دوو شه‌ممه‌ , كانونی یه‌كه‌م 11 2023

ڕۆڵی قەڵەمی ژنان لەچارەسەری كێشە كۆمەڵایەتییەكان

شیرین صالح
ماستەر لە كۆمەڵناسی
بوونی كێشەكان لەكۆمەڵگەدا شتێكی حەتمییە، چونكە كێشەكان لەئەنجامی بیروڕای جیاوازی تاكەكان بۆ بابەت‌و دیاردەكانی دەوروبەر دروست دەبێت، ئەمەش شتێكی ئاساییە، لەبەرئەوەی ناكرێت هەموو مرۆڤەكان بیروڕاكانیان وەك یەك بێت، ئەم جیاوازیەش كۆی بوارەكانی ژیان (ئابوری، كۆمەڵایەتی، ئایینی، …هتد) دەگرێتەوە، بەڵام گرفتەكە ئەو كاتە سەرهەڵدەدات كە ئەم جیاوازییە ببێتە هۆكارێك بۆ لێكترازانی پەیوەندی نێوان تاكەكەسەكان.
لێرەوە كۆمەڵە كەسانێك بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ واتە بەكرداری‌و لەمەیداندا هەوڵی چارەسەری كێشەكان بدەن، یان بەناڕاستەوخۆ و لەڕێگەی نووسین‌و شیكردنەوەو خستنەڕووی پێشنیارەوە بێت، هەوڵدانبێت بۆ چارەسەری كێشەكان .
كێشە كۆمەڵایەتییەكانیش یەكێكە لەكێشە دیارەكانی گشت كۆمەڵگەكان‌و كاریگەرییەكی زۆری لەسەر ژیانی تاكە كەسەكان هەیە، لەبەرئەوە زۆرێك لەنووسەران‌و ڕۆشنبیرانی كۆمەڵگە لەنوسینەكانیاندا تیشك دەخەنە سەریان‌و شیكردنەوە بۆ هۆكارەكانی سەرهەڵدانی دەكەن، بەئامانجی ئەوەی بتوانن چارەسەرێكی گونجاو پێشنیاربكەن، لەناو كێشە كۆمەڵایەتیەكانیشدا كێشەكانی تایبەت بەژنان یەكێكن لەو كێشەو دیاردانەی كەلەزۆربەی كۆمەڵگەكاندا بەرچاو دەكەوێت، كە نووسەران‌و ڕۆشنبیران لێكدانەوەی بۆ دەكەن.
خودی ژنان خۆشیان هەمیشە‌و لەگشت كایەكانی كۆمەڵگەدا بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ ڕۆڵ‌و كاریگەری گرنگیان هەبوەو هەیە‌و بەردەوامیش دەبێت لەچارەسەركردنی كێشەكاندا، بۆنموونە لەساڵانی ڕابردوودا كاتێك كێشەیەك لەنێوان دوو بنەماڵەدا ڕوویدەدا، دیارترین چارەسەر ئەنجامدانی هاوسەرگیری بوو لەنێوان ئەو دوو بنەماڵەیەدا، كە لێرەدا ژنێك هۆكاری چارەسەركردنی كێشەكەو ڕێگریكردن بوو لەزیاتر تەشەنەكردنی، ئەگەرچی ئەمە بەكارێكی گونجاو دانانرێت، چونكە لەزۆربەی كاتەكاندا ئەو ژنە ژیانێكی قورس‌و تەژی بەفشارە دەروونییەكانی دەبردە سەر، واتە لەپێناو چارەسەركردنی كێشەیەك كۆی ژیانی ژنێك دەبووە قوربانی.
لەگەڵ پێشكەوتنی كۆمەڵگەدا‌و ئاشنا بوونی كۆمەڵگەی كوردی بەداب ‌و نەریتی گەلانی تر ‌و تێكەڵاوبوونی بەدەوڵەتە دراوسێكانی‌و جیهان بەگشتی ‌و، گەشەكردنی ئاستی ڕۆشنبیری تاكەكانی كۆمەڵگە ‌و هۆشیاربوونەوەی كۆمەڵگە بەتوانا‌و لێهاتووییەكانی ژنان ‌و هەوڵدانی خودی ژنان بۆ سەلماندن ‌و نیشاندانی تواناكانی خۆیان، تێڕوانینی تاكەكەسەكان ‌و كۆمەڵگە بەگشتی بۆ ژنان گۆڕا، لێرەوە هەل‌و دەرفەتی گونجاو هاتە پێشەوە تا ژنان هاوشێوەی پیاوان بتوانن هەوڵ بۆ خۆڕۆشنبیركردن‌و گەشەدان بەتواناكانی خۆیان لەبوارە جیاوازەكانی ژیاندا نیشانبدەن، ئەمەش هۆكارێكی سەرەكی بوو بۆ دەركەوتنی چەندین ژنی چالاك كە لەبواری كاری مەیدانیدا بەشێوەیەكی فعلی بونیان هەبێت ‌و لەگشت كایەكانی ژیاندا سیاسی و ئابوری و كۆمەڵایەتی و هونەری …هتد، تواناكانی خۆیان بخەنە گەڕ.
بواری نوسین‌و ڕۆژنامەگەریش یەكێكە لەو بوارە گرنگانەی كە لەڕۆژگاری ئەمڕۆماندا گرنگی زۆری پێدەدرێت، ژنان لەم بوارەدا دەستێكی دیارو بەرچاویان هەیەو چەندین ژنی نوسەرو ڕۆشنبیر لەكۆمەڵگەدا بونیان هەیە، لەكۆی بوارەكانی ژیاندا قەڵەمی ژنان دیارو بەرچاوەو چەندین ژنی ڕۆژنامەنووسی ئابوری یا سیاسی یا وەرزشی یان… هتد، هەیە.
یەكێك لەوبوارانەش كە قەڵەمی ژنان تیایدا دیارو بەرچاوە بابەتی كێشە كۆمەڵایەتییەكان ‌و كێشەكانی تایبەت بە ژنانە، ژنان لەنوسینەكانیاندا هەوڵیانداوە تیشكبخەنە سەر شیكردنەوە و ڕوونكردنەوەی هۆكارەكانی كێشەكان، لەگەڵ ئەوەی لەنوسینەكانیاندا ئامانجیان هۆشیاركردنەوەی ژنانە لەلایەك بەكێشەكانیان ‌و لەلایەكی ترەوە بە بەرپرسیاریەتیەكانیان لەئاست خێزان‌و كۆمەڵگەدا هۆشیارببنەوە.
بەشێوەیەكی گشتی ژنان لەنوسینەكانیاندا تیشك دەخەنە سەر شیكردنەوە و خستنە ڕووی هۆكارەكانی سەرهەڵدانی كێشەكان، زیاتر مەبەستیانە لەڕێگەی نوسینەكانیانەوە كێشەكانی ژنان بەكۆمەڵگە بناسێنن، واتە ئامانجیانە لەڕێگەی نوسینەكانیانەوە كێشەكانی ژنان بەكۆمەڵگە بەگشتی ‌و بەلایەنی پەیوەندیدار و دەسەڵاتدار بەتایبەتی بناسێنن ‌و شیكردنەوەی وورد بۆ هۆكاری كێشەكان ‌و، لەپاڵیشیدا پێشنیاری گونجاو بۆ كێشەكان بخەنە ڕوو، ئەوەی تێبینی دەكرێت ئەوەندەی ژنان هەوڵیانداوە شیكردنەوە و ناساندن بۆ كێشەكانی ژنان‌و لێكدانەوە بۆ هۆكارەكانی بكەن، بەوشێوەیە هەوڵیان نەداوە پێشنیار بۆ چارەسەر یاخود چارەسەری گونجاو بۆ كێشەكان بخەنە ڕوو، یاخود لەهەندێك كاتدا جۆرێك لەچارەسەر پێشنیار دەكەن كە لەگەڵ داب‌و نەریتی كۆمەڵگەی كوردی نەگونجاوە، یاخود بەرلەوەی زەمینەیەكی لەبارو گونجاو بۆ ئەو چارەسەرانەی دەیخەنە ڕوو لەكۆمەڵگەدا بسازێنن تا كۆمەڵگە بتوانێت بەخێراترین شێوە ئەو چارەسەریانە قبوڵ بكات، هۆكارێك دەبێت بۆ قبوڵ نەكردن‌و ڕەتكردنەوەی ئەو چارەسەرانە‌و لەزۆربەی كاتدا مانەوەی كێشەكان وەك خۆی.
لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا لەكاری مەیدانیدا و لەڕێكخراو و شەڵتەرەكانی تایبەت بەژنان، چەندین ژنی بەتوانا و لێهاتوو چالاكوان لەبواری مافەكانی ژنان بەدیدەكرێت، كە بەشێوەیەكی جدی كار بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی ژنان دەكەن، لێرەشدا ئەوەی پێویستە باس بكرێت ئەوەیە زۆرێك لەو هەوڵ‌و ماندوبونانە بەدۆكیۆمێنت نەكراون ‌و بەشێوەیەكی گونجاو نەپارێزراون، ئەمەش بۆ خۆی كێشەیەكی ترە.
بە گشتی بڵاوكراوەكانی ژنان ڕۆژنامە بن یان گۆڤار یان پێگەی ئینتەرنێتی بوونەتە هۆكارە بنەڕەتییەكانی ڕێكخراو و ڕەوتەكانی ژنان، كە لە چوارچێوەیدا مامەڵە لەگەڵ گرفت و كێشەكانی ژنان ئەنجامدراوە بە بەردەوامی، هەروەها بەشی كۆمەڵایەتی و پەیوەندییەكانی دامەزراوەكانی تایبەت بەژنان، بەبەردەوامی ئامادەییان بووە بۆ هاوكاریكردنی خاوەن كێشەكان لە ڕووی یاسایی یان دەروونی و كۆمەڵایەتییەوە لە ڕێی ئەو كارمەند و پسپۆڕ و چالاكەوانانەی، كە توانای مامەڵەییان هەیە لەگەڵ گرفت و كێشەكان.هەروەها زۆرینەی پارتە سیاسییەكانی كوردستان لە چوارچێوەی مەكتەب یان دەزگای پەیوەندی و كاروباری كۆمەڵاتییاندا، ژمارەیەك ژنانی یاسایی و پسپۆڕ لە بواری كۆمەڵایەتییدا چالاكانە مامەڵەی زیندوو لەگەڵ گرفت و كێشەكۆمەڵایەتییەكان و گرفتەكانی ژنان دەكەن و دۆكیومینتكردنی ئەو ئەزمونانەش لە ڕێی بڵاوكراوەكانی ئەو مەكتەب و دەزگا تایبەتانە بە كاروباری كۆمەڵایەتی بڵاوكراوەتەوە.
قەڵەمی ژنان لە كوردستاندا لە ڕێی ڕێكخراو و دەزگا و سەنتەر و دامەزراوە كۆمەڵایەتی و ڕۆژنامەوانی و سیاسییەكانەوە توانیویانە مێژوویەك بۆ خۆیان تۆمار بكەن لە بواری چارەسەركردنی گرفت و كێشەكانی ژناندا.
لەكۆتاییدا دەتوانین بڵێین ئەگەرچی چارەسەری تەواو بۆ زۆرێك لەكێشەكان نەخراوەتە ڕوو، لەگەڵ ئەوەشدا شیكردنەوەو خستنەڕووی هۆكاری كێشەكان هەنگاوێكی گرنگە بۆ هاندانی كۆمەڵگەو بەرپرسان و دامەزراوە پەیوەندیدارەكان بۆ دیاریكردنی چارەسەری گونجاو.

Check Also

ئامارەکان دەدوێن (14)

بە پێی زانیارییەکانى بانكی نێودەوڵەتی هەر یەك وڵات لە ناو 4 وڵاتدا یاسای نیە بۆ …

30 کۆمێنت

  1. provera 10mg cost biltricide 600 mg for sale buy hydrochlorothiazide 25 mg online

  2. example of antivirals drugs buy inhaler without doctor why is ozempic so popular

  3. This piece of writing will help the internet viewers for building up new website or even a blog from start to end.

  4. Hi there, I found your website by means of Google whilst searching for a comparable matter, your site got here up, it looks good. I have bookmarked it in my google bookmarks.

  5. You’re so awesome! I don’t believe I have read a single thing like that before. So great to find someone with some original thoughts on this topic. Really.. thank you for starting this up. This website is something that is needed on the internet, someone with a little originality!

  6. buy cyproheptadine 4 mg sale buy generic fluvoxamine 50mg purchase ketoconazole online

  7. how to get rid of toenail fungus stopped taking blood pressure medication bring down blood pressure immediately

  8. You have noted very interesting points! ps decent web site. “Formal education will make you a living self-education will make you a fortune.” by Jim Rohn.

  9. order cymbalta generic cymbalta for sale order modafinil 100mg for sale

  10. medication for butthole ulcer boots online doctor login online urgent care for uti

  11. purchase phenergan online buy erectile dysfunction medications stromectol tab 3mg

  12. This is really interesting, You’re a very skilled blogger. I’ve joined your feed and look forward to seeking more of your magnificent post. Also, I’ve shared your site in my social networks!

  13. birth control shipped to door medication to stimulate sperm production kegel exercises to last longer

  14. Pretty! This was a really wonderful post. Thank you for providing this information.

  15. At this moment I am going away to do my breakfast, later than having my breakfast coming yet again to read more news.

  16. buy deltasone 40mg order prednisone 5mg online cheap amoxicillin 500mg over the counter

  17. Some truly quality articles on this website , saved to favorites.

  18. prescribed medication for stomach acid best remedy after throwing up best gas relief for seniors

  19. zithromax sale neurontin 800mg pills cheap neurontin without prescription

  20. Thanks designed for sharing such a nice opinion, piece of writing is good, thats why i have read it completely

  21. buy urso no prescription zyrtec 10mg drug order zyrtec 10mg

  22. There is definately a lot to find out about this subject. I like all the points you made

  23. atomoxetine cost strattera 25mg cost sertraline 50mg brand

  24. Keep working ,terrific job!

  25. Hi my family member! I want to say that this article is awesome, great written and come with almost all important infos. I’d like to see more posts like this .

  26. order generic lexapro buy lexapro pills revia 50 mg brand

  27. buy lasix generic buy albuterol inhalator for sale order generic albuterol

وەڵامێک بنووسە

پۆستی ئەلیکترۆنییەکەت بڵاوناکرێتەوە. خانە پێویستەکان دەستنیشانکراون بە *