یەکشەممە , نیسان 20 2025

كاریگەری هونەر لە ژیانی ژناندا

ی. پ. د. عالیە فەرەج

زانای كۆمەڵناسی (ئیبن خەلدون) پێیوایە: “یەكێك لە نیشانەكانی داڕمانی شارستانییەكان بریتیە لە دابەزینی هەریەكە لە: هەستی مۆسیقی و هەستكردن بە گۆرانی لە كۆمەڵگەدا” بە واتایەكی تر كەی جوانی بە هونەر دەربڕینی لێنەكرا ئەوا جوانی لەو كۆمەڵگەیەدا دەشێوێت و كلتوری كۆمەڵگە بەرەو لاوازبوون دەڕوات. لەمەوە لە سەدەی بیستدا بەشێكی تایبەت لە كۆمەڵناسیدا دامەزرا بە ناوی كۆمەڵناسی جوانی (Sociology Esthetician)، ئەمەش بۆ گرێدانی داهێنانی هونەری بە ژیانی كۆمەڵگەوە نەك جیاكردنەوە، بە واتای ئەوەی كاتێك داهێنانی هونەرمەند دوور لە ژیانی كۆمەڵگە بوو زۆر بەهای لەدەستدەدات.

 هونەر بەسەرجەم فۆڕمەكانیەوە، بە كەناڵی تەعبیركردن لە ناخی تاكەكەسەكان دادەنرێت لە ڕووی دەروونی و زیهنی و ڕۆحییەوە، هەروەها بە وروژێنەری سۆز و هەستە جیاوازەكانی مرۆڤەكان و بیریان دادەنرێـت، لە هەمان كاتیشدا هەر نمایشكردنی فۆڕمەكانی هونەرە كاریگەری بەجێدێڵن لەسەر لایەنی دەروونی و ڕۆحی و زیهنی ئەندامانی كۆمەڵگە و هەروەها كاریگەری بەجێدێڵن لەبواری بەسەربردنی كات و كۆمەنیكەیشن و داهێناندا.

هونەر و بەسەربردنی كات:

لە كاتێكدا نەبوونی هۆشیاری و مەعریفە بۆ چۆنییەتی بەسەربردنی كات بە یەكەمین سەرچاوە دادەنرێت بۆ سەرهەڵدانی زۆرینەی گرفت و كێشەكان لای تاكەكەسەكان، هونەر بە سەرجەم فۆڕمەكانییەوە بە هۆكارێكی كاریگەر دادەنرێت بۆ بەسەربردنی كاتەكانی هەردوو ڕەگەز بە توێژ و تەمەنە جیاوازەكانیانەوە.

مۆسیقا بەهەمان شێوەی زمان پێویستی بە كاتێكی دیاریكراو هەیە بۆ فێربوون و گەشتن بە ئاستی خوازراو لە جیاوازیبوون لە بواری مۆسیقادا، بەهەمان شێوەی مۆسیقا سەرجەم فۆڕمەكانی هونەر كاتی تەرخانكراویان پێویستە بۆ فێربوون و گرتنەخۆی توانایی بۆ دەربڕین لەڕێی یەكێك لە فۆڕمەكانی هونەرەوە.

هونەر بەگشتی و مۆسیقا بە تایبەتی بە یەكێك لە فۆڕمەكانی دەربڕین بۆ مرۆڤ دادەنرێت، كە ژێنەری مۆسیقا لە ڕێی مۆسیقاوە بەشێك لە هەڵچونەكانی دەگۆڕێتە سەر بڕگە ئاوازی جۆراو و جۆر، لە هەمان ئەو ساتەدا ڕۆح و زیهنی مۆسیقاژەن پێكەوە یەكدەگرن.

ژنان بە حوكمی ئەوەی بەشێكی زۆر لە كاتیان لە چوارچێوەی ماڵەكانیاندا دەبەنەسەر دەبنە خاوەنی هەلی زیاتر بۆفێربوونی فۆڕمێك لە فۆڕمەكانی هونەر، ئەوەش مۆسیقا بێت یان وێنەكێشان یان نمایش یان…هتد، لە بەرامبەردا كاتە ئازادە(بەتاڵە)كانی ژنان بۆ خۆی دەبنە سەرچاوەی بەرهەمهێنان و داهێنان. بۆیە ژنان بەكاربەری هونەربن یان بەرهەمهێنەری هونەر بن دەتوانن بە گۆڕینی بەهای كاتەكانیان، خۆیان و دەوروبەریان بەختەوەر و شاد بكەن.

هونەر و كۆمەنیكەیشن:

هونەر بە یەكێك لە هۆكارەكانی كۆمۆنیكەیشن دادەنرێت وكارایی پەروەردەیی و كۆمەڵایەتی خۆی هەیە لە پڕۆسەكانی لەیەكتێگەشتن و گەشەپێدانی هەستی كەسی تاكەكەسەكانی كۆمەڵگە. هەروەها هۆكاری بەرزكردنەوەی داینەمیكیەتی كۆمەڵایەتی و گەشەدان بە پەیوەندییە كۆمەڵایەتییەكان لە ڕێی كاری دەستەجەمعی بۆ فێربوون یان بەرهەمهێنانی فۆڕمەكانی هونەر.

مۆسیقا بۆ منداڵان ڕۆڵی بنەڕەتی هەیە لە گەشەدان بە زەوقی هونەرییان و بۆ گەورانیش هۆكارێكی سەرەكییە بۆ ئاسوودەكردنی ویژدان و ڕاگرتنی هاوسەنگی ویژدانیان.

سەرجەم فۆڕمەكانی هونەر كاری دەستەجەمعی لە خۆدەگرێت لە زیاتر لە یەكێك لە قۆناغەكانی، فێربوونی هونەر لە رێی كلاس و گروپەكانەوە دەبێت و خستنەڕووی زۆرینەی فۆڕمەكانی هونەریش بە ئامادەبوونی كۆمەڵانی خەڵك دەبێت، وەك ئەوەی لە نمایشكردنی ئاهەنگی مۆسیقا و شانۆگەرییەكان و پێشانگا هونەرییەكاندا ئامادەبووان بە دەستەجەمعی حزورییان دەبێت و هەلی كۆمەڵایەتی ڕەخساو بۆ كارلێكی كۆمەڵایەتی و هاوسۆزبوونی نێوانیان دەبێتە یەكێك لە ڕوخسارەكانی ئەو بۆنە و چالاكییانە.

ژنان وەكو بەشێكی بنەڕەتی لە هونەرمەندانی كارا و كاریگەر حزوریان لە بۆنە و چالاكییە هونەرییەكاندا، هەلی پێشەنگییان لە بواری داهێنانی هونەریدا بۆ فەراهەمدێت، ئاستی كارایی كۆمەڵایەتی بەرچاویان دەبێتە هۆی كاریگەری بەجێهێشتن لەسەر خوازیارانی هونەرییان. هەروەها ژنان لە ڕێی بەجێهێنانی ڕۆڵی پەروەرشیارییان بە وتنی گۆرانی و بەستە شیعرییەكان گەشە بە هەست و زەوقی هونەری كۆرپەكانیان دەدەن، ئەساسێكی سەرەتایی بۆ مامەڵەی هونەری منداڵەكانیان دادەڕێژن. بۆیە ئاوێتەبوونی ژنان كە خۆیان بكەری كۆمەڵایەتی كاران لە گەڵ فۆڕمە جیاجیاكانی هونەردا، ڕەنگدەداتەوە لە داڕشتنی پەیوەندییەكانی خێزان و كۆمەڵگە و كاریگەری ئیجابی بەجێدێڵێت.

هونەرو چارەسەركردنی گرفتە دەروونی و زیهنی:

 مۆسیقا وەكو یەكێك لە فۆڕمەكانی هونەر خۆشی و شادی دەخاتە دەروونی گوێگرانی و تێروانینیان بۆ ژیان و جیهان گەشبیندەكات.

لەسەردەمی ئەمەوی و عەباسییەكانەوە مۆسیقا بەكارهێنراوە لە چارەسەری ئەو كەسانەی كە نەخۆشی دەروونی یان نەخۆشی زیهنییان بووە، وەقفی تایبەت بە چارەسەركردنی نەخۆشی لە ڕێی بەكارهێنانی مۆسیقاوە تا ئێستاش لە شاری (فاس) لە وڵاتی مەغریب ماوە.

لە دوای دوو شەڕی یەكەم و دووەمی جیهانییەوە، زیاتر گرنگی بە مۆسیقا لە چارەسەری نەخۆشی جەستەیی و نەخۆشی دەروونییدا دراوە تا چارەسەر بە مۆسیقا بووەتە پسپۆڕییەكی سەربەخۆ و لە زانكۆكاندا تایبەتمەندی خۆی وەرگرتووە وەكو بوارێكی ئەكادیمی.

گۆرانی ووتن بۆ چارەسەركردنی گرفتەكانی هەرزەكاران بەكاردەهێنرێت، لە هەمان كاتدا لە ڕێی گۆرانی وتنەوە كار لەسەر بەرزكردنەوەی ئاستی هاندانی هەرزەكاران دەكرێت. هەروەها هەڵپەركێ لە زۆرینەی كلتورەكاندا بە چالاكییەكانی خەمڕەوێن و گەشبوونەوە لە قەڵەم دەدرێت.

ئامادەبوون لە پێشانگا هونەرییەكاندا، كە وەك بانۆرامایەكی خستنەڕووی واقیعی كۆمەڵایەتییە بە زمانی قەڵەم و فڵچەی هونەرمەندەكان، هەست و سۆز و بیر و جیهانبینی دەگوێزیتەوە بۆ میوانانی پێشانگاكان و، بۆ چەند ساتێك میوانەكان گوزەرێك بە دونیایەكی ڕەنگا و ڕەنگی هونەرمەندا دەكەن و دەروون و زیهن و ڕۆحیان ئەزمونێكی جیاواز تۆماردەكات.

لەسەر ئاستی كۆمەڵگەكان سەرجەم فۆڕمەكانی هونەر ڕۆڵی خۆی بووە لە ئیسراحەتدان بەو كەسانەی كە ماندووبوونی بەردەوامیان بووە، پەنابردنیان بۆ فۆڕمێك لە فۆڕمەكانی هونەر بۆ خۆی هۆكاری نوێبوونەوە و زیادكردنی وزەی ئیجابی بووە بۆ كەسە ماندووەكان.

 لە كوردستاندا جوتیارەكان و باخەوانەكان هەمیشە بە وتنی بەستە شیعر و مەقامات و هۆرەی كوردی ماندوبونەكانیان كردووەتە ویستگەی حەوانەوە و، ژنانیش لە كۆتایی ڕۆژێكی پڕ ئەرك و كار بە لاوانەوەی كۆرپەكانیان كۆتاییان بە ڕۆژەكانیان هێناوە.

ژنان، بە حوكمی ئەوەی ڕۆڵی دایك و كەیبانوی ماڵ و پەروەرشیار و چاودێری مناڵ و بەتەمەنەكانی ناوماڵ دەبینن، ڕوبەڕووی زۆرترین فشاری دەرونی و ئەركی كەڵەكەبوو ئەبنەوە، بۆیە گرنگە ژنان لە كاتی ڕاپەڕاندنی ئەرك و بەجێهێنانی ڕۆڵەكانیاندا هەوڵبدەن ئاوێتەبن لەگەڵ ئاوازەكانی مۆسیقا و وتنەوەی گۆرانییەكان، لە ڕێی گوێگرتنەوە تا لایەنی مەعنەوی زیاتر بەرزبێتەوە و هەڵچونەكانیشی هێور ببنەوە و هێمنی و تەركیزی تەواوی بۆ فەراهەم بێت.

هونەرو داهێنان:

هونەر ئەو بوارەیە كە داهێنان تیایدا بەپلەی یەكەم سەرچاوە دەگرێت لە ڕەهەندی مرۆیی تاكەكەسەكانەوە، كە سۆز و خۆشەویستی بەخشین و وەرگرتن ئەم ڕەهەندە جیادەكاتەوە، هەروەها جیاوازی نێوان تاكەكەسەكان (الفروقات الفردیە) دەبێـتە هۆی جیاوازبوونی بەرهەم و چالاكییە داهێنانكارییەكان لە هونەرمەندێكەوە بۆ هونەرمەندێكی تر.

ژنان بە خاوەندارێتیان بۆ سۆز و هەست و نەست و ئەزمونی پەروەردەیی كە مامەڵەیەكی سۆزداری بەردەوامە، دەبنە خاوەنی ئامرازە سەرەكییەكانی داهێنان لە بەرهەمهێنانی سەرجەم فۆڕمەكانی هونەردا. بۆیە كاتێك ژن دەبێتە بەكاربەر یان بەرهەمهێنەری هونەر چێژی تایبەت لە هونەر وەردەگرێت و، گەشەكردنی زیاتری لایەنی سۆزداری و زیهنی و ڕۆحی و دەروونی بۆ فەراهەمدێت. هەروەها ژنانی هونەرمەند لە ڕێی قاڵبێكی هونەرییەوە ئەزمونەكانی ژنان دەكەنە بەشێك لە كلتوری تۆماركراوی كۆمەڵگە و داهاتووی نەوەكانی پێ دەوڵەمەند دەكەن.

Check Also

بەرامەی ڕەمەزان

ڕۆشنا ساڵح بامۆکیبەرامەی ڕەمەزان و دینداری كاتیدەبێت، چۆن ئیدی یەقینمان بۆ دروستبووبێت كە ڕەمەزان بەتەنها …

8 کۆمێنت

  1. BMW X6: идеально для активной жизни, совершенной техники.
    Комфорт и стиль в BMW X6, будет радовать.
    Погрузитесь в.
    Уникальный дизайн BMW X6, кроссоверов.
    Динамика и производительность BMW X6, особенности.
    Идеальный выбор – BMW X6, инвестирование.
    Комфортабельный интерьер BMW X6, высокий уровень.
    Ваш надежный спутник – BMW X6, безопасность.
    Узнайте, почему BMW X6 так популярен, в нашем обзоре.
    Мощь и маневренность BMW X6, впечатляют.
    Как BMW X6 заботится о вашей безопасности, в приоритете.
    BMW X6 – это не просто кроссовер, новые горизонты.
    Инновации в BMW X6, ваш опыт.
    Как BMW X6 спроектирован для вашего комфорта, подробности.
    Преимущества владения BMW X6, в нашем руководстве.
    Выразительный дизайн BMW X6, подчеркнет ваш статус.
    Как BMW X6 выглядит на фоне конкурентов, в нашем сравнении.
    Изучите отзывы владельцев BMW X6, в нашем разделе.
    Современные системы безопасности BMW X6, гарантируют вашу безопасность.
    Итоги: BMW X6, как лучший выбор, обобщаем мнение.
    bmw individual [url=https://bmw-x6.biz.ua/]https://bmw-x6.biz.ua/[/url] .

  2. pdacenter.ru – сервис по ремонту бытовой техники
    Ремонт морозильных камер в Самаре в официальном сервисном центре PDACENTER.
    Наши инженеры выполняют ремонт любой сложности по дотупным ценам!

  3. Погрузитесь в азарт с 1xbet, прямо сейчас.

    Добро пожаловать в мир ставок с 1xbet, получите.

    Уникальные бонусы от 1xbet, промоакции.

    Ставьте на любимые виды спорта с 1xbet, получайте.

    Лайв-ставки с 1xbet – это захватывающе, вы всегда на шаг впереди.

    1xbet – это огромное количество спортивных событий, свои тактики.

    1xbet – это выбор на любой вкус, от любимых команд до редких событий.

    1xbet дарит вам возможность следить за играми, сделайте вашу ставку.

    Быстрые выводы выигрышей с 1xbet, не ждите.

    Обзоры и прогнозы на 1xbet, поможем вам оставаться в курсе.

    1xbet – это безопасность и надежность, мы ценим вашу конфиденциальность.

    Промокоды и специальные предложения на 1xbet, воспользуйтесь шансом.

    Выигрывайте и наслаждайтесь с 1xbet, выберите 1xbet для своей игры.

    1xbet – поддержка, когда она нужна, вы всегда не одни.

    Регулярные турниры и конкурсы на 1xbet, будьте в курсе событий.

    1xbet в вашем кармане, удобно и быстро.

    Ставьте на основе данных с 1xbet, будьте стратегом.

    Станьте частью 1xbet быстро и легко, приступайте к ставкам.

    Откройте новый уровень азартных игр с 1xbet, попробуйте свои силы.

    Заходите на 1xbet для эксклюзивных предложений, развивайте свои навыки.
    1xbet-login-egypt.com [url=https://1xbet-login-egypt.com/]https://1xbet-login-egypt.com/[/url] .

  4. Профессиональный сервисный центр по ремонту бытовой техники с выездом на дом.
    Мы предлагаем:ремонт крупногабаритной техники в москве
    Наши мастера оперативно устранят неисправности вашего устройства в сервисе или с выездом на дом!

  5. Откройте для себя новые горизонты на sofisimo.com, интересную информацию.
    Узнайте больше о sofisimo.com, актуальные темы.
    С sofisimo.com вы всегда на шаг впереди, вдохновение.
    Погрузитесь в удивительный мир на sofisimo.com, что.
    sofisimo.com – ваш помощник в обучении, вместе с нами.
    Станьте частью сообщества на sofisimo.com, вы можете.
    Платформа sofisimo.com наполнена вдохновением, необычные решения.
    Посетите sofisimo.com для открытия новых возможностей, откройте.
    Откройте для себя мир sofisimo.com, где.
    Погружение в sofisimo.com – ваш путь к успеху, где.
    Проведите время с пользой на sofisimo.com, что-то для себя.
    sofisimo.com – это ваш надежный партнер, учиться.
    Поговорите с нами на sofisimo.com, всегда актуальны.
    sofisimo.com – ключ к вашему успеху, учиться.
    sofisimo.com – навигатор в мире информации, для вашего развития.
    Вступайте в сообщество sofisimo.com, возможность для всех.
    sofisimo.com ждет вас, вы найдете свое место.
    Ищите новую информацию на sofisimo.com, вдохновение не заканчивается.
    sofisimo.com – платформа для инноваций, что.
    muebles madera natural [url=https://sofisimo.com/]https://sofisimo.com/[/url] .

  6. Добро пожаловать на vavadaukr.kiev.ua, где.
    все необходимое, для того чтобы.
    Не упустите шанс посетить vavadaukr.kiev.ua, доступны.
    инновациях.
    вам доступны.
    обширную информацию о.
    Станьте частью vavadaukr.kiev.ua, которое.
    Здесь, на vavadaukr.kiev.ua, вы сможете, развлекут вас.
    vavadaukr.kiev.ua – это, что.
    На vavadaukr.kiev.ua начинается.
    Погружайтесь в содержание vavadaukr.kiev.ua, находить вдохновение.
    С vavadaukr.kiev.ua вы имеете, обогатит ваш опыт.
    vavadaukr.kiev.ua выделяется среди других, из-за того что.
    поиска знаний.
    Делитесь своим мнением на vavadaukr.kiev.ua, где создаются.
    Узнайте о возможностях vavadaukr.kiev.ua, привнесут новые идеи.
    Откройте для себя, что такое vavadaukr.kiev.ua, вдохновляя на новые идеи.
    casino vavada online [url=https://vavadaukr.kiev.ua/]https://vavadaukr.kiev.ua/[/url] .

  7. Заинтересованы в качественной продукции?, интернет-магазин Camogear. У нас широкий ассортимент. Не упустите возможность, узнать о новинках. Присоединяйтесь к нам. Качество и стиль – это наша цель. в нашем интернет-магазине.
    штани мультикам [url=https://camogear.com.ua/]https://camogear.com.ua/[/url] .

  8. Natyazhnye потолки в Днепре , где качество встречает стиль, обновите свой дом, выбор, который вас не разочарует.
    Элегантные натяжные потолки для вашего дома, инновационные технологии, которые сделают ваш интерьер уникальным, сделайте шаг к преображению.
    Доступные натяжные потолки в Днепре, по доступным ценам, оставьте позади скучные потолки, не упустите шанс.
    Индивидуальный подход к каждому клиенту, ваше пространство, ваша фантазия, превратите мечты в реальность, измените пространство вокруг себя.
    Выбор натяжных потолков для любого стиля, отечественного производства, на любой вкус и цвет, выбор по вашему желанию.
    Преимущества натяжных потолков, для вашего комфорта, вода не страшна натяжным потолкам, инвестируйте в качество.
    Эстетические решения для вашего потолка, где стиль и качество соединяются, создайте уникальное пространство, наш опыт к вашим услугам.
    Секреты успешного выбора потолка, в Днепре и за его пределами, выбирайте лучшее для себя, обращайтесь к профессионалам.
    Качество натяжных потолков — наш приоритет, с хорошей репутацией, мы знаем, как сделать ваш потолок идеальным, придайте своему интерьеру новое дыхание.
    Где купить натяжные потолки в Днепре?, на natyazhnye-potolki-dnepr.biz.ua, где ваши мечты становятся реальностью, не упустите свой шанс.
    Натяжные потолки: быстро и стильно, в Днепре, мы работаем для вас, начните свой проект с нами.
    Натяжные потолки для каждого интерьера, от наших профессионалов, на любой вкус и бюджет, закажите консультацию.
    Опытные специалисты по натяжным потолкам, с индивидуальным подходом к каждому клиенту, потолок, о котором вы всегда мечтали, сделайте свой выбор с умом.
    Эстетика и функциональность натяжных потолков, с заботой о каждом клиенте, всё для вашего комфорта и стиля, узнайте больше на нашем сайте.
    Эстетика натяжных потолков для вашего дома, от natyazhnye-potolki-dnepr.biz.ua, с равной страстью к вашему проекту, воспользуйтесь нашим опытом.
    Дайте своему потолку вторую жизнь, от natyazhnye-potolki-dnepr.biz.ua, мы создаем счастье для ваших глаз, свяжитесь с нами.
    стоимость натяжных потолков [url=https://natyazhnye-potolki-dnepr.biz.ua/]стоимость натяжных потолков[/url] .

وەڵامێک بنووسە

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *