه‌رێك به‌تایبه‌تى، زۆر به‌ جوانى ڕه‌نگى داوه‌ته‌وه‌، به‌تایبه‌ت كاتێك كه‌ ته‌ماشاى ئایه‌ته‌كانى قورئانى پیرۆز و فه‌رمووده‌ شیرینه‌كان و ئاكاره‌ جوانه‌كانى خودى خۆى ده‌كه‌ین، زۆر به‌ ڕوونى ئه‌م ڕه‌حمه‌ت و به‌زه‌ییه‌ى تێدا ده‌بینین، به‌تایبه‌ت كاتێك كه‌ ئه‌م شایه‌تییه‌ گه‌وره‌ و گرنگه‌ زاتى خواى باڵاده‌ست بۆى داوه‌ و فه‌رموویه‌تى: [ومَا أرْسَلْنَاكَ اِلاَّ رَحْمَة لِلْعَالمِینَ.] كه‌ باشترین وه‌سف و سه‌نا و پێناسه‌یه‌ بۆ ئه‌م مرۆڤه‌ بێ وێنه‌ میهره‌بانه‌ى خواى به‌ به‌زه‌یى.
ئه‌مه‌ وێڕاى ئه‌وه‌ى كه‌ ئه‌م په‌یامبه‌ره‌ ڕه‌ئفه‌ت و ڕه‌حمه‌تێكى جیاواز و زۆر تایبه‌تى بۆ موسڵمانان و باوه‌ڕداران هه‌بووه‌، وه‌ك خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رمووێ: [لقَدْ جَا‌ؤكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِیزٌ عَلیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَڕیصٌ عَلیْكُمْ بِالْمُؤمِنِینَ رَ‌ؤوفٌ رَحِیمٌ.] كه‌ بووه‌ته‌ وێنه‌یه‌ك له‌ جیلوه‌كردن و نومایشكردنى خه‌سڵه‌ت و ئاوه‌ڵناوه‌ جوانه‌كانى خواى (ڕه‌حمان و ڕه‌حیم) و میهره‌بان له‌سه‌ر زه‌ویدا.
بۆیه‌ پێویسته‌ مانگى مه‌ولود بكرێته‌ مانگى له‌دایكبوونه‌وه‌ى مرۆڤایه‌تى، مانگى ئاوڕدانه‌وه‌ له‌سه‌رجه‌م خه‌ڵكى به‌ ئایین و بیر و باوه‌ڕى جیاوازه‌وه‌، بكرێته‌ ئه‌و مانگه‌ى كه‌ تێیدا ـ له‌ لایه‌ن موسڵمانان و شوێنكه‌وتوانى ئه‌و په‌یامبه‌ره‌وه‌ ـ ڕه‌حم و ڕه‌حمه‌ت و به‌زه‌یى دابه‌ش بكرێت به‌سه‌ر مرۆڤه‌كاندا به‌گشتى، ببنه‌ به‌رجه‌سته‌كارى ئایه‌تى: [ومَا أرْسَلْنَاكَ اِلاَّ رَحْمَة لِلْعَالمِینَ.].
پێویسته‌ له‌سه‌ر ئێمه‌ى موسڵمانانیش كه‌ به‌ په‌یڕه‌وى كردنى ڕاسته‌قینه‌مان له‌ گوفتار و ڕه‌فتار و ئاكاره‌كانى پێغه‌مبه‌رى ئازیز(د.خ)، بازنه‌ى دینداریمان فراوان بكه‌ین و له‌ بازنه‌ى خزمه‌تكردن و ڕه‌حم و ڕه‌حمه‌ت به‌خشین به‌ دیندارانه‌وه‌ بگوازینه‌وه‌ بۆ بازنه‌ى مرۆڤه‌كان به‌گشتى، با به‌ چه‌شنێك بین كه‌ ئه‌گه‌رچى خه‌ڵكیش په‌یوه‌ست نه‌بن به‌ باوه‌ڕ و دروشم و عیباداتى دینه‌كه‌مانه‌وه‌، به‌ڵام با سودمه‌ند ببن له‌ ڕۆح و فه‌لسه‌فه‌ى كۆمه‌ڵایه‌تى و مرۆیى و خزمه‌تگوزارانه‌ى دینه‌كه‌مان، با بزانن كه‌ ئه‌م دینه‌ ڕه‌حمه‌ته‌ بۆ هه‌مووان، ته‌نانه‌ت بۆ دوژمن و نه‌یاره‌كانیشى، وه‌ك ئه‌و نموونه‌ جوانه‌ى سه‌روه‌ر بین كه‌ پێشه‌وا (موسلیم) له‌ (ئه‌بو هوره‌یره‌)وه‌ بۆمان ده‌گێڕێته‌وه‌ كه‌: هه‌ندێ له‌ هاوه‌ڵان داوایان له‌ پێغه‌مبه‌ر(د.خ) كردووه‌ كه‌ دوعاى شه‌ڕ و عه‌زاب بكات له‌ موشریك و بێ باوه‌ڕه‌كان و ئه‌وانه‌ى كه‌ ئازاریان ده‌ده‌ن، ئه‌و زاته‌ش ـ كه‌ نموونه‌یه‌كى باڵاى ڕه‌حمه‌ت و جیلوه‌یه‌كه‌ له‌ (ڕه‌حمانییه‌ت) و (ڕه‌حیمییه‌ت)ى خواى میهره‌بان ـ له‌ وه‌ڵامدا پێیان ده‌فه‌رمووێ: (اِنِّى لمْ أُبْعَث لعَّانَاً، واِنَّمَا بُعِثتُ رَحْمَة.) واته‌: من بۆ ئه‌وه‌ ڕه‌وانه‌ نه‌كراوم كه‌ نفرین له‌ خه‌ڵكى بكه‌م و قسه‌ى ناشیرین و ناڕه‌وایان پێبڵێم، به‌ڵكو بۆ ئه‌وه‌ نێردراوم كه‌ ڕه‌حمه‌ت و به‌زه‌یى بم بۆیان.
به‌ڵێ! موحه‌ممه‌دى پێغه‌مبه‌ر(د.خ) به‌ بڕیار و به‌ڵێن و ڕێنومایى و مه‌ده‌دى ئیلاهى بووه‌ته‌ ڕه‌حمه‌ت و به‌زه‌یى بۆ هه‌موو جیهانیان، به‌ گیاندار و بێ گیانه‌وه‌، ڕِه‌حمه‌ت بووه‌ بۆ دار و دره‌خت و ڕێگرى كردووه‌ كه‌ ته‌نانه‌ت له‌ جه‌نگ و غه‌زاكانیشدا بیانبڕن، ڕه‌حمه‌ت بووه‌ بۆ كانیاوه‌كان و فه‌رموویه‌تى پڕیان مه‌كه‌نه‌وه‌، ڕه‌حمه‌ت بووه‌ بۆ گیانداران و فه‌رموویه‌تى به‌ چه‌قۆى تیژ نه‌بێ سه‌ریان مه‌بڕن بۆ ئه‌وه‌ى ئازار نه‌چه‌ژن، ڕه‌حمه‌ت بووه‌ بۆ هاوسه‌ره‌كان و فه‌رموویه‌تى: (خَیْرُكُمْ خَیْرُكُمْ لأِهْلِهِ وأنَا خَیْرُكُمْ لأِهْلِى.) ڕه‌حمه‌ت بووه‌ بۆ ئه‌سیر و به‌ندكراوه‌كان و نه‌یكوشتوون و ڕێگه‌ى نه‌داوه‌ بكوژرێن و ئه‌شكه‌نجه‌ و ئازار بدرێن، به‌ڵكو ته‌نها به‌وه‌نده‌ى كه‌ چه‌ند كه‌سێك فێرى خوێنه‌وارى بكه‌ن ئازادیان بكه‌ن، ڕه‌حمه‌ت بووه‌ بۆ نه‌دار و هه‌ژاران و بێ نه‌وایان، بۆ بێ باوك و هه‌تیووان و نازى كێشاون و كه‌فیلى هه‌تیووى كردووه‌ته‌ دراوسێى خۆى له‌ به‌هه‌شتدا، له‌ لایه‌كى دیكه‌وه‌ فه‌رموویه‌تى ته‌نانه‌ت ڕووخۆشى ـ كه‌ هیچى تێناچێت ـ خێر و چاكه‌یه‌، ده‌ى له‌گه‌ڵ خه‌ڵكیدا ڕووخۆشبن (تَبَسُّمُكَ لِۆجْهِ أخْیْكَ صَدَقَه‌ٌ.) و هه‌روه‌ها فه‌رموویه‌تى: (خَیْرُ النَّاسِ أنْفَعُهُمْ لِلنَّاسِ) و یاخود ده‌فه‌رمووێ: (ألْرَّاحِمُونَ يرْحَمُهُم الْرَّحْمَنُ، اِرْحَمُواْ مَنْ فِی الأرْض يرْحَمُُكُمْ مَنْ فِی الْسَّمَا‌ء.)
ڕه‌حمه‌ت و به‌زه‌یى ئه‌م سه‌روه‌ره‌ خۆشه‌ویسته‌(د.خ) گه‌یشتبووه‌ ئه‌و ئاسته‌ى كه‌ ته‌نانه‌ت له‌به‌رامبه‌ر ئه‌وانه‌ى كه‌ دژایه‌تییان ده‌كرد و ئازاریان ده‌دا، ڕووى ده‌كرده‌ خواى به‌ ڕه‌حم و میهره‌بان و ده‌پاڕایه‌وه‌ كه‌: (أللَّهُمَّ اِغْفِرْ لِقَوْمِي فَإِنَّهُمْ لايعْلمُونَ) و یاخود ده‌یفه‌رموو: (اِذهَبُواْ فَأنْتُم الطلقَا‌ء) و چه‌ندین هه‌ڵوێست و نموونه‌ى جوان و ناوازه‌ى دیكه‌ى ده‌نواند و به‌ چاكه‌كانى منه‌تبار و شه‌رمه‌زارى ده‌كردن.
بۆیه‌ خواى گه‌وره‌ ئه‌وه‌ى بۆ ڕوون ده‌كاته‌وه‌ كه‌: ئه‌م دڵ نه‌رمى و هه‌ست ناسكى و مامه‌ڵه‌ جوانى و ڕه‌حمه‌تبوونه‌ى چ ئه‌نجامێكى هه‌بووه‌؟! بۆیه‌ پێى ده‌فه‌رمووێ: [فَبِمَا رَحْمَة مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لهُمْ ولوْ كُنْتَ فَظاً غَلِیظ الْقَلْبِ لانْفَضوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ واسْتَغْفِرْ لهُمْ وشاورهم فی الأمر].
له‌و ڕوانگه‌یه‌وه‌، پێویسته‌ موسڵمانان و باوه‌ڕدارانیش، به‌ ڕه‌حمه‌تبوون و به‌زه‌یى نواندن و نه‌رم و نیانى و خزمه‌تكردنى مرۆڤایه‌تى و ئاوڕدانه‌وه‌ له‌ خه‌م و داخوازى و پێویستییه‌كانى هاووڵاتیان و په‌رۆشى نواندن بۆیان، خه‌ڵكى له‌ ده‌ورى په‌یامى خوایى و فه‌رمووده‌ و ڕێنومایى و ئاكار و خۆشه‌ویستى ئه‌و سه‌روه‌ره‌ كۆ بكه‌ینه‌وه‌، جوانى دینیان نیشان بده‌ین و چێژى دیندارى و خواناسى و عیشق و خۆشه‌ویستى پێغه‌مبه‌ریان(د.خ) پێ بچه‌ژین، نیشانیان بده‌ین كه‌ په‌یامى ئه‌و پێغه‌مبه‌ره‌(د.خ) په‌یامى ڕه‌حمه‌ت و به‌زه‌یى و خزمه‌تكردنه‌ به‌ جیهانیان، په‌یامى مرۆڤدۆستى و ژیاندۆستى و ڕێزگرتنه‌ له‌ كه‌رامه‌تى ئینسانى هه‌ر تاكێك.


Check Also

بەکارهێنانی حەب بۆ دواخستنی سوڕی مانگانەی ئافرەتان لە مانگی ڕەمەزاندا

چاوپێکەوتن: د. گوڵاڵە تاهیر ئایا لەڕووی شەرعەوە ڕێگە دراوە بە بەکارهێنانی حەب بۆ دواخستنی سوڕی …

29 کۆمێنت

  1. Outstanding feature

  2. Hello there! I know this is kind of off topic but I was wondering if you knew where I could get a captcha plugin for my comment form? I’m using the same blog platform as yours and I’m having difficulty finding one? Thanks a lot!

  3. Доброго всем дня!
    Получите документ об образовании по выгодной цене с доставкой по РФ и оплатой после получения.
    купить аттестат цена
    Приобретите диплом Вуза с доставкой по России без предоплаты и полной уверенностью в его подлинности.
    Получите документ об образовании по выгодной цене с доставкой по РФ и оплатой после получения.

  4. StephenOrere

    Currently it seems like Movable Type is the preferred blogging platform available right now. (from what I’ve read) Is that what you are using on your blog?
    #be#jk3#jk#jk#JK##

    купить американский номер

وەڵامێک بنووسە

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *