یەکشەممە , كانونی یه‌كه‌م 22 2024

مه‌گه‌ر پاداشتى چاكه‌ هه‌ر چاكه‌ نییه‌؟!

نێچیروان وه‌لى

ئه‌م ڕسته‌یه‌ ئایه‌تى ژماره‌ (60)ى سووره‌تى ڕه‌حمانه‌. له‌به‌ر ئه‌وه‌ى نووسینى قورئان نیشانه‌كانى خاڵبه‌ندى تێدا نییه‌, ده‌نا ئه‌گه‌ر خاڵبه‌ندیى هه‌بووایه‌, ئه‌وا له‌ كۆتاییی ئه‌م ئایه‌ته‌ نیشانه‌ى پرسیار و سه‌رسووڕمان داده‌نرا, چونكه‌ له‌ ڕووى ناوه‌ڕۆكه‌وه‌ ئه‌م ڕسته‌یه‌ ئه‌وه‌نده‌ى ڕسته‌یه‌كى پرسیارى و سه‌رسووڕمانه‌, ئه‌وه‌نده‌ ڕسته‌یه‌كى هه‌واڵى نییه‌, چونكه‌ به‌ سه‌رسووڕمانه‌وه‌ و باسێكى گرنگ بیرى مرۆڤ ده‌خاته‌وه‌ و سه‌رنجى مرۆڤى بۆ ڕاده‌كێشێت.
ئاخر له‌ بارى ئاساییدا پێویست وایه‌ وه‌ڵامى چاكه‌ به‌ چاكه‌ بدرێته‌وه‌ و چاوه‌ڕێى ئه‌مه‌ له‌ خه‌ڵك ده‌كرێت, هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر وه‌ڵامى خراپه‌ به‌ چاكه‌ بدرێته‌وه‌, ئه‌وا فه‌زیله‌ت و شكۆمه‌ندی و گه‌وره‌ییی ئه‌و مرۆڤه‌ ده‌رده‌خات. ئه‌وه‌ى جێگه‌ى هه‌ڵوه‌سته‌یه‌ و له‌ خودى خۆیدا جێگه‌ى تێڕامانه‌, ئه‌وه‌یه‌ به‌رسڤى چاكه‌ به‌ خراپه‌ بدرێته‌وه‌, به‌ڵام ئه‌زموونى ژیان و ڕه‌فتارى هه‌ندێك مرۆڤ ئه‌وه‌ى ده‌رخستووه‌, چه‌ندان جارى وا هه‌بووه‌ باشه‌ به‌ خراپه‌ وه‌ڵام دراوه‌ته‌وه‌, بۆیه‌ قورئانیش به‌ شێوازى سه‌رسووڕمان باسى ئه‌و باس و بابه‌ته‌ به‌ بیرى مرۆڤ ده‌هێنێته‌وه‌, تا به‌ ئاگا بێته‌وه‌ و لێى دوور بكه‌وێته‌وه‌.
له‌ كاتێكدا ئه‌م باره‌ له‌ كۆمه‌ڵگه‌دا زۆر بووه‌ و په‌ره‌ى سه‌ندووه‌, بۆیه‌ چووه‌ته‌ ناو په‌ند و قسه‌ى سه‌رزاریی خه‌ڵكه‌وه‌ و عه‌ره‌ب گوتوویانه‌: اتق شر من احسنت الیه‌, واته‌ خۆت له‌ خراپه‌ى ئه‌و كه‌سه‌ بپارێزه‌, كه‌ چاكه‌ت له‌گه‌ڵدا كردووه‌. نزیك له‌و مانایه‌وه‌ له‌ناو كوردیشدا وتراوه‌: مار ده‌كوژێ و تووله‌مار به‌خێو ده‌كات, ئاخر تووله‌مار وه‌ڵامى چاكه‌ى به‌خێوكردنه‌كه‌ى به‌ پێوه‌دان ده‌داته‌وه‌, بۆیه‌ سه‌عدیی شیرازى وتوویه‌تى: افعى كشتن و بچه‌ نگاه‌ داشتن كار خرمندان نیست, واته‌: مار كوشتن و تووله‌مار به‌خێوكردن كارى عاقڵمه‌ندان نییه‌.
كه‌سى وا هه‌یه‌, كه‌سێكى دیكه‌ ده‌ستى گرتووه‌ و له‌ بوار و بابه‌تێكدا سه‌رپێى خستووه‌, كه‌چى ئه‌م هه‌ر كه‌ ده‌ستى دارى گرتووه‌, یه‌كسه‌ر به‌ ڕووى ئه‌ودا به‌رزى كردووه‌ته‌وه‌, بۆیه‌ شاعیرى عه‌ره‌ب (مه‌عنى كوڕى ئه‌وسى موزه‌نى) ده‌ڵێت:
اعلمه الرمایه‌ كل الیوم
فلما اشتد ساعده رمانی
وكم علمته القوافی
فلما قال قافیه‌ هجانی
واته‌:
هه‌موو ڕۆژێ فێرى ڕم هه‌ڵدانم ئه‌كرد
هه‌ر كه‌ باسكى به‌هێز بوو ڕمى تێ گرتم
چه‌نده‌ش فێره‌ ڕێكخستنى سه‌روام ئه‌كرد
كه‌ شیعرى سه‌روادارى وت هه‌جووى كردم
مه‌حوى له‌مباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت:
هه‌ر ئه‌و كه‌سه‌ى كه‌ خه‌یرى دوعاى خه‌یرى دیوه‌ لێم
دائیم دوعامه‌ شه‌ڕڕى له‌ من لا بدا خودا
شاعیر له‌ ڕوانگه‌ى كۆمه‌ڵایه‌تییه‌وه‌ بۆ ئه‌و باره‌ ده‌ڕوانێت و به‌ نیازى ئه‌وه‌ نییه‌, ئه‌و كه‌سانه‌ى ئه‌م دوعاى خێرى بۆ كردوون, له‌گه‌ڵى باش بن و چاكه‌ى له‌گه‌ڵدا بكه‌ن, به‌ڵكوو دوعاى ئه‌و بۆ ئه‌وه‌یه‌ خودا له‌ خراپه‌ى هه‌مان ئه‌و كه‌سانه‌ دوورى بخاته‌وه‌, نه‌كا تووشى خراپه‌ و گرفتارى بكه‌ن.
حاجى قادریش ده‌ڵێت:
به‌ سه‌د خوێنى جگه‌ر فێرى نیاز و ناز و عیشوه‌م كرد
كه‌چى ئیستا كه‌ ده‌مبینێ ده‌ڵێ سا لا چۆ به‌و لاوه‌
شاعیر گله‌یی له‌ بێمروه‌تی و بێوه‌فاییی یار ده‌كات و ئه‌وه‌ به‌بیر ده‌هێنێته‌وه‌, كه‌ چه‌ندان هه‌وڵى له‌گه‌ڵ داوه‌ تا فێرى ناز و ڕازى كردووه‌, كه‌چى ئێستا ئه‌و كه‌سه‌ى پێى ده‌ڵێ بڕۆ و لێم دوور بكه‌وه‌.
هه‌موو ئه‌مانه‌ وامان لێ ده‌كه‌ن بڵێین: ئه‌رێ مه‌گه‌ر پاداشتى چاكه‌ هه‌ر چاكه‌ نییه‌؟!

Check Also

داهاتووی کاری ئۆنلاین لە کوردستان و جیهان

ڕەنگین عبدالکریم کافرۆشیلەگەڵ پێشکەوتنی مرۆڤایەتی و زیادبوونی ژمارەی دانیشتووانی جیهان، هاوکات لەگەڵ باڵادەست بوونی سیستەمی …

وەڵامێک بنووسە

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *