شەممە , كانونی یه‌كه‌م 14 2024

چ كات گریانى دایك‌و باوك تاوانه‌؟

ن: ی. پ. د. عالیه‌ فه‌ره‌ج مسته‌فا
پسپۆڕ له‌ بوارى جێنده‌ر‌و خێزان
له‌ وه‌زیفه‌ سه‌ره‌كیه‌كانى خێزان بونیادنانى كه‌سایه‌تى ئه‌ندامانى‌و گه‌شه‌پێدانى ئه‌و كه‌سایه‌تیه‌‌و، بوار ڕه‌خساندنیش بۆ سه‌لماندنى خودی ئه‌ندامانى، له‌مه‌وه‌ پێكه‌وه‌ژیان پله‌ى یه‌كى پێده‌درێت له‌ ڕیزبه‌ندى ئامانجه‌ سه‌ره‌كیه‌كانى پڕۆسه‌ى به‌ڕێوه‌بردنى خێزان‌و په‌یوه‌ندییه‌ خێزانیه‌كان، ئه‌م به‌ڕێوه‌بردنه‌ش به‌ به‌دیلى كۆنتڕۆڵكردنی خێزان داده‌نرێت به‌ هۆى زه‌بر یان هه‌ر میكانیزمێكى تر.
هه‌ریه‌كه‌ له‌ دایكان‌و باوكان له‌ ناو خێزانه‌كاندا، یان په‌روه‌رشیاران له‌ ناو دامه‌زراوه‌كانى په‌روه‌رده‌، یان ڕاهێنه‌ران له‌ دامه‌زراوه‌كانى ڕاهێناندا خاوه‌نى بۆچون‌و ئاڕاسته‌ى جیاوازن له‌ دیاریكردنى هه‌ریه‌كه‌ له‌ فۆڕمى په‌یوه‌ندییه‌كانیان به‌ مناڵه‌كانیانه‌وه‌ یا ڕاهێنه‌راوه‌كانه‌وه‌، له‌ هه‌مان كاتیشدا خاوه‌نى هه‌ڵویستى جیاوازیش به‌رامبه‌ر به‌ به‌هاكۆمه‌ڵایه‌تیه‌ باڵاكان كه‌ ڕۆڵى سه‌ره‌كییان هه‌یه‌ له‌ به‌ڕێوه‌بردنى ئه‌م تۆڕانه‌ له‌ په‌یوه‌ندی خێزانى‌و پیشه‌یى.
چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌كى سه‌ره‌كى هه‌ن كه‌ ڕۆڵى كاریگه‌ریان هه‌یه‌ له‌ داڕشتنى بۆچون ‌و ئاڕاسته‌كانى دایكان‌و باوكاندا ، له‌وانه‌: ئه‌زمونى خودى دایك‌و باوك له‌ قۆناغی مناڵیدا‌و بۆچونه‌كانى هه‌ریه‌كه‌ له‌ دایك‌و باوكیان‌و كه‌سه‌ نزیكه‌كانیان وه‌كو باوه‌گه‌وره‌‌و دایه‌گه‌وره‌ له‌ بوارى مامه‌ڵه‌ى په‌روه‌رده‌یى‌و داڕشتنى په‌یوه‌ندییه‌كانیان به‌ كه‌سانى ده‌ور‌و به‌ریانه‌وه‌، هه‌روه‌ها باگڕاوندى مه‌عریفى‌و زانستى‌و ئه‌زمونى پڕاكتیكى دایك‌و باوك ده‌بنه‌ هۆكارێكى دیاریكه‌ر بۆ فۆڕمى په‌یوه‌ندییه‌كانیان به‌ مناڵه‌كانیانه‌وه‌.
لاوازى یان كه‌مى توانایى دایك‌و باوك بۆ به‌ڕێوه‌بردنى په‌یوه‌ندییه‌كانیان به‌ جگه‌رگۆشه‌كانیانه‌وه‌ هه‌ له‌ قۆناغى مناڵى ‌و هه‌رزه‌كارى تا قۆناغى گه‌نجى ده‌بنه‌ پاڵنه‌رى بنچینه‌یى بۆ به‌رهه‌مهێنانى چه‌ند فۆڕمێكى نه‌خوازراو له‌ مامه‌ڵه‌ى سه‌لبى دایك‌و باوك به‌رامبه‌ر مناڵه‌كانیان، له‌و فۆڕمانه‌ به‌كارهێنانى زه‌برى ده‌رونى‌و سۆزدارى به‌رامبه‌ر جگه‌رگۆشه‌كانیان به‌ مه‌به‌ستى ئاڕاسته‌كردنى یان كۆنتڕۆڵكردنى به‌ شێوه‌یه‌كى كاتى یان درێژخایه‌ن.
فرمێسك ڕشتن‌و دوباره‌بونه‌وه‌ى گریان به‌هه‌ر پاساوێك بێت، ئامرازێكى ئه‌كتیڤه‌ دایك یان باوك یان هه‌ردوكیان په‌ناى بۆ ده‌به‌ن وه‌كو چاره‌سه‌رێك بۆ كه‌لێنه‌كانى بوارى توانایى‌و لێهاتویه‌كانیانى خۆیان، یان هه‌ژارى كه‌سایه‌تى خۆى له‌ لایه‌ك‌و، كۆنتڕۆڵكردنى لایه‌نى سۆزدارى جگه‌رگۆشه‌كه‌ى له‌ لایه‌كى تر، له‌ ئه‌نجامدا كێشكردنى به‌زه‌یى مناڵ یان هه‌رزه‌كار یان گه‌نج ده‌بێت ده‌بێته‌ ده‌ره‌نجامى كورتخایه‌ن‌و، ده‌ره‌نجامى درێژخایه‌نه‌كه‌شى بریتیه‌ له‌ بونى گریان به‌ جۆریك له‌ جۆره‌كانى زمانى گفتوگۆ‌و له‌یه‌ك گه‌شتن له‌ نێوان دایباب‌و جگه‌رگۆشه‌كانیان‌و ته‌وریسكردنى ئه‌م زمانه‌ له‌ گفتوگۆ لاى مناڵه‌كانیان كه‌ ده‌بنه‌ خاوه‌نى خێزان.
كاریگه‌رى دوباره‌بونه‌وه‌ى گریانى دایك یان باوك بۆ سه‌ر كه‌سایه‌تى دایباب، ڕه‌نگده‌داته‌وه‌ له‌وه‌ى دایك یان باوك قه‌ناعه‌تێكى بۆ پێكدێت كه‌ مافی خۆیه‌تى به‌گریان، فشار‌و ئه‌شكه‌نجه‌ى ده‌رونى بۆ كۆنتڕۆڵكردنى جگه‌رگۆشه‌كه‌ى به‌كاربهێنێت‌و ئیبتیزازى سۆزدارى‌و ده‌رونى بكات. ئه‌م قه‌ناعه‌ته‌ به‌ تێپه‌ڕبونى كات ده‌بێته‌ ئاڕاسته‌یه‌كى پڕاكتیكى كه‌ به‌به‌رده‌وامى پاساو بۆ به‌كارهێنانى ده‌هێنرێته‌وه‌‌و دایكان‌و باوكان هه‌وڵى چه‌پاندنى( تگبیع كردنى) ده‌ده‌ن له‌ ڕیزى ئاڕاسته‌ تایبه‌ته‌كان به‌ داڕشتن‌و به‌ڕێوه‌بردن‌و ئاڕاسته‌كردنى په‌یوه‌ندییه‌ خێزانیه‌كانیان.
له‌ جێكه‌وته‌ ڕاسته‌وخۆكانى گریانى دایك یان باوك یان هه‌ردوكیان بۆ سه‌ر مناڵه‌كانیان زۆره‌، له‌وانه‌:

  1. نه‌مانى هه‌ستكردنى مناڵ به‌ ئه‌مان‌و ئارامى ده‌رونى كاتێك وێناى دایكى یان باوكى یان هه‌ردوكیان به‌ لاوازى ده‌نه‌خشێت لاى كاتى گریاینیان‌و دوباره‌بونه‌وه‌ى ئه‌و گریانه‌.
  2. دابه‌زینى ئاستى متمانه‌ى كه‌سى مناڵ یان هه‌رزه‌كار یان گه‌نج به‌ خۆى، ئه‌مه‌ش به‌ ئاشكرا ڕه‌نگده‌داته‌وه‌ له‌ هه‌ریه‌كه‌ له‌ تێڕوانینى سه‌لبى كه‌سه‌ بۆ خۆى‌و توانا‌و ڕۆڵه‌كانى.
  3. له‌ده‌ستدانى مناڵ یان هه‌رزه‌كار یان گه‌نج بۆ توانا په‌یوه‌سته‌كانى به‌ نه‌خشاندنى وێنایه‌كى سه‌ربه‌خۆ بۆ خۆى، بۆیه‌ دواى تێپه‌ڕبونى كاتێكى درێژخایه‌ن خۆى له‌ په‌راوێزى دایك یان باوكى به‌ لاوازى ده‌بینێته‌وه‌.

Check Also

خانمێک بۆ جوانکردنی ژیان خوڵقاوە

ئا: شادانخاتوو بەیان خانمێکی سەلار، دایکی شەش منداڵی پڕهێزو وزە و چالاک و خەمخۆری کۆمەڵگە، …

4 کۆمێنت

  1. Gather your squad and take on the online gaming universe. Hawkplay

  2. A growing body of papers on systems neuroscience and on giant 전주콜걸simulations of neural circuits involves data beyond the point that anyone can reasonably understand end to end. Looking ahead, “paper-bots” could solve that problem.

  3. I don’t think the title of your article matches the content lol. Just kidding, mainly because I had some doubts after reading the article.

وەڵامێک بنووسە

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *