د. بێخال ئه‌بوبەكر حسه‌ین
هه‌ڵاتنى خۆرى ئایینى پیرۆزى ئیسلام، مرۆڤایه‌تى بۆ قۆناغێكى نوێ ى ژیار و شارستانیه‌ت گواسته‌وه، به تایبه‌تیش بۆ ئافره‌تان، سه‌ره‌تاى گرنگترین وه‌رچه‌رخان بوو، له سه‌رتاسه‌رى مێژوو، و به ئێستا و ئایینده‌شه‌وه. ئه‌مه‌ش له‌به‌رئه‌و ڕۆڵه گرنگ و پڕبایه‌خانه‌ى كه په‌یامى په‌روه‌ردگار بۆ ئافره‌تى له‌سه‌ر ئاستى تاك و خێزان و كۆمه‌ڵگه، بڕیارداوه.
هه‌رله سه‌ره‌تاى به‌دیهێنانى مرۆڤایه‌تییه‌وه، خواى گه‌وره پیاو و ژنى كرد به هاوكار و ته‌واوكارى یه‌كتر له هه‌ڵگرتنى به‌رپرسیارێتى جێنشینیی و ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ى هه‌ساره‌ى زه‌ویدا. فه‌رمانه‌كانى په‌روه‌ردگار بۆ هه‌ردوو ڕه‌گه‌ز، له كردن یان نه‌كردن، واته فه‌رمان به چاكه و ڕێگریی له خراپه‌دا، وه‌كویه‌كن. هه‌روه‌ها له ئه‌نجامدانى په‌رستشه‌كانیشدا، هه‌ریه‌ك به تایبه‌تمه‌ندی خۆى، و له پاداشت و سزاشدا، هاوبه‌شن. له‌م سۆنگه‌یه‌وه، ڕۆڵ و كاریگه‌ریی ئافره‌ت، له سه‌رجه‌م بواره‌كانى ژیاندا، سه‌رچاوه ده‌گرێت. له‌م باسه‌دا تیشك ده‌خه‌ینه سه‌ر ڕۆڵى مرۆیی ئافره‌ت له ڕوانگه‌ى په‌یامى پێغه‌مبه‌رى سه‌روه‌ره‌وه (د.خ).
- مه‌به‌ست له چه‌مكى (ڕۆڵى مرۆیی) یان (مرۆڤبوون) چییه؟
بۆ ئه‌وه‌ى له ڕۆڵى مرۆیی یان (مرۆڤبوون)ى هه‌ریه‌ك له ژنان و پیاوان تێبگه‌ین، پێویسته ئاماژه به ڕۆڵى مێینه‌یی ژنان و نێرینه‌یى پیاوان بده‌ین. مێینه‌یی و نێرینه‌یى به بارى جیاكه‌ره‌وه‌ى ژنان و پیاوان داده‌نرێت، كه پشتده‌به‌ستێت به جیاوازبوونى ژنان و پیاوان له‌یه‌كتر، له ڕووى پێكهاته‌ى بایۆلۆژى و سه‌رجه‌م ئه‌رك و ڕۆڵ و به‌رپرسیاریتییه گرێدراوه‌كان به تایبه‌تمه‌ندییه بایۆلۆژییه‌كان، بۆیه ڕه‌نگدانه‌وه و به‌رجه‌سته‌بوونى مێینه‌بوون و نێرینه‌بوون به شوراى ماڵ و بوونى ژیانى خێزانى، سنورداركراوه . ڕۆڵى مرۆیی هه‌ردوو ڕه‌گه‌زیش بریتییه له سه‌رجه‌م ئه‌رك و ڕۆڵ و به‌رپرسیاریتییه‌كان كه پیاوان و ژنان له ده‌ره‌وه‌ى مالأ و له‌سه‌ر ئاستى ژیانى گشتى ئه‌نجامى ده‌ده‌ن.
گه‌ر باس له كاریگه‌ریی ڕۆڵى مرۆیی ئافره‌ت له سه‌رجه‌م بواره‌كانى ژیاندا بكه‌ین، پێویسته ئاماژه به‌وه‌بده‌ین، كه ئافره‌تیش به هه‌مان شێوه‌ى پیاو، به‌رپرسیار و (مكلفه)، واته ئه‌رك و كارى ده‌ره‌وه‌ى خێزان، ڕۆڵى مرۆیی گرنگى ئافره‌ته، كه پێویسته له كۆمه‌ڵگه‌دا بیگێڕێت، ئه‌مه‌ش له‌به‌ر ڕۆشنایی ئایه‌تى پیرۆزى:
(والمؤمنون والمؤمنات بعضهم اولياء بعض يأمرون بالمعروف وينهون عن المنكر ويقيمون الصلاة و يؤتون الزكاة ويطيعون الله ورسوله اولئك سيرحمهم الله ان الله عزيز حكيم) (التوبه: 71)
بێگومان سنورى فه‌رمان به چاكه و ڕێگریی له خراپه، پانتایی هه‌موو بواره‌كانى ژیانى كۆمه‌ڵایه‌تى، سیاسیی، ڕۆشنبیریی، ئابوریی، هتد ، ده‌گرێته‌وه. - پێداویستیه‌كانى به‌گه‌ڕخستنى ڕۆڵى مرۆیی ئافره‌ت:
گێڕانى ڕۆڵى مرۆییانه‌ى ئافره‌ت و به‌تواناكردنى له به‌شداریی كاریگه‌ر له ژیانى تایبه‌ت (خێزان) و گشتی (كۆمه‌ڵگه)دا، پێویستى به فه‌راهه‌مكردنى چه‌ندین پێداویستی و ڕه‌خساندنى هه‌لومه‌رجى گونجاوه، چ له‌سه‌ر ئاستى تاك ، چ له‌سه‌ر ئاستى خێزان، و هه‌روه‌ها له‌سه‌ر ئاستى كۆمه‌ڵگه.
1- له‌سه‌ر ئاستى تاك:
له بنه‌ڕه‌تدا هۆشیاریی و ڕۆشنبیریی ئافره‌ت، وه‌ك خودى خۆى، خاڵى ده‌سپێكى زانینى ڕۆڵ و ڕێبازى ژیان و په‌یامداریی و په‌یبردنه به ئامانج له بوون له‌م گه‌ردونه‌دا. هه‌ركات ئافره‌ت به‌م چه‌مكانه هۆشیاربوو، ئیتر له‌م سۆنگه‌یه‌وه ماف و ئه‌ركه‌كانى خۆى له ژیانى تایبه‌تى و گشتیدا دركپێده‌كات و پلان و كاتى گونجاو بۆ جێبه‌جێكردنیان داده‌ڕێژێت، و له‌مانه‌ش گرنگتر تێكه‌ڵیان ناكات و هه‌ر ئه‌ركێك له سیاقى خۆیدا ئه‌نجامده‌دات.
له لایه‌كیتره‌وه، هۆشیاریی و ڕۆشنبیریی ئافره‌ت، هه‌روه‌ك كاریگه‌ریی له‌سه‌ر گه‌شه‌پێدانى هزریی و مه‌عریفی و به‌هێزبوونى كه‌سێتى، به‌تایبه‌ت متمانه‌به‌خود هه‌یه، ئاواش كاریگه‌ریی له‌سه‌ر ڕوخسار و ڕواڵه‌ت به‌جێده‌هێڵێت و له جۆرى پۆشاك و به‌رگ پۆشین و سیستمى باڵاپۆشییدا به گشتی، ڕه‌نگده‌داته‌وه. له ئیسلامدا، درێژه‌دان به باسی باڵاپۆشیی و مه‌رجه‌كانى و چۆنیه‌تى تێكه‌ڵبوون به چالاكییه‌كانى كۆمه‌ڵگه تا ورده‌كاریی چۆنیه‌تى قسه‌كردن و ده‌ڕبرین و ته‌نانه‌ت شێوازى ڕێگه‌ڕۆیشتن ، كه ده‌توانین به كۆڕه‌فتارى باڵاپۆشیی ناوزه‌دى بكه‌ین ، به‌ڵگه گه‌لێكی مه‌زنن كه پێویسته ئافره‌تان ئه‌رك و رۆڵ و به‌رپرسیارێتى مرۆییانه‌ى خۆیان له كۆمه‌ڵگه‌دا، بگێڕن. كه‌واته سیستمى باڵاپۆشیی یه‌كێكه له پێداویستیه‌كانى گێڕانى ڕۆڵى مرۆییانه‌ى ئافره‌ت له كۆمه‌ڵگه‌دا. ئه‌م سیستمه‌ش وه‌نه‌بێت ته‌نها ئافره‌تان بگرێته‌وه، به‌ڵكو ڕێنماییه قورئانیه‌كان بۆ هه‌ردوو ڕه‌گه‌زه، و له پێشدا بۆ پیاوان فه‌رمان به چاوپارێزیی ده‌كات ، دواتر هه‌مان فه‌رمان به ژنان به زیادكردنى ته‌كلیفى باڵاپۆشیی، به‌یان ده‌كات.
( قُل لِّلْمُۆْمِنِینَ يغُضوا مِنْ أَبْصَارهِمْ ويحْفَضوا فُرُوجَهُمْ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا يصْنَعُونَ (30) وقُل لِّلْمُۆْمِنَاتِ يغْضضنَ مِنْ أَبْصَارهِنَّ ويحْفَظنَ فُرُوجَهُنَّ ولا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظهَرَ مِنْهَا وليضربْنَ بِخُمُرهِنَّ عَلىٰ جُیُوبِهِنَّ ولا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولتِهِنَّ أَوْ ابائهِنَّ أَوْ ابَا‌ءِ بُعُولتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَا‌ءِ بُعُولتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَڵكَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْر أُولِی الْإِرْبَه‌ِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الّذینَ لمْ يظهَرُوا عَلىٰ عَوْرَاتِ النِّسَا‌ءِ ولا يضربْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وتُوبُوا إِلى اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَ الْمُۆْمِنُونَ ڵعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ( (31) النور.
بێگومان ئه‌م سیستمه به‌رز و پێشكه‌وتووه بۆ مامه‌ڵه‌ى ڕه‌فتاریی هه‌ردوو ڕه‌گه‌ز له‌گه‌لأ یه‌كتر، بۆ ده‌ره‌وه‌ى سنورى مه‌حره‌مه‌كان، واته خێزانه، و ئافره‌ت و پیاو به پاراستنى سنوره‌كانى خواى گه‌وره، ده‌توانن ڕۆڵى مرۆییانه‌ى خۆیان له كۆمه‌ڵگه‌دا، بگێڕن.
كۆڕه‌فتارى باڵاپۆشیی ئافره‌تان له زۆر نه‌خۆشیی ده‌رونى ده‌پارێزێت، له نمونه‌ى Body Dysmorphic Disorder (BDD) كه شڵه‌ژانێكى وه‌سواسى ده‌رونى بێ ئه‌ندازه سه‌باره‌ت به شێوه و ڕوخسار بۆ كه‌سى توشبوو دروست ده‌كات و واده‌كات وێنه‌ى جه‌سته‌یی خۆى (Body Image)ڕه‌تبكاته‌وه. توێژینه‌وه ده‌رونییه‌كانى كۆمه‌ڵێك له زانایانى به‌ریتانى ده‌ریده‌خه‌ن كه ژنانى باڵاپۆش، زیاتر متمانه‌یان به‌خۆیه و له وێنه‌ى جه‌سته‌یی خۆیان ڕازین .
2- له‌سه‌ر ئاستى خێزان:
ئاشكرایه كه هه‌ردوو ڕه‌گه‌زه پێكهێنه‌ره‌كه‌ى مرۆڤایه‌تى، بونه‌وه‌رى كۆمه‌ڵایه‌تین و ناتوانن به دووره‌په‌رێزیی و گۆشه‌گیریی ژیان بكه‌ن، به‌ڵكو له چوارچێوه‌ى خێزاندا، ژیانیان به شێوه‌یه‌ك ڕێكخراوه كه هه‌رگیز ناتوانن دوور له‌و لانه پڕسۆز و خۆشه‌ویستیه، ژیانێكى ئاسوده و ده‌روندروست، به‌دیبهێنن. لێره‌وه خێزان، ئه‌ركى گه‌وره‌ى ده‌كه‌وێته‌ئه‌ستۆ له په‌روه‌رده و پێگه‌یاندنى تاكى هۆشیار و ته‌ندروست و پێشكه‌شكردنیان به كۆمه‌ڵگه.
ئاماده‌كردن و زه‌مینه‌سازیی به‌گه‌ڕخستنى ڕۆڵى مرۆیی ئافره‌ت، له خێزانه‌وه ده‌ست پێده‌كات، ئه‌وه‌ش به به‌جێهێنانى ژماره‌یه‌ك ئه‌ركى گرنگى وه‌ك: پیاده‌كردنى ڕێنماییه‌كانى قورئان و سوننه‌تى پێشه‌واى مرۆڤایه‌تى (د.خ)، له ئاشنابوون به ماف و ئه‌ركه‌كانى هاوسه‌ران لاى یه‌كتر، و هه‌روه‌ها تێگه‌یشتن له مافه‌كانى مناڵان له‌سه‌ر دایبابان، له نمونه‌ى دڵخۆشیی و پێشوازیكردن له له‌دایكبوونى كۆرپه‌ى كچ و جیاكارینه‌كردنى سۆزداریی و ماددى له نێوان كوڕان و كچان، و ئاماده‌كردنیان بۆ ژیانى داهاتوو، به ناساندنى بنه‌ماكانى باوه‌ڕ و فێركردنى په‌رستشه‌كان و ئه‌ته‌كێتى مامه‌ڵه‌ى كۆمه‌ڵایه‌تى و گرنگیدان به خوێندن و زانست و زانیارییان. به كورتى پێویسته دایبابان ته‌نها چاویان له‌سه‌ر دابینكردنى پێداویستییه ماددیه‌كان نه‌بێت و په‌روه‌رده‌ى ده‌رونى و كۆمه‌ڵایه‌تى و هزریی و جه‌سته‌یی فه‌رامۆشبكه‌ن. ئه‌گه‌ر كوڕان و كچان به‌م شێوه‌یه په‌روه‌رده‌بكرێن، كه‌سێتیان به‌هێزده‌بێت و له داهاتوودا ده‌توانن ئه‌ركه‌كانى خۆیان له‌سه‌ر ئاستى خێزان، هه‌روه‌ها كۆمه‌ڵگه‌ش، سه‌ركه‌وتووانه جێبه‌جێ بكه‌ن و ڕووبه‌ڕووى ئاسته‌نگه‌كانى ژیان ببنه‌وه.
3- له‌سه‌ر ئاستى كۆمه‌ڵگه:
ئاستى هۆشیاریی و ڕۆشنبیریی كۆمه‌ڵگه‌كان هۆكارێكى كاریگه‌رن بۆ چه‌سپاندنى سیستمى سیاسیی و كۆمه‌ڵایه‌تى گه‌شه‌سه‌ندوو، كه له سایه‌یدا تاكه‌كان هه‌ست به بوون و ئینتیما و پارێزراوى شكۆمه‌ندیی وخۆشه‌ویستى نیشتمان ده‌كه‌ن، به مافه‌كانیان ئاسوده‌ن و ئه‌ركه‌كانى سه‌رشانیان دڵسۆزانه ڕاده‌په‌ڕێنن. كۆمه‌ڵگه‌ى هۆشیار و پێشكه‌وتوو، زه‌مینه‌سازیی بۆ به‌شدارى ڕۆڵه‌كانى له هه‌ردوو ڕه‌گه‌ز و میكانیزمى شیاو بۆ به‌گه‌ڕخستنى توانا و لێهاتووییه‌كانیان ده‌ڕه‌خسێنێت. هه‌روه‌ك ده‌سه‌ڵاته جیاوازه‌كانى دادوه‌ریی، یاسادانان، جێبه‌جێكردن، میدیا و رێكخراوه و دامه‌زراوه‌كانى كۆمه‌ڵگه‌ى مه‌ده‌نى، به‌كارن و هه‌ریه‌كه‌یان له كه‌ناڵى خۆیه‌وه، خزمه‌ت به هاونیشتمانیان ده‌كات.
به پێچه‌وانه‌وه له كۆمه‌ڵگه دواكه‌تووه‌كاندا، هه‌ندێك دابونه‌ریتى هه‌ڵه جێى یاسا و ڕێساكانى شه‌ریعه‌تى خواى گه‌وره و یاسا دانراوه‌كانیش ده‌گرنه‌وه. له‌و دابونه‌ریته هه‌ڵانه‌ى ئافره‌تانى پێده‌چه‌وسێنرێته‌وه، به پله‌دوو ته‌ماشاكردن و جیاكاریی و بێبه‌شكردن له مافه‌كانى خوێندن و میرات و موڵكدارێتى و خوێنبایی و شیربایی، و به‌كاڵاكردن و بازرگانى پێوه‌كردن و ڕواڵه‌تگه‌رایی و زاڵكردنى گوتارى جه‌سته به‌سه‌ر تواناى هزریی و ڕۆشنبیریی، و هتد، هه‌موو ئه‌مانه‌ش ئاسته‌نگى سه‌ره‌ڕێی وه‌لانانى ڕۆڵی مرۆییانه‌ى ئافره‌ت و په‌راوێزخستنى تواناكانیه‌تی.
سه‌ڕاى ئه‌مانه‌ش، له كۆمه‌ڵگه‌دا دواكه‌وتووه‌كاندا، نزمى ئاستى هۆشیاریی و نه‌خوێنده‌واری ڕۆشنبیریی (الأمیه الپقافیه) سه‌رده‌كێشێت بۆ شوێنكه‌وتنى كوێرانه و هاورده‌كردنى فیكرى نامۆ و ڕاكردن به شوێن مۆدێلات، و سه‌ره‌نجام به‌كاڵاكردنى ئافره‌تان و بازرگانیكردن به جه‌سته و به‌رزكردنه‌وه‌ى فرۆشى كاڵاكان به تایبه‌ت بابه‌ته‌كانى جوانكاریی و ئه‌نجامدانى نه‌شته‌رگه‌ریی جوانكاریی ناپێویست و ڕه‌واجدان به سایت و پێگه ئه‌له‌كترۆنیه‌كان. به پوختى ده‌توانین بڵێین له‌م جۆره كۆمه‌ڵگانه‌دا، ڕۆڵی مرۆییانه‌ى ئافره‌ت له نێوان چه‌قبه‌ستوویی به دابونه‌ریتى هه‌ڵه له‌لایه‌ك، و شوێنكه‌وتنى كوێرانه و هاورده‌كردنى فیكرى نامۆ، له‌لایه‌كی دیكه‌وه، ونده‌بێت.
بوارێكى زۆرگرنگى دیكه كه یه‌كێكه له پێداویستییه‌كانى ڕۆڵی مرۆییانه‌ى ئافره‌ت و پێویسته له كومه‌ڵگه‌دا بچه‌سپێنرێت مافه‌كانى ئافره‌ته. ئاشكرایه به‌بێ ده‌سته‌به‌ركردنى مافه‌كان، ناكرێت ئه‌ركه‌كان جێبه‌جێ بكرێن. له‌و مافانه:
1- مافه ڕۆشنبیرییه‌كان
مافى خوێندن و خوێنه‌ده‌واری و ڕۆشنبیریی، مافى هه‌موو تاكێكه به هه‌ردوو ڕه‌گه‌زه‌وه. بێگومان به‌بێ به‌دیهێنانى ئه‌م مافه، تاكه‌كان ناتوانن به ئه‌ركى سه‌رشانیان له بواره جیاوازه‌كانى ژیاندا ڕابگه‌ن. له په‌یامى پێغه‌مبه‌رى سه‌روه‌ردا (صلى الله علیه و سلم)، پێگه‌یه‌كى مه‌زن به زانست و پرۆسه عه‌قڵییه‌كان له بیركردنه‌وه و تێڕامان و تێفكرین دراوه. له قورئانى پیرۆزدا ، 779 جار وشه‌ى (علم) به شێوازى جیاواز هاتووه، كه به تێكرایی هه‌ر سوره‌تێك 7 جار وشه‌ى (علم) یان داتاشراوه‌كانى به‌رده‌كه‌وێت. هه‌ندێك وشه‌ی تریش هاتوون كه زۆرجار واتاى (علم) ده‌گه‌یه‌نن، وه‌ك: (الیقین، الهدى، العقل، الفكر، النظر، الحكمة، الفقه، البرهان، الدلیل، الحجة، الایة، البینة) ، و هتد.
له فه‌رموده‌ى پیرۆزیشدا، بایه‌خ و گرنگییه‌كى زۆر به فێربوون و فێركردن و زانست و ڕۆشنبیریی دراوه، بۆ نمونه: فه‌رموده‌ى (فضلُ العالمِ على العابِدِ ، كفَضلِی على أدناكم ، إِنَّ اللهَ عزَّ وجلَّ وملائِكتَهُ ، و أهل السمواتِ والأرض ، حتى النملة‌َ في جُحْرها ، وحتى الحوتَ ، لیُصَلُّونَ على معلِّمِ الناسِ الخير) .
ئه‌مه‌ش له‌به‌ر ئه‌وه‌یه كه زانست و خوێنده‌وارى بناغه و داینه‌مۆى پێشكه‌وتنى هه‌موو میلله‌تێكن، و به زانست و زانیاریی و دڵسۆزیی له كاردا، پلانى گه‌شه‌سه‌ندن و ڕێگاچاره‌ى گرفته‌كان، داده‌نرێن. ته‌نانه‌ت جیاوازى ئاستى پێشكه‌وتنى میلله‌تان به ڕێژه‌یه‌كى زۆر له‌سه‌ر خوێندن و زانست وه‌ستاوه، كه شاده‌مارى ژیانى كۆمه‌ڵگه‌كان و بناغه‌ى دروستكردنى شارستانیه‌ته‌كانى مێژووى مرۆڤایه‌تین.
سه‌باره‌ت به خوێندن و ڕۆشنبیریی ئافره‌تان، له فه‌رموده‌ى پیرۆزدا هاتووه: ( أَیُّما رَجُلٍ كانَتْ عِنْدَهُ ولِیدَه‌ٌ، فَعَلَّمَها فأحْسَنَ تَعْلِیمَها، وأَدَّبَها فأحْسَنَ تَأْدِیبَها، ثمَّ أعْتَقَها وتَزَوَّجَها فَلهُ أجْرانِ) . هه‌روه‌ها أبو سه‌عید گێڕاویه‌ته‌وه كه ئافره‌تێك هات بۆ لاى پێغه‌مبه‌رى پێشه‌وا (صلى الله علیه و سلم)، و وتى: (یا رسول الله ذهب الرجال بحدیثك، فأجعل لنا من نفسك یوما نأتیك تعلمنا مما علمك الله) ، هه‌ر بۆیه پێغه‌مبه‌رى سه‌روه‌ر (د.خ)، ده‌ستخۆشیی له ژنانى ئه‌نصار ده‌كرد و ده‌یفه‌رموو: شه‌رم و حه‌یا ڕێگرنییه له‌به‌رده‌م تێگه‌یشتن و فێربوونى ئاینه‌كه‌یان . هه‌روه‌ها له سوننه‌دا هاتووه كه پێغه‌مبه‌رمان (د.خ) پشتگیریی شفاى كچى عبدالله ی كردووه تا حه‌فصه‌ى كچى عومه‌ر، دایكى ئیمانداران، فێرى نوسین بكات. حافزى زه‌هه‌بیش ده‌ڵێت: “نه‌بیستراوه كه ژنێك فه‌رموده‌ى لاواز و هه‌ڵبه‌ستراوى گێڕابێته‌وه”، و شه‌وكانیش ده‌ڵێت: “هه‌رگیز زانایان گێرانه‌وه‌ى هه‌واڵیان له ژنانه‌وه ره‌تنه‌كردۆته‌وه ته‌نها له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ژنه، چه‌ندین سونه‌ت هه‌یه كه ته‌نها له لایه‌ن ژنێك له ئه‌سحابه‌وه گواستراوه‌ته‌وه”.
پوخته‌ى قسان، ئه‌و رۆڵه‌ی كه ئیسلام داوایده‌كات له ئافره‌ت، به‌بێ رۆشنبیری و خوێنده‌وارى ناكرێت به‌رجه‌سته بكرێت. چۆن ده‌كرێت (المؤمنون) و (المؤمنات) (اولیا‌ء) ی یه‌كتر بن و كار بۆ به‌دیهێننانی به‌رژوه‌ندییه‌كانی كۆمه‌ڵگه و پاراستنی له خراپه و گه‌نده‌ڵی بكه‌ن به‌ڵام زانست و زانیارى ته‌نها بۆ ره‌گه‌زێك قۆرخ بێت و ئه‌وی دیكه‌ى لێ بێبه‌ش بكرێت؟!
2- مافه كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كان
ئیسلام ڕۆڵی ته‌واوكارانه‌ى بۆ ژنان و پیاوان داناوه كه پێویسته له هه‌موو بواره‌كانى ژیاندا ڕه‌نگبداته‌وه. له بوارى كۆمه‌ڵایه‌تیدا، ئیسلام ژیانى مرۆڤه‌كانى له خێزاندا ڕێكخستووه و به قه‌واره‌یه‌كى پیرۆز لێی ده‌ڕوانێت، كه پێویسته له‌سه‌ر بنه‌ماى سۆز و ڕێز و خۆشه‌ویستى، دابمه‌زرێت. ته‌نانه‌ت خێزان به یه‌كێك له به‌ڵگه‌كانى خواى گه‌وره له قورئانى پیرۆزدا باسكراوه، و هانى مرۆڤه‌كان ده‌دات بۆ پاراستن و ڕێزگرتن له‌م لانه‌یه و تێفكرین له باڵاده‌ستیى و زانایی و میهره‌بانیی خواى گه‌وره، كه ده‌فه‌رموێت: (ومِنْ اياٰتِهِۦٓ أَنْ خَلقَ لكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوٰجًا لِّتَسْكُنُوٓاْ إِلیْهَا وجَعَل بَیْنَكُم مَّودَّة‌ً ورَحْمَة إِنَّ فِي ذٰلِكَ لاياٰتٍۢ لِّقَوْمٍۢ ێتَفَكَّرُونَ) الروم (21).
هه‌ر له‌م سۆنگه‌یه‌وه، ئاینى پیرۆزى ئیسلام بناغه‌ى سیستمى كۆمه‌ڵایه‌تی بۆ مرۆڤه‌كان داده‌ڕێژێت و ماف و ئه‌ركه‌كانیان بۆ دیاریده‌كات و داواده‌كات سنوره‌كان بپارێزرێن.
جه‌ختكردنه‌وه‌ى پاراستنى ڕێز و شكۆى ئافره‌تان له سه‌رجه‌م قۆناغه‌كانى ته‌مه‌نیاندا، وه‌ك كچ، هاوسه‌ر، دایك، خوشك، هتد، به‌ڵگه‌ى مه‌زنیی و پێشكه‌وتوویی ئه‌م په‌یامه پیرۆزه‌یه. ئیسلام مافى ژیان و پاراستنى كه‌رامه‌تى مرۆیی ئافره‌تى گه‌ڕانده‌وه . له ڕێنماییه‌كانى قورئان و فه‌رمووده‌دا، ئاماژه به چه‌ند نمونه‌یه‌ك ده‌ده‌ین:
• قورئان ڕه‌خنه‌ى توند له‌وانه ده‌گرێت كه پێشوازیی له كۆرپه‌ى كچ ناكه‌ن و له داخان ڕوویان ڕه‌ش هه‌ڵده‌گه‌ڕێت: (وإذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثىٰ ظلَّ وجْهُهُ مُسْودًّا وهُو كَظیمٌ) النحل (58)، كه‌واته كردارى ڕاست خۆشحاڵ بوونه به به‌خششى خواى گه‌وره كچ بێت یاخود كوڕ.
• له فه‌رمووده‌دا هاتووه: (خیركم خیركم لأهله وأنا خیركم لأهلی) و( استوصوا بالنسا‌ء خیرا).
• هه‌روه‌ها هاتووه: جا‌ء رجل إلى رسول الله (د.خ) فقال: یا رسول الله، من أحق الناس بحسن صحابتی؟ یعنی: صحبتی، قال: أمك، قال: ثم من؟ قال: أمك، قال: ثم من؟ قال: أمك، قال: ثم من؟ قال: أبوك .
• مافى ئافره‌تان له ده‌ربڕینى ڕا و هه‌ڵوێستى خۆیان و مافى گوێ لێگرتن و گفتوگۆكردن سه‌باره‌ت به كێشه‌كانى ژیانیان، ئه‌مه‌ش به ڕوونى له سوره‌تى (المجادلة) دا، به‌سه‌رهات و هه‌ڵویستى خاتوو خه‌وله، تۆماركراوه.
زۆرینه‌ى كێشه كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كانى ئه‌م سه‌رده‌مه له‌وه‌وه سه‌رچاوه‌ده‌گرن كه په‌روه‌رده‌ى كۆمه‌ڵایه‌تى له به‌خشینى متمانه و سۆز و ڕێز و خۆشه‌ویستى و پاراستنى سنوره‌كان كه‌موكورتیان تێدایه و دابینكردنى پێداویستییه ماددیه‌كانى خێزان زاڵه به‌سه‌ر گرنگیدان به لایه‌نى مه‌عنه‌وی و په‌روه‌رده‌ى ئیمانی، و ته‌ندروستى ده‌رونى و په‌یوه‌ندییه كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان.
3- مافه ئابورییه‌كان
ئایینى ئیسلامی پیرۆز، شیاوێتى یاسایی و مافه ئابورییه‌كانى ئافره‌تى له شه‌ریعه‌تدا چه‌سپاند، به هێنانه‌دى ئه‌و مافانه‌ش ئافره‌تان ده‌توانن ڕۆڵى مرۆییانه‌ى خۆیان، وه‌ك ته‌واوكاری پیاوان له كۆمه‌ڵگه‌دا ، بگێڕن. مه‌به‌ست له مافه ئابورییه‌كان مافه‌كانى كاركردن، نه‌فه‌قه‌كێشان، موڵكدارێتى، بازرگانیی، وه‌به‌رهێنان، ماره‌یی ، و میراته بۆ ئافره‌تان . له ڕاستیدا، چه‌سپاندنى ئه‌م مافانه، شۆڕشێك بوو كه په‌یامى سه‌روه‌رمان (د.خ) بۆ گێڕانه‌وه‌ى شكۆى مرۆیی ئافره‌تان و مافى مافخوراوان، به‌رپایكرد، و بۆ هه‌تاهه‌تایش خواى گه‌وره له قورئانى پیرۆزدا تۆماریكرد تا به تێپه‌ڕبوونى كات ئه‌م مافانه زه‌وتنه‌كرێنه‌وه و پێشێل نه‌كرێن. خاتوو خه‌دیجه، دایكى موسڵمانان، (ڕه‌زاى خواى لێ بێت)، كه خاوه‌نكارێكى سه‌ركه‌وتوو بوو و له بوارى بازرگانیدا كاریده‌كرد، نمونه‌یه‌كى جوانى له ڕۆڵى مرۆیی ئافره‌تدا نه‌خشاندووه. ئیسلام ڕێزى له ڕۆڵى ئافره‌ت له بوارى ئابوریدا گرتووه، و پێغه‌مبه‌رى پێشه‌وامان (د.خ) هانى ژنانى ده‌دا تا پاره و ماڵیان ڕۆڵى له گه‌شه‌پێدانى كۆمه‌ڵگه‌دا هه‌بێت، و ده‌یفه‌رموو (تصدقوا، تصدقوا، و كان أكثر من یتصدق من النسا‌ء).
4- مافه سیاسییه‌كان
له ژێر ڕۆشنایی ئایه‌تى پیرۆزى (والمؤمنون والمؤمنات بعضهم اولياء بعض يأمرون بالمعروف وينهون عن المنكر ويقيمون الصلاة و يؤتون الزكاة ويطيعون الله ورسوله اولئك سيرحمهم الله ان الله عزيز حكيم) (التوبه: 71)، به‌شداریی ساسیی ئافره‌ت، پانتاییه‌كى به‌رفراوان ده‌گرێته‌وه له فه‌رمانكردن به چاكه و سوودى گشتى و رێگیریی له خراپه و گه‌نده‌ڵكاریی. له كاروانى سه‌رجه‌م پێغه‌مبه‌ران و پێغه‌مبه‌ری پێشه‌واماندا (د.خ)، ڕۆڵی مرۆیی ئافره‌ت له هه‌موو قۆناغه‌كانى بانگه‌واز و په‌یامى خواى گه‌وره‌دا پرشنگده‌داته‌وه. ئافره‌تان له‌م پێناوه‌دا سه‌رمه‌شقى كرداریی و پێشه‌نگ و شایسته‌ى په‌ندلێوه‌رگرتن و پیاده‌كردنن، ناكرێت ڕۆڵى به‌رچاوى ژنان له بڕواهێنان و متمانه به پێغه‌مبه‌رى پێشه‌وا (د.خ) ، ئارامگرتن له‌سه‌ر ئازاروئه‌شكه‌نجه، شه‌هیدبوون له پێناو بیرباوه‌ڕ، و كۆچكردن بۆ حه‌به‌شه و مه‌دینه، به‌شدارییان له سه‌رخستنى په‌یام و به‌یعه‌تدان و ڕاوێژپێكردنیان ته‌نانه‌ت له كاروبارى سه‌ربازییدا، نادیده‌بگیرێن و به به‌شدارى سیاسیی ناوزه‌دنه‌كرێن.
له‌به‌رئه‌وه‌ى ئافره‌ت نیوه‌ى كۆمه‌ڵگه‌ى مرۆڤایه‌تی پێكده‌هێنێت و رۆڵی ته‌واوكاریی هه‌یه ناكرێت له بوارى سیاسه‌ت به واتا فراوانه‌كه‌ى به دوور بێت و نوێنه‌رایه‌تییه‌كی ڕاسته‌قینه‌ى نه‌بێت. به پێی ڕای زۆرێك له بیرمه‌نده ئیسلامییه‌كان له‌وانه‌ش زاناى كورد پرۆفیسۆر دكتۆر مسته‌فا زه‌ڵمی، ئه‌و (ولایه) ی كه له ئایه‌تی پیرۆزى (والمؤمنون و المؤمنات بعضهم أولیا‌ء بعض یأمرون بالمعروف وینهون عن المنكر) دا ئاماژه‌ى پێكراوه مه‌به‌ست پێی به‌شدارییه‌كی ته‌واوى ژیانی سیاسیی و گرتنه‌ده‌ستی پۆسته‌كانه له لایه‌ن ئافره‌تانه‌وه و بوارى فه‌رمانكردن به چاكه و نه‌هی له خراپه، پێویستی به هۆشیاری سیاسیی و بوێری و ڕه‌خنه‌گرتن هه‌یه، كه ئه‌مرۆ خۆی له كارى حیزبیی و ڕێكخراوه‌یی و حكومیدا ده‌بینێته‌وه. زۆرێك له زانا و لێكۆڵه‌رانى هاوچه‌رخیش هه‌مان ڕایان هه‌یه، و پێیانوایه له ڕووى به‌ڕێوه‌بردنی هه‌ر پۆستێك به ڕه‌هه‌ندی گشتى كۆمه‌ڵگه‌وه په‌یوه‌ست بێت، هیچ جۆره جیاوازییه‌ك له نێوان ئافره‌ت و پیاودا بوونى نییه، له‌وانه‌ش شیخ محمد عبده، رفاعه طهطاوي، قاسم أمین، الطاهر الحداد، محمد المهدی الحجوی، ظافر القاسمی، عبدالحمید الشورابی، د.توفیق الشاوی).
له لایه‌كی دیكه‌وه ئه‌و بڕیار و یاسایانه‌ى له‌لایه‌ن ده‌سه‌ڵاته جیاوازه‌كانه‌وه ده‌رده‌چن، به ڕاسته‌وخۆیی بێت یان ناڕاسته‌وخۆیی، په‌یوه‌ندییان به ژیانی ئافره‌تانیشه‌وه هه‌یه، ئیتر چۆن ده‌كرێت له‌گه‌ڵ ئه‌و ژماره‌ى زۆره‌ى ژنان، نوێنه‌ریان له ناوه‌نده‌كانی بڕیاردا نه‌بێت؟؟ یان توانا و لێهاتنه‌كانیان بۆ سودی كۆمه‌ڵگه، به‌گه‌ڕنه‌خرێن؟؟ بۆیه به‌شداری به‌رفراوانی ژنان له سه‌رجه‌م كایه سیاسییه‌كاندا مافێكی ڕه‌وا و بنه‌ڕه‌تی خۆیانه. - نمونه‌كانى ڕۆڵى مرۆیی ئافره‌ت له په‌یامى پێغه‌مبه‌رى سه‌روه‌ردا:
گه‌ر له كاروانى پێغه‌مبه‌رانى خواى گه‌وره بڕوانین، ڕۆڵ و به‌شداریی كاریگه‌رانه‌ى ئافره‌ت به ڕوونى دیاره. ئافره‌ت به‌شێوه‌یه‌كى كاره‌كیی سه‌لماندویه‌تى كه به‌هێزه و به‌هێزكه‌ریشه، له لایه‌كه‌وه خۆى وه‌ك كه‌سێتییه‌كى به‌هێز ڕۆڵى مرۆییانه‌ى له كۆمه‌ڵگه‌دا گێڕاوه و له لایه‌كی تریشه‌وه، به‌هێزكه‌ر و پشتیوانى پێغه‌مبه‌ران و په‌یامه‌كه‌یان بووه. هه‌ربۆیه ڕۆڵى كاریگه‌ریان له قورئانى پیرۆزدا به هه‌تاهه‌تایی، تۆماركراوه و نه‌خشێنراوه، ده‌كرێت لێره‌دا ئاماژه به چه‌ند نمونه‌یه‌كى قورئانی بده‌ین:
یه‌كه‌م: سه‌ربه‌خۆیی بیركردنه‌وه و بیروباوه‌ڕ
له په‌یامى پێغه‌مبه‌راندا (سه‌لامى خوایان له‌سه‌ر بێت)، ئافره‌تان خاوه‌نى سه‌ربه‌خۆیی بیركردنه‌وه و بیروباوه‌ڕى خۆیان بوون ، و ته‌نها وابه‌سته‌ى بیروبڕواى پیاوانى خێزان و بنه‌ماڵه‌كه‌یان نه‌بوون، ئه‌م هه‌ڵویستانه له قورئانى پیرۆزدا تۆماركراون:
(ضرَبَ اللَّهُ مَثلًا لِّلَّذِینَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وامْرَأَتَ لُوط كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَیْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلمْ یُغْنِێا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وقِیل ادْخُلا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِینَ (10) وضَرَبَ اللَّهُ مَثلًا لِّلَّذِینَ امَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِندَكَ بَیْتًا فِي الْجَنَّة‌ِ ونَجِّنِی مِن فِرْعَوْنَ وعَمَلِهِ ونَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ(11) (سورة التحریم).
دووه‌م: پێگه‌ى ئافره‌تان له خێزاندا
ئافره‌تان پێگه‌یه‌كى به به‌ها و گرنگیان له خێزاندا پێدراوه، له ڕۆڵه‌كانى دایك، خوشك، كچ، و هاوسه‌ر، له قۆناغه جیاوازه‌كانى ته‌مه‌نیاندا. له هه‌مان كاتدا ڕۆڵى مرۆیی خۆیان له په‌یامى سه‌رجه‌م پێغه‌مبه‌راندا گێڕاوه، بۆ نمونه:
• ڕۆڵى دایكانى مه‌زنى وه‌ك هاوسه‌رى عیمران، سه‌روه‌رمان خاتوو مه‌ریه‌م (دایكى سه‌روه‌رمان عیسا)، خاتوو هاجه‌ره (دایكى سه‌روه‌رمان اسماعیل)، هه‌روه‌ها دایكى پێغه‌مبه‌ر موسا (سه‌لامى خوای گه‌وره له هه‌موویان بێت).
• وه‌ك هاوسه‌ر، ڕۆڵى دایكانمان خاتوو خه‌دیجه و خاتوو عائیشه، هه‌روه‌ها خاتوو هاجه‌ر و خاتوو ساره، (سه‌لامى خوای گه‌وره له هه‌موویان بێت)، به نه‌مرى له مێژوودا، ده‌مێنێته‌وه.
• وه‌ك خوشك ڕۆڵى زیره‌كیی و لێهاتوویی خوشكى پێغه‌مبه‌ر موسا (سه‌لامى خوای گه‌وره‌ى له‌سه‌ر بێت)، له قورئانى پیرۆزدا، تۆماركراوه.
• وه‌ك كچ، ڕۆڵى شایسته و كاریگه‌ریی كچانى پێغه‌مبه‌ر شوعه‌یب (سه‌لامى خوای گه‌وره‌ى له‌سه‌ر بێت)، دیسان له قورئانى پیرۆزدا، تۆماركراوه. كه جێی له‌سه‌ر وه‌ستان و تێڕامانه، و چۆن به پاراستنى كه‌سێتى و ئافره‌تێتى خۆیان، به‌شدارى ژیانى كۆمه‌ڵگه ده‌كه‌ن و به به‌جێهێنانى ڕۆڵى مرۆییانه‌ى خۆیان، یارمه‌تى باوكى به‌ساڵاچوویان ده‌ده‌ن.
سێیه‌م: ڕۆڵى ئافره‌ت له حوكمڕانیی و ده‌وڵه‌تداریدا
قورئانى پیرۆز، ڕۆڵى خاتوو به‌لقیس و به‌سه‌رهاتى میلله‌ته‌كه‌ى به ورده‌كارییه‌وه ئاماژه‌پێداوه ، و به نمونه‌ى حاكمێكى دانا و ڕاوێژكار و دووربین، تۆماریكردووه.
شایانى باسه، كه زۆرینه‌ى ڕه‌های نمونه‌كانى قورئان، ، نمونه‌ى ئه‌رێنى و چالاك و كاریگه‌رن و ڕه‌نگدانه‌وه‌ى ڕۆڵى مرۆییانه‌ى ئافره‌تن له ژیانى كۆمه‌ڵگه‌دا. له كۆتاییدا، ده‌گه‌ینه ئه‌و به‌ره‌نجامه‌ى كه ئافره‌تان له په‌یامى پێغه‌مبه‌ری پێشه‌واماندا (د.خ)، سه‌ڕاى بوونى پێگه‌ى به‌هێز وه‌ك مێینه له چوارچێوه‌ى ژیانى تایبه‌تى خێزانیدا، گێڕانى ڕۆڵى مرۆییانه‌یان له سه‌رجه‌م كایه‌كانى كۆمه‌ڵگه‌دا، داواكراوه و به ته‌واوكاری ئه‌رك و ڕۆڵى پیاوان داده‌نرێت بۆ ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ى زه‌وى و به‌جێهێنانى ئه‌ركه‌كانى جێنشینی خواى به‌دیهێنه‌ر و په‌روه‌ردگار.
سه‌رچاوه‌كان
1- قورئانى پیرۆز
2- فه‌رموده‌كانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله علیه و سلم)
3- پ.ی.د. عالیه فه‌ره‌ج مسته‌فا ( 2016): سیمنارى پرسى ژن له ئه‌پڕۆچه قورئانیه‌كاندا
4- د. محمد عماره
https://www.youtube.com/watch?v=fhhFhn_ggpQ
5- فائیز ابراهیم محمد (2015): ئافره‌ت له قه‌فه‌سى ئازادیدا، هه‌ولێر، چاپخانه‌ى ڕۆژهه‌ڵات
6- مصطفى الطحان (1999): المرأة في موكب الدعوة، دار التوزیع و النشر الاسلامیة، الطبعه الاولى
7- د. عمر عبدالعزیز (2010): مافه گشتییه‌كانى ژنان له ئیسلامدا، زنجیره‌ى په‌یامه‌كانى خوشكان، چه‌پكى سێهه‌م، ژماره 25
8- د. ئه‌یوب عه‌لى زه‌ڵمى (2021): ئافره‌ت له ڕوانگه‌ى ئیسلامه‌وه، زنجیره‌ى شه‌ن و كه‌و (16)، ژماره‌ى سپاردن (1824)
9- بێخاڵ أبوبكرحسین (2003): بحث حول تطور الفكر النسوي في العالم الاسلامي.
10- بێخاڵ أبوبكرحسین (2021): باڵاپۆشیی له فیكرى د.شه‌حروردا: خوێندنه‌وه‌یه‌ك له ڕوانگه‌ى پرۆسه‌ى په‌یوه‌ندیگرتنى نازاره‌كییه‌وه، سه‌نته‌رى توێژینه‌وه و ڕاپرسى.
11- عبدالحلیم أبوشقة (2002): تحریر المرأة في عصر الرسالة، الجز‌ء الأول، الطبعة السادسهة.
12– https://www.almaany.com/answers/376463/
levofloxacin brand purchase levofloxacin online
avodart 0.5mg drug buy avodart generic purchase ondansetron pill
aldactone 25mg canada purchase propecia purchase fluconazole pill
buy generic ampicillin 250mg buy acillin generic buy erythromycin 250mg
sildenafil 50mg over the counter buy fildena online cheap methocarbamol uk
suhagra 50mg cost buy aurogra 50mg for sale order estradiol online
lamotrigine over the counter retin gel over the counter order retin gel generic
order generic tadalis 20mg tadalafil 10mg sale brand diclofenac 50mg
buy isotretinoin 20mg online cheap order accutane 40mg online cheap buy zithromax 500mg without prescription
indomethacin 50mg price trimox 250mg oral trimox pills
cost tadalafil 20mg buy tadalafil 20mg price sildenafil 20mg
arimidex 1mg generic Generic viagra order generic sildenafil 100mg
cialis 5mg sans ordonnance en france sildenafil 25mg en ligne acheter sildenafil en ligne
order prednisone 5mg prednisone 20mg oral viagra 100mg ca
tadalafil kaufen ohne rezept cialis 10mg kaufen ohne rezept sildenafil 200mg fГјr frauen
oral accutane 40mg isotretinoin 40mg us stromectol xl
purchase provigil pills Cialis overnight order diamox 250 mg
doxycycline cheap generic levitra 10mg order generic lasix 40mg
buy altace 10mg pills temovate usa order astelin 10ml sprayer
cost catapres 0.1 mg buy minocycline 100mg pills cheap tiotropium bromide 9 mcg
cost buspar 10mg buspirone 10mg pills generic ditropan 5mg
hytrin us terazosin without prescription purchase sulfasalazine pills
fosamax pill panadol 500 mg ca cheap pepcid
order olmesartan 10mg sale divalproex order oral diamox 250mg
prograf 1mg usa buy generic requip buy ursodiol generic
imdur price order lanoxin 250 mg micardis oral
bupropion 150mg brand buy zyban 150 mg sale order quetiapine 100mg sale
order molnunat 200mg online cefdinir 300mg sale order prevacid sale
buy sertraline pill cost lexapro sildenafil online order
order salbutamol online cheap purchase pantoprazole pills sildenafil 50mg oral
cialis 5mg uk Buy cialis in us viagra for men over 50
buy cialis 20mg pill order phenazopyridine sale order amantadine pills
order naltrexone 50 mg generic albendazole 400mg usa abilify without prescription
brand dapsone 100 mg buy aceon 8mg online cheap aceon 4mg over the counter
medroxyprogesterone 10mg pills periactin 4mg cheap periactin medication
modafinil drug buy stromectol sale ivermectin 3mg online
fluvoxamine 50mg price cost glipizide 5mg glucotrol 5mg drug
accutane ca order isotretinoin 20mg online buy prednisone 20mg online cheap
cost azithromycin 250mg brand prednisolone 20mg order neurontin 600mg pills
tadalafil 20mg usa cialis 20mg for sale viagra brand
furosemide 100mg without prescription buy doxycycline 100mg pills plaquenil medication
tadalafil 20mg tablet clomipramine drug buy clomipramine 25mg without prescription
buy chloroquine olumiant generic order olumiant 4mg pill
buy sporanox 100 mg pills order sporanox pills brand tinidazole
order metformin for sale tadalafil 40mg sale cialis daily cost
order zyprexa 10mg without prescription bystolic cheap diovan 80mg brand
cheap norvasc cheap cialis pill tadalafil for sale online
order clozapine 100mg combivent for sale online decadron 0,5 mg pills
buy sildenafil 50mg sale sildenafil online buy lisinopril 2.5mg oral
order zyvox for sale linezolid 600mg pills poker online play
buy generic omeprazole 10mg real money online casino casino arizona
augmentin online canada
lopressor 50mg tablet order tenormin 100mg online cheap purchase levitra generic
colchicine tablet brand name in india
write thesis poker games online free spins casino
order levitra online cost vardenafil 20mg medrol 16 mg tablets
help writing a paper sildenafil 200mg for sale viagra 100mg generic
buy clomiphene without prescription clomiphene 100mg drug free spins no deposit us
tadalafil 40mg oral purchase tadalafil sildenafil 100mg england
triamcinolone 4mg pill generic clarinex 5mg desloratadine over the counter
order priligy 30mg online cheap cost priligy 60mg cheap levothyroxine generic
order cialis sale order generic sildenafil 100mg order viagra 50mg pill
orlistat 120mg tablet xenical online buy order zovirax 800mg sale
cialis 5mg sale order tadalafil 10mg without prescription plavix 150mg canada
allopurinol 300mg generic buy rosuvastatin generic zetia 10mg brand
generic domperidone 10mg cheap motilium 10mg order cyclobenzaprine generic
synthroid prescription uk
buy baclofen 10mg generic purchase tizanidine sale purchase toradol pills
sumatriptan 50mg cost order imitrex 25mg for sale avodart usa
colchicine usa roulette free play for fun sugarhouse casino online
zantac 300mg brand mobic for sale online oral celebrex 100mg
online poker sites no deposit casino real online casino
order flomax 0.2mg generic brand tamsulosin 0.2mg buy spironolactone 25mg online cheap
goodrx cialis ampicillin pill buy cipro 500mg sale
simvastatin tablet buy propecia buy generic finasteride
buy metronidazole sale flagyl for sale online sulfamethoxazole tablet
diflucan brand viagra 100mg tablet sildenafil 100mg
cephalexin 125mg price erythromycin ca erythromycin 250mg cheap
tadalafil 20mg sale purchase cialis pills order sildenafil 100mg without prescription
sildenafil 50mg uk viagra 100mg us cialis 40mg sale
cefuroxime 250mg cheap order bimatoprost online cheap buy methocarbamol 500mg generic
live online blackjack gambling casinos cheap tadalafil tablets
order trazodone generic buy sildenafil 100mg generic buy sildenafil 100mg generic
write papers for me essays help ivermectin for covid 19
sildenafil canada estradiol 1mg drug buy generic lamotrigine 50mg
buy deltasone 40mg online cheap generic isotretinoin 10mg buy amoxicillin 500mg generic
sildenafil us order cialis 10mg buy tadalafil 40mg
buy disulfiram online uk
cost of propecia generic
online casinos usa cialis for daily use brand cialis 10mg
zithromax online order buy generic prednisolone 40mg order neurontin 600mg without prescription
real money casino online usa roulette online for real money modafinil cost
lasix pill buy hydroxychloroquine order plaquenil without prescription
price of generic colchicine
sildenafil 100mg cost rhinocort cheap rhinocort cheap
generic deltasone 20mg buy vermox pills vermox drug
cost viagra
tetracycline 500mg
tadalafil order indomethacin 75mg pill indocin cheap
acyclovir 800 mg
buy liquid ivermectin
mexican online mail order pharmacy
buy biaxin 250mg without prescription clonidine 0.1mg us order antivert 25 mg pills
buy singulair generic
naprosyn price buy lansoprazole 15mg for sale buy lansoprazole 15mg
advair 250/50 price
buy tiotropium bromide generic buy tiotropium bromide 9 mcg online cheap hytrin 5mg cost
cheap albuterol 100 mcg buy protonix pill order generic ciprofloxacin
baclofen cream 60 mg
pioglitazone 30mg sale order pioglitazone generic viagra 50mg oral
singulair 5mg drug singulair 5mg pills sildenafil 50mg oral
buy cialis 10mg for sale Cialis generic casino near me
buspar online canada
tadalafil 10mg brand cheap tadalafil tablets generic cialis 20mg
ordering cafegot
free spins no deposit usa online casinos real money real online blackjack
cymbalta 6
ivermectin 6mg online dapsone medication avlosulfon 100 mg cost
gambling game free online slots gambling meaning
Erfolge können auf 5 Linien gemäß SPIEL-Plan von links nach rechts erzielt werden. Level 5 bis 200. Doch angesichts der tatsache Sunmaker auch künftig fur Merkur Freunde attraktiv bleiben ungewiss, werden immer andere Merkur Slots den Weg ins Sunmaker Casino finden. Wir gehen deshalb davon aus, dass auch du neben dem Fruitinator online kostenlos Spiel auch noch andere beliebte Spiele vom Sunmaker Casino ohne geld wirst spielen konnen. Ja, du hast richtig gelesen: Für Sunmaker spielst ihr vollig kostenlos, auch die sehr angesagten Automatenspiele aus dem Hause Merkur. ABER: Dass dein Spiel am Ende nur 4 € kostet mich, ist keine Garantie. Vielleicht verlierst du auch den ganzen Betrag und hast letztendlich 100 € Verlust. Vielleicht eilfertigkeit du aber darüber hinaus Gewinn und gehst mit einer single Summe heraus. Das weiB keiner ferner daher kann jemand ein Spiel pro Fruitinator Automaten in keiner weise ganz mit einem Kinobesuch vergleichen.
https://moparwiki.win/wiki/Post:Lotto_sterreich_spielen
Der Fruitinator unter den Merkur Spielen Online ist ein Paradebeispiel für einen einfachen Früchtchen-Slot. Viel einfacher als bei diesem unter den Merkur Online Spiele wird es nicht. Es gibt hier bei dem Merkur online spielen keine Freispiele, Bonusspiele, Wilds oder andere Funktionen. Hier dreht sich alles um das Treffen von Gewinnkombinationen. Als Symbolbilder wurden die Ursprungssymbole der modernen Glücksspielunterhaltung gewählt. Genauso sahen viele Glücksspielautomaten in der Anfangszeit aus. Die Firma Gauselmann ist mit ihrer Marke Merkur selbst nicht im Internet vertreten, hat aber eine Reihe von Partnern, welche die originalen Merkur Spiele im Internet anbieten dürfen. Diese offiziellen Partner sind von staatlicher Seite her mit allen erforderlichen Konzessionen und Lizenzen ausgestattet, um im Online Casino Echtgeld beim Glücksspiel für Kunden aus Deutschland anbieten zu dürfen. Wenn du mehr darüber erfahren möchtest, dann schaue unten in meinem Ratgeber nach, wie man seriöse Merkur Online Casinos und deren offizielle Lizenzen erkennen kann.
zovirax 400 mg tabs
order lisinopril without a prescription
pharmacy coupons
cymbalta generic price
zovirax over the counter uk
order nifedipine 30mg without prescription order nifedipine 30mg without prescription cheap fexofenadine
overseas pharmacy no prescription
hollywood casino legal canadian prescription drugs online purchase essay online
출장마사지
altace online buy glimepiride online order oral etoricoxib
price of bactrim ds
gabapentin 250 mg
medicine trazodone
academicwriting leflunomide price buy azulfidine 500mg online
doxycycline cheap albuterol 2mg ca cleocin online
retin a india buy
cialis precio cialis 5 mg en farmacia cialis 5 mg
olmesartan tablet calan online buy purchase depakote generic
asacol us order irbesartan 150mg pills buy irbesartan 300mg generic
order levitra from canada
motrin medicine
canada rx pharmacy world
buy sildenafil tablets online
order diamox 250mg online cheap imdur 40mg cost azathioprine 25mg tablet
buy xenical online canada
generic advair cost
cost of propecia generic
clobetasol order order buspar 10mg online cheap order cordarone 200mg without prescription
furosemide 40
purchase digoxin generic molnunat 200 mg brand order molnunat 200 mg without prescription
how to get viagra in usa
order amoxil brand stromectol 6mg stromectol tab
levitra buy online
purchase carvedilol pill cheap oxybutynin 2.5mg elavil 50mg cheap
It also depends what kind of phone you have, and the operating system that it supports. Apple products running the latest iOS will only be able to access iPhone casino or iPad casino native apps in the App Store, which are developed separately to Android casino apps, for example. On top of this, those using Windows Phones or Blackberry devices will likely need to stick to web apps. Most of their slots are of the five-reel variety, so if you like the old-fashioned type you may be disappointed. They do have a few three-reels, but not many. Either way, their progressive slots often reach the million-dollar mark. Although Saint Mary’s cannot accept credit card payments for tuition, student fees or residence charges, we offer several other payment options:
https://www.coolcasegallery.com/community/profile/daniwozniak403/
When choosing a slot machine to play, a crucial aspect of winning is to review its paytable before playing. Frankly, the casino industry gains an advantage over players that don’t read slot machine paytables. Yes, numerous players have won six-figure prizes playing online slots. However, you need to keep your expectations real – winning so much money by playing slots online is pretty unlikely; play for fun instead, and of course – dreaming big is always good. In order to play, you buy “gold coins.” Gold coins are for entertainment only and don’t have any redeemable value. The casinos give you free sweeps cash alongside this purchase. You use this to play slots and can swap any winnings for dollars and cash out to your bank account.
buy cheap ventolin online
ampicillin for sale online
5mg atenolol
order priligy 30mg without prescription priligy for sale domperidone over the counter
buy alendronate 35mg online order alendronate 70mg pill ibuprofen generic
feldene 20 mg cap
zanaflex 2mg capsules
buy benicar 40 mg
indocin over the counter cenforce us cenforce canada
nortriptyline pills paxil 10mg generic paroxetine buy online
purchase cymbalta online
piroxicam gel price
buy doxycycline 100mg buy chloroquine 250mg generic methylprednisolone australia
dipyridamole generic
buy pepcid 40mg online buy generic pepcid 40mg remeron 15mg for sale
voltaren cheapest
plavix 40 mg price
order generic ropinirole 2mg generic trandate 100 mg trandate 100mg over the counter
order baclofen
chloroquine tablets
generic for bactrim
uk pharmacy no prescription
oral nexium 20mg biaxin 250mg oral furosemide 40mg tablet
I have read your article carefully and I agree with you very much. This has provided a great help for my thesis writing, and I will seriously improve it. However, I don’t know much about a certain place. Can you help me?
mexican pharmacy cialis
medrol generic pharmacy
225 mg lyrica
motilium medicine
cheap cialis for sale Canadian pharmacy cialis pfizer order sildenafil 50mg
prednisolone 4 mg tablets
phenergan tablet cost
order minocycline 50mg online purchase hytrin generic order terazosin 1mg generic
purchase levaquin
strattera cost in mexico
estrace cream generic
arimidex generic cost
tadalafil 40mg generic cialis dosage male erection pills
medication gabapentin 100mg
dexona 4mg tablet online
digoxin 125mcg
tizanidine pills 2 mg
modafinil 200mg ca provigil us promethazine 25mg cost
buy serophene pills atorvastatin pills prednisolone 5mg uk
buy propecia uk online
buy prednisone 5mg pill order prednisone 10mg sale purchase amoxicillin without prescription
buy robaxin australia
augmentin xr 1000 mg
purchase isotretinoin generic oral prednisone 10mg ampicillin 500mg cost
best online no prescription antabuse
buy sildenafil 50mg online cheap lyrica 150mg us buy proscar 1mg generic
buy tadacip online
buy stromectol online stromectol 6mg tablet deltasone oral
malegra 120mg
lisinopril 20 mg for sale
buy ondansetron 8mg online order generic zofran 4mg bactrim brand
anafranil
buy synthroid online cheap
medrol medicine
gabapentin brand
online pharmacy viagra
order generic accutane buy generic amoxil 500mg zithromax for sale online
4000 mg metformin
benicar over the counter
gold pharmacy online
sildalis
ventolin 4mg oral augmentin 375mg price augmentin 1000mg pill
lipitor prescription
piroxicam over the counter
colchicine 1mg
silagra
order prednisolone 40mg online cheap buy prednisolone 10mg online cheap purchase furosemide for sale
buspar 5
fluoxetine online uk
provigil over the counter modafinil 100mg without prescription lopressor 50mg brand
amoxil price in usa
antabuse online uk
sertraline without a prescription
кредит наличными
купить удостоверение помощника судьи
monodox cheap levitra us acyclovir 800mg price
arimidex generic prices