بهشی سێههم
ئامادهكردنى : بههره عبدالله حمهتۆفیق
ناچار خۆمان بۆ خۆمان نهخۆشخانهمان بهجێهێشت، شوقهیهكمان دۆزیهوه، نزیك بوو له ماڵی كاك (شۆڕش)ى هاوڕێم و تهنها ژوورێك بوو، لهگهڵ ئهوهشدا كهسێكیتری تێدادهژیا، ئهو كهسهش مهرجی ئهوهبوو مانگانه (500) یۆرۆی پێبدهین و خۆشی لهگهڵمدا بژی، لهبهرئهوه چونكه ناچاربووین بهمهرجهكهی ڕازی بووین، جا لهههموی ناخۆشتر بۆمن ئهوهبو ئهو كهسه جگهرهكێش بوو، بهبێ جگهره ئۆقرهی نهبوو، زۆرجار تكامان لێدهكرد تهنها لهدهرهوه جگهره بكێشێ، بهڵێنی پێدهداین، بهڵام ههمیشه ههستم بهبۆنی جگهره دهكرد و دیاره بۆ ههناسه و تهندروستی من زۆر خراپبوو، شوقهكه بهتهواوی بۆنی جگهرهی گرتبوو، ههروهها لهبهر سهرما نهمان دهتوانی پهنجهرهكانیش بكهینهوه، تاوهكو ههوای نوێ بێته ژوورهكهوه.
بهردهوام سۆندهی ئۆكسجینهكهم بهلوتهوه بوو، شهوانیش لهگهڵ ئۆكسجینهكهدا ئامێری ههناسهی دهستكردهكهشم بهكاردههێنا، كهچی بارودۆخی تهندروستیم تا دههات خراپتردهبوو.
لهگهڵ خزمى ڕهفیقێكم كهئهویش بهركهوتهى كیمیاباران بوو، چاندنى سیهكانیان بوكردبوو مۆعیدمان داناو پێكهوه لهكاتی دیاریكراودا چوینه لای سهرۆكی بهشی چاندنی سییهكان لهو نهخۆشخانهیه، پشكنینهكانی خۆمم پێداو باسی خۆمم بۆكردو ئهویش قسهكانمی بۆ وهردهگێڕا.
دكتۆرهكه پێیوتم: تۆ دهبێت نهشتهرگهری چاندنی سییهكانت بۆ ئهنجامبدرێت و ئهوه تهنها چارهسهره، وتی: تا ئهم دوو مهرجهش جێبهجێ نهكهی ئێمه ناتوانین ئهو نهشتهرگهریهت بۆ بكهین ئهویش:
۱/ دهبێت لهم وڵاتهدا مافی مانهوهت ههبێت، واته ئهبێت داوای مانهوه بكهیت.
۲/ دهبێت زمانی ئهڵمانی فێرببیت.
بارودۆخی تهندروستیم زۆر خراپبوو،خۆیان و ههركهسێك بهاتایهته ژوورهكهم دهبوا دهستكێش و ماسك و پۆشاكی تایبهت بپۆشێ. له نهۆمی خوارهوهبووم، ناردمیان بۆ بهشی چاودێری چڕ، ڕێژهی ئۆكسجین له خوێنمدا زۆر كهمبوو، به پێچهوانهوه ڕێژهی دووهم ئۆكسیدی كاربۆن زۆر بهرزبوو، لهبهشی چاودێری چڕو ورد، زۆر ههوڵیان لهگهڵدام، بهسترابوومهوه به كۆمهڵێك ئامێرهوه نهمدهتوانی بجوڵێم و ههموو شتێكم لهسهر قهرهوێرهكهبوو، بارودۆخی تهندروستیم هێجگار خراپبوو، لهڕووی جهستهیی و لهڕووی دهرونیشهوه.
پاش چهند ڕۆژیك مانهوه كهمێك بارودۆخی تهندروستیم باشبوو، لێیان پرسیم كێ خهرجیتان لهئهستۆ ئهگرێ؟ كاك (شۆڕشی) ناسراومان لهگهڵ ڕێكخراوێكی مرۆڤدۆستی ئهڵمانیدا قسهی كردبوو، ئهوانیش وتبویان خهرجی ئهم چهند ڕۆژهی بۆ دهدهین، بهڵام توانامان سنورداره لهوه زیاتر ناتوانین هاوكاری بكهین، ئیتر ئهو ڕێكخراوه خهرجی ئهو چهند ڕۆژهی بۆ دابینكردین.
پێیانوتین لهئهمڕۆ بهدواوه یان ئهبێ خهرجی مانهوهتان بدهن یان ئهبێت له نهخۆشخانه بچنه دهرهوه، دهستهوسان مابوینهوهو نهماندهزانی چی بكهین،
لهگهڵ ههركهسێكیش قسهماندهكرد دهیانوت چارتان تهنها خۆ ڕادهست كردنه به پۆلیس و داوای مافی پهنابهرێتییه.
بارودۆخی تهندروستیم خراپبوو، ناچاربووین پهیوهندی به نهخۆشخانهكهی (ههمبۆرگ)هوه بكهینهوه، بارودۆخی تهندروستیم هێنده خراپبوو بهتهما نهبووین بهزیندوویی بگهمه هامبۆرگ، ئامێری ئۆكسجینهكهم پێبوو بهكارمدههێنا، ئامێرهكهم تا كۆتا نمره كردبووهوه كهچی تادههات ئۆكسجینم زیاتر دادهبهزی، لهبهرامبهردا لێدانی دڵم خێراتر دهبوو، تادهگهشته سهرووی (140).
بۆ جاری دووههم لهو نهخۆشخانهیه خهوێنرام و دهرئهنجام، پاش سێ ههفته له وهرگرتنی چارهسهر، پزیشكهكان پێیانڕاگهیاندم كه پێویسته بهزوویی جهستهم ئامادهبكهم بۆ ئهنجامدانی نهشتهرگهری لابردنی بهشێكی سییهكانم.
وتیان: دهبێت كێشت زیادبكهیت، وهرزشی زۆر بكهیت، خواردنی باش بخۆیت، خزمهتی باش بكرێیت، تا ماسولكهكانت دروست ببنهوه، بهتایبهتی ماسولكهكانی سنگت، تا بهرگهی ئهو نهشتهرگهریه بگریت و پاش نهشتهرگهریهكهشت توانای ههناسهدانت باشتر بێت، خهرجیهكهى زۆر بوو، دوایی تاوتوێكردنمان وامان بهباشزانی بگهڕێینهوه بۆ ههڵهبجه، وتمان ماوهیهكی زۆری دهوێت تا كێشم زیادبكات و لهوێ دهكرێت چارهسهری سروشتی وهربگرم و وهرزشم پێبكرێت، لهڕووی خۆراك و خواردنیشهوه خزمهتی باشتر بكرێم لهناو ماڵ و منداڵ و كهسوكاری خۆم، بڕیارماندا بگهڕێینهوه بۆ كوردستان، به مهرجی ئهوهی ڤیزاكهمان له شاری هامبۆرگ بۆ ماوهی ساڵێك بۆ نوێبكهنهوهو بهڵێنی ئهوهمان پێبدهن كه ههركاتێك لهكوردستان بارودۆخی تهندروستیم خراپتربوو بمهێننهوه بۆ ئهڵمانیا.
خۆمان ئامادهكرد بۆ گهڕانهوه، ئامێری ئۆكسجینهكهم شهحن كردهوهو بتڵێكی ئۆكسجینشیان بۆ كڕی بووم بۆ ِێگا لهگهڵ خۆمان هێنامان و بهرهو فڕۆكهخانهی بهڕیكهوتین.
لهفڕۆكهخانه ڕێگایان نهدا بوتڵی ئۆكسجینه پڕهكه لهگهڵ خۆمان بهرینه ناو فڕۆكهكهوهو وتیان ئهبێت خاڵی بكهنهوه ئهوجا ڕێگادهدهین، ناچار لهگهڵ خۆمان نهمانهێناو پشتمان بهست تهنها بهخوای گهورهو پاشان بهو جیهازی ئۆكسجینه شهحنهی كه لهگهڵ خۆم لهههڵهبجهوه هێنابووم، ئامێری ئۆكسجینهكهم، بهههردوو پاتریهكهوه ئهو ئامێره دهیتوانی نزیكهی ههشت سهعات ئۆكسجینم پێبدات، گهڕاینهوه بۆ كوردستان.
خێزانم وهك ههمیشه خزمهتی باشی دهكردم، ههر خواردنێك بهسوودبوایه بۆی دروست دهكردم، تاوهكو كێشم زیادبكات و بهزووی بگهڕێمهوه بۆ ئهڵمانیا، تا نهشتهرگهریهكهم بۆبكهن، لهو ماوهیهدا زۆر شیرم دهخوارد، پاش چهند مانگێك ههستم به ئازاری گورچیلهم كرد، ڕۆژێكیان ئازارهكه زۆری بۆهێنام، داوامكرد بمبهن بۆ نهخۆشخانه.
بهههرحاڵێك بوو بردمیان و گهیاندمیانه نهخۆشخانهی فریاكهوتن، پشكنینیان بۆ نوسیم و دواتر ئهنجامهكهمان بۆ هاتهوه، وتی مامۆستا لهپشكنینهكهتدا خوێن ههیهو ئهگهری بوونی بهرد ههیه له گورچیلهتدا، لهڕاستیدا حهپهسام، چونكه من بهكهڵكی وهرگرتنی بهنجی گشتی نهدههاتم تا بهردهكهم بۆ دهربهێنن و نهمدهزانی چیبكهم!
ڕهوانهی نهخۆشخانهی شارى پزیشكى فاروق كرام.
دوو ڕۆژ لهوێ مامهوه، پشكنینی زۆریان بۆكردم و وتیان بهردهكه (4 ملم )ه زۆر بچووكه، ههندێك عیلاجیان پێدام وتیان بهكاریان بهێنه بهڵكو بهبێ نهشتهرگهری لهو بهرده ڕزگارت ببێت.
پاش چهند ڕۆژێك دیسانهوه تهنگهنهفهسی و كۆكهو سهرئێشهو سنگ ئێشه ههراسانی كردم، دیسانهوه گورچیلهم تووشی ئازارێكی توندهاتهوه، سكیشم لهگهڵیدا زۆر دهئێشا، ئازارێكم ههبوو نهخۆشییه سهرهكییهكهمی لهبیر بردبوومهوه.
پێیانوتم بهردێك یان زیاتر لهسۆنهرهكهمدا بهدیدهكرێن و گورچیلهكانیشم ههڵئاوساون، ئهمجارهیان سێ كێشهی گهورهم ههبوو، كێشهی سنگ و كێشهی گورچیلهو كێشهی گهدهو ڕیخۆڵهو دوانزهگرێ، لهژیانی خۆم زۆر بێزاربووم، سهیری ماڵهكهمم دهكرد پڕی بوو لهئامێری یارمهتیدانی ههناسهدان و ئامێری ئۆكسجین و بتڵی گهورهی ئۆكسجین و…هتد، زۆر نیگهران بووم، ماڵهكهم وهك نهخۆشخانهی لێهاتبوو، مانهوهم بهوشێوهیه لهنێو منداڵهكانمدا هێندهیتر ئازاری دهدام، خۆزگهم بهمردن دهخواست تا بهوشێوهیه نهمێنمهوه لهبهرچاوی منداڵهكانم.
ههستم دهكرد خهریكه دهبمه بارو ئازار بۆ دهوروبهرم، دۆسییهكهشم له ئهنجومهنی وهزیران داخرابوو، ئومێدم نهما بهوهی دووباره بمنێرنهوه بۆ ئهڵمانیا، ڤیزهكهشمان مانگێكی مابوو تهواو بێت.
بهخێزانم وت، ئهمهوێت سهری خۆم ههڵبگرم و بڕۆمهوه بۆ ئهڵمانیا یان تهرمهكهم بهێننهوه یان پشتیوان بهخوا ئهبێت بهشێوهیهكیترو به تهندروستییهكی باشترهوه بگهڕێمهوه.
بهیانییهك زوو منداڵهكانم لهقوڵای خهودا بوون، ئاگایان لهوه نهبوو كه بۆ ماوهیهكی زۆر باوكیان نابیننهوه، یان ڕهنگبوو ئهوه دوا سهفهربێت و ئیتر ههرگیز یهكتر نهبینینهوه، جیهێشت، دووجار ویستم یهك یهك منداڵهكانم بۆ دواجار ماچ بكهم، بهڵام دڵم نههات خهبهریان بكهمهوهو خهوهكهیان لێتێكبدهم، بهدڵی پڕهوه خواحافیزیم لهخێزانم كردوو، و بهڕێكهوتم بۆ فڕۆكهخانهی نێودهوڵهتی سلێمانی..
كه گهشتینه فڕۆكهخانهی نێودهوڵهتی سلێمانی، خواحافیزیم كرد لهو كهسانهى كه هاوهڵیان كردبووین تا فڕۆكهخانه.
لهبهر ئهوهی ئامێری پێدانی ئۆكسجینهكهم شهحن بوو، بهشی چهند كاتژمێرێك شهحنی دهكرد، بهڵام متمانهم پێینهبوو، بهههرحاڵ پشتمان بهخوای گهورهبهست و سهركهوتین، ئامێری ئۆكسجینهكهی خۆم بهخۆشحاڵیهوه تاوهكو فڕۆكهخانهی نێودهوڵهتی بهغدا كێشهی بۆ دروست نهكردم.
كاتی فڕینی فڕۆكهكه هات و ئێمهش سهركهوتین. ماوهیهك چاوهڕێمكرد بوتڵی ئۆكسجینم بۆ بێنن، بهڵام ههر نهیانهێنا، ئامێری ئۆكسجینهكهی خۆشم لهوابوو شهحنی تێدا نهمێنێ و لهكاربكهوێت… فڕۆكهكه لهوهدا بوو دهست بهفڕین بكات، هاوارمكرد كوا ئۆكسجینهكهتان، من ئهبێت تا ئهڵمانیا ئۆكسجین بهكاربهێنم.
وتیان تهنها لهكاتى پێویستدا پێنج بۆ ده خولهكێك ئۆكسجینت پێ دهدهین. وتم من ناتوانم بێ ئامێر یان بوتڵی ئۆكسجین و ئۆكسجینی بهردهوام سهفهر بكهم، وتیان دهی خێرا دابهزن تا فڕۆكهكه دهستی نهكردووه بهڕۆشتن، له فڕۆكهكه دایانبهزاندین و هاتینهوه نێو فڕۆكهخانه، زۆر بێزاربووم، بهپهله جیهازی ئۆكسجینهكهم كرد به كارهباوه بۆ ئهوهی لهكار نهكهوێت و نهخنكێم.
ڕۆژى دواتر به فڕۆكهیهكى تر بهرهو ئهڵمانیا كهوتینهڕێ، سێ بتڵ ئۆكسجینیان ههبوو بهماوهى سێ كاتژمێر ههموویان تهواو بوون، كه بوتڵی سێیهمیش تهواو بوو، هێشتا سێ كاتژمێرمان مابوو بگهینه ئهڵمانیا، ناچار پهنامبرد بۆ ئامێری ئۆكسجینه شهحنهكهی خۆم و ئهندازهیهكی كهمم كردمهوه تاوهكو بهشم بكات و بمگهیهنێته ئهڵمانیا.
كه گهشتینه ماڵی كاك شۆڕش ئامێری ئۆكسجینه گهورهكهیان بۆهێنام كهجارى پێشو لهوێ بهجێمهێشتبوو، و بهكارمهێناو لهدڵهڕاوكێی نهمانی ئۆكسجین ڕزگارمبوو.
پاش سێ ڕۆژ، لهگهڵ كاك شۆڕش بڕیارماندا ڕاستهوخۆ بڕۆین بۆ كهمپی پهنابهرانی لهشاری (ئێسن)، كه گهشتینهجێ خۆمانمان پێناساندن و وتمان ئهمانهوێت وهك پهنابهر له ئهڵمانیا قبوڵ بكرێیین و بمێنینهوه. ئهوانیش داوای پاسپۆرتهكانیان كردین و وتیان به ڤیزه هاتوون دهبێت بگهڕێنرێنهوه، بهڵام (هێر یۆهانزن) كه پێشتر لهڕێگهى برادهرێكمهوه كه ناسیم وهك من بوو نهشتهرگهرى گۆڕینى سیهكانى بۆكرابوو، قسهمان لهگهڵ كردوو ئهویش قسهی لهگهڵ كردن و ئهوكارهی پێڕاگرتن، پێیوتبوون ئهو پیاوه خهریكه دهمرێت گهڕاندنهوهی چی، ئهو ههر ئیستا پێویسته بنێردرێت بۆ نهخۆشخانه تا بهپهله چارهسهر وهربگرێت، ئیتر له كهمپهكه پهیوهندیان به نهخۆشخانهوه كردو ڕهزامهندیان بۆ وهرگرتین و بردمیان بۆ نهخۆشخانهكه.
ئیتر گهشتی دووهمی چارهسهری من لهئهڵمانیا دهستیپێكرد، له نهخۆشخانه بۆ وهرگرتنی چارهسهر هێشتمیانهوهو ئهمجارهیان مانهوهی من له نهخۆشخانه زۆر جیاوازبوو، چونكه خهمی ئهوهم نهما كێ خهرجی نهخۆشخانهم دهكێشێ، دڵنیابووم لهوهی بهووردی نهخۆشییهكهم دهستنیشان دهكهن، دهگهڕێن بهدوای چارهسهرێكدا، ههرواش بوو، ههرچهنده پشكنینهكانی پێشترم پیشاندان، بهڵام بایهخێكی ئهوتۆیان پێنهداو دهستبهجێ پشكنینی نوێیان بۆكردم.
تا ئهنجامی پشكنینهكان دهرنهچوو، هیچ چارسهرێكیان پێنهدام، بێجگه له ئۆكسجین كه ئهبوا بهردهوام ههر بهكاریبهێنم، شهوانیش كاتی خهوتن و بهڕۆژیشدا كه زۆر تهنگهنهفهس دهبووم لهگهڵ ئۆكسجینهكهدا ئامێری یارمهتیدانی ههناسهكهشم بهكاردههێنا.
پاش چهندڕۆژێك و ئهنجامدانی چهندین پشكنین، چارهسهری پێویستیان بۆنوسیم، بهڵام ئهوهی توشی شۆكی كردم ئهوهبوو كه پێیانوتم: تۆ سییهكانت (فایبرۆس)یان نییه، ئهو دهرمانانهی بۆ چارهسهری بهڕیشاڵبوونی سییهكانت بهكارتهێناوه نهك سوودی نهبووه، بهڵكو زهرهریشی لێداویت و چیدی نابێت بیخۆیت، سییهكانم توشی ههوكردنی زۆر بووبوون.
زیاتر لهدوو ههفته له نهخۆشخانه هێشتمیانهوه، كه تهندروستیم باشتربوو، ڕاپۆرتی چوونه دهرهوهیان پێدام بۆ كهمپهكه تا لهوێ دهرمانهكانم بۆ دابینبكهن، وه لهڕهوشی تهندروستی من و نهخۆشییهكهم ئاگاداربن، كه ڕاپۆرتهكهم پیشانی بهشی تهندروستی كهمپهكهدا، چارهسهرهكانیان بۆ دابین كردم و ڤاكسینێكیشیان لێدام، ئیتر ژیانمان لهكهمپ دهستیپێكرد…
ژوورێكی چواركهسییان پێدابووین، بهڵام لهبهرئهوهی من نهخۆشبووم تهنها ژووری من و كاك عوسمانی ئامۆزام بوو، ژووری دووكهسیش ههبوو، بهڵام زۆر بچووك بوو، جێگای ئامێرهكان و كهلوپهلهكانمانی تێدا نهدهبوویهوه .
من نهمدهتوانی بڕۆم بۆ چێشتخانهكه، لهبهرئهوهی بهسترابوومهوه به ئامێری ئۆكسجینهكهوهو، دهرهوهش ساردبوو، لهبهرئهوه كاك عوسمان كه سێ ژهمه دهچوو بۆ نان خواردن خواردنی بۆ منیش دههێنا، لهڕاستیدا خواردنهكانیان بۆ ئێمه گونجاو نهبوو، ههرچهنده ڕهچاوی خواردنی خۆمانیان كردبوو تا ئهندازهیهك؛ بهڵام هێشتا ههر جیاوازبوو، وه زۆر برسی نهبوویتایه ناچار نهدهبوی بیخۆیت.
لهبهرواری 9/1/2018 نۆرهی من هات، بۆ مقابهله بۆ وهرگرتنى مافى پهنابهرى (هێر یوهانزن) ئهو پیاوهى كه وهك من چاندنهوهى سیهكانى بۆكرابوو پێیوتم: دهبێت خۆم ئامادهبم، نهوهكو وهرگێڕهكه بهدرووستی دادوهرهكه تێنهگهیهنێت. به هاوهڵی (هێر یوهانزن) چوومه بهردهمیان و ئهوهی پێویست بوو پێموتن، زیاتر لهچوار كاتژمێر پرسیاریان لێكردم، كۆمهڵێك دۆكیۆمێنتیشم پێشكهشكردن، ئامێری ئۆكسجینهكهم پێبوو بهكارمدههێنا چونكه بێئهو ئامێره نهمدهتوانی بجوڵێم.
ئومێدم زۆر بوو بهزوویی مافی پهنابهرێتیم پێبدهن، وهرگێڕهكهش دواتر پێیوتم: بهگریمانهیهكی زۆرهوه داواكهت وهردهگیرێت و مافی پهنابهریت پێدهدرێت.
ڕۆژی 14/2/2018 فهرمانی گواستنهوهمان دهرچوو بۆ كامپێك كه ناوی (ماڵتیزه) بوو له شارۆچكهی (ڕێز Rees)، كهمپێكبوو تایبهتبوو بهو كهسانهی پێویستیان بهچاودێری تایبهت ههیه، و دواتر داوامانكرد بگوازرێینهوه بۆ شاری ئیسن، چونكه نزیك بوو لهنهخۆشخانهكهمانهوه.
پاش چوار مانگ لهچاوپێكهوتنمان بۆوهرگرتنى پهنابهرێتیی، بۆماندهركهوت لهمێژه وهڵام دراوینهتهوهو داوای پهنابهرێتیهكهمان ڕهتكراوهتهوهو قبوڵ نهكراوه.
وێڕای ئهو ههموو چارهسهرهی بۆم دهكرا، تا دەهات بارودۆخی تهندروستیم خراپتر دهبوو، پزیشكهكان به (هێر یۆهانزن) یان وتبوو كه ئهوپهڕی شهش مانگیتر دهژیم ئهگهر (سی)یهكانم بۆ نهگۆڕدێت، پێیانوتبوو كه پاش ئهوهی مافی پهنابهرێتی وهردهگرم پێویسته ههوڵبدهم بهزوویی كێشم زیادبكهم و زمان فێر ببم تا ناوم بخهنه لیستی ئهو نهخۆشانهی كه پێویسته (سی)یان بۆ بچێنن، منیش لهو پێناوهدا زۆر ههوڵمدا، ههندێك كێشم زیادیكرد بهڵام هێشتا زۆر كهمبوو، هێدی هێدی زمانیى ئهڵمانییهكهشم باشتر دهبوو.
(هێر یۆهانزن) لهڕێگای پارێزهرهكهمهوه و پاڵپشت به ڕاپۆرتی پزیشكی پزیشكهكانم لهههوڵدابوو كهزووتر لهدادگا تاوتوێ بكرێ و بڕیاری لهسهر بدرێ تا مافی مانهوهم پێبدرێت، چونكه بهبێ مافی مانهوه لهئهڵمانیا پزیشكهكان ههرگیز ئهو نهشتهرگهرییهیان بۆ نهدهكردم.
پزیشكهكان دهیانوت دهبێت پاش نهشتهرگهریهكه كهسانێك ههبن خزمهتت بكهن، چونكه پاش نهشتهرگهریهكه ناتوانیت خۆت خزمهتی خۆت بكهیت، بۆیه ئیتر زۆر پێویستم بوو مناڵهكانم لهو كاته دژوارانهدا بگهنهلام .
لهو ماوهیهدا كه له كهمپهكهدابووم، چاوم زۆر ئازاری ههبو تادههات ئاستی بینینیان خراپتر دهبوو، دانهكانیشم دهئێشا، لهبهرئهوه پزیشكهكهم ناردمی بۆ لای پزیشكی پسپۆڕی چاو، پسپۆڕی دان.
پاشئهوهی دكتۆری چاو پشكنینی بۆكردم، وتی: بارودۆخی چاوهكانت زۆرخراپهو دهبێت بهپهله نهشتهرگهریان بكهن. قهترهیهك و جێڵێكی چاویشی بۆ نووسیم، بهدۆخی خراپی (سی)یهكانمهوه كێ كاری (بهنج) كردن و نهشتهرگهریم بۆ دهكات؟
چونكه دهخنكێم، وتم ئهوه ههڵدهگرین بۆ پاش چارهسهركردنی كێشهی سییهكانم.
سهردانی دكتۆری ددانمانیشم كرد، نۆرینگهی دكتۆرهكه لهنهۆمی دووهم بوو، بیناكه مصعدى نهبوو، منیش نهمدهتوانی به قادرمهدا سهركهوم، ناچار كاك (عوسمان) گرتمی بهكۆڵهوه بۆ سهرهوه، كه چوومه بهردهم پزیشكهكه، پشكنینی بۆكردم، بهڵام كه بینی بارودۆخی سییهكانم باش نییه، ئهویش بهباشی نهزانی دهرزی بهنجكردنم بۆبكات، لهبهرئهوه ناردینی بۆ نهخۆشخانه، له نهخۆشخانه، پشكنینیان بۆ كردم، بهڵام ئهوانیش بهبههانهی ئهوهی كه دهبێت سێ بۆ چوار ددانم بكێشم و ئهوان نازانن ههر سێكی پێكهوه ههڵبكێشن یاخود ههر ددانێك و لهكاتێكی جیاوازدا؟ بۆ وهڵام وهرگرتنهوهی ئهو پرسیاره ناردمیانهوه بۆ لای پزیشكی ددانهكه كه ناردبوومی بۆلایان.
زۆر بێزاربووم له دهستی دهستیان و بڕیارمدا نهچمهوه بۆ لای پزیشكی ددانهكهو وازم لێهێنان. نهمدهزانی چۆن بهرگهی ئهم ههموو كێشهو ئازاره جهستهیی و دهروونیانه دهگرم؟
ڕۆژێك (هێر یوهانزن) سهری لێداین و وتی: دهڕۆین بۆلای دكتۆرێكی دیكهی ددان كه فارسبوو، ئێرانی بوو، كه ڕۆشتینه لای پشكنینی ددانهكانی بۆكردم و وتی دهبێت چهند دانێكت بكێشرێت و چهند ددانێكیشت پڕ بكرێتهوه.
وتی ئهمڕۆ ددانێكت دهكێشم، ئهگهر بتوانی بهرگهش بگری ههر ئهمڕۆ دوو دانت پێكهوه دهكێشم، بهڵام زهحمهته بهرگهبگری، لهبهر ئهوه تهنها ددانێكت دهكێشم، منیش ڕاكهیم پهسهندكرد.
بۆ ئهوهی كێشهی ههناسهدانم بۆ دروست نهبێ و نهخنكێم ناچار بهبهنجی بێ ئهدرینالین بهنجی دانهكهمی كردو ههر بهناو بهنج بوو ئهگینا بهنج نهبوو، لهبهرئهوه ئازارێكی زۆر زۆرم پێگهشت، دكتۆر دانهكهی بۆ نهدهكێشرا، ناودهمم پڕبووبوو لهخوێن ئهزیهتی زۆریدام و لهتاو ئازار قاچهكانت بهزهویهكهدا دهخشاند، لهكۆتاییدا ههڵیكیشا، ناودهمم و پوكم زۆر برینداربوو بوو، تا دوو ڕۆژ خوێنم ههبوو، پاش ئهو ددانهش به ماوهیهك بهههمانشێوهی پێشوو ددانێكی تریشی بۆ كێشام، پاش ئهویش (سێ) ددانی تری بۆ پڕكردمهوه.
جگه لهوانهش چهند ساڵێكیش بوو توشی ههوكردنی درێژخایهنی گیرفانهكانی لوت بووبووم (ههوكردنی جیوب)، زۆر ئازاری دهدام، ئهبوا ناوبهناو سهردانی پزیشكی پسپۆڕی قوڕگ و گوێ و لوتم بكردایه بۆ چارهسهر وهرگرتن، ئهمهش ئاسان نهبوو، چونكه دهبوا نۆره بنوسی و دكتۆری خێزانیت بتنێرێت بۆ لای دكتۆری پسپۆڕی خۆی .
زۆرجار لهو هاتووچۆیانهدا ترسم لێدهنیشت ئامێری پێدانی ئۆكسجینهكهم شهحنی تێدا نهمێنێت و لهڕێگهدا لهكاربكهوێت و بارودۆخی تهندروستیم ڕووبهڕووی مهترسی گهورهتر ببێتهوه، (هێر یوهانزن) فریشتهیهك بوو، خوای گهوره لهشێوهی مرۆڤێكدا ناردبووی بۆ ڕزگاركردنی من، ئهوپیاوه بهڕێزه وێڕای ههموو سهرقاڵیهكانی ههمیشه منی لهبیربوو، پاش سۆزو بهزهیی خوای گهوره ئهگهر (هێر یوهانزن) نهبوایه من یان بهزوویی دهمردم یان بهرگهی كێشهكانم نهدهگرت و شێت دهبووم.
لهگهڵ (هێر یوهانزن) و كاك (عوسمان) داوامان له بهڕێوهبهرێتی كهمپهكه كرد كه پێویستم به خێزان و مناڵهكانمه، ئهوانیش چهند فۆرمێكیان پێ پڕكردمهوه، پاشان فۆرمهكانیان نارد بۆ لایهنی پهیوهندیدار، بهڵام وهڵام نهبوو.
تێپهڕبوونی كات لهبهرژهوهندیم نهبوو، لهبهر ئهوه بیرمكردهوه كه بهههر شێوهیهك بێت دهنگم بگهیهنمه لایهنه پهیوهندیدارهكانى كوردستان سهرۆكى وهزیرانى ههرێم و وهزیرى شههیدان و سهرۆك كۆمار عێراق، بهڵكو خێزان و منداڵهكانم بۆ بهێنن بۆ ئهڵمانیا، تاوهكو كاك (عوسمان)ی ئامۆزام بڕواتهوه بۆ كوردستان.
قهناعهتم بهكاك (عوسمان) كرد كه بگهڕێتهوه بۆ كوردستان و ئهویش دهستیكرد بهئهنجامدانی مامهڵهی گهڕانهوه و بۆدواجار خوا حافیزیم لهكاك عوسمان كرد.
شهوی 31/1/2019 به ئهمبوڵانسێكی تایبهت له كهمپهكهی (ئێسن)هوه گوازرامهوه بۆ نهخۆشخانه، پاش تێپهڕبوونی 10 كاتژمێر گهشتینه نهخۆشخانهكهو لهوێ پێشوازیم لێكرا، ژورێكی تایبهتیان بۆ دابینكردم پرۆگرامی ڕۆژانهشیان پێدام، شوێنهكه تابڵێی خۆش و دڵگیر بوو، بۆ ههموو نهخۆشهكان دوو چێشتخانه ههبوو، یهكێكیان تایبهت بوو بهو نهخۆشانهی كهپێشتر نهشتهرگهری چاندنی سییهكانیان بۆ كرابوو، ئهمانه خواردنهكانیان جیاوازبوو، نهدهبوو تێكهڵی ئێمه ببن، تاوهكو له ئێمهوه توشی نهخۆشی نهبن و كێشهیان بۆ دروست نهبێت، چێشتخانهكهی دیكهش تایبهت بو به ئێمه.
لهوێ ڕۆژانه ڕاهێنانیان پێدهكردین و وانهیان پێدهداین لهسهر نهخۆشییهكانی كۆئهندامی ههناسهو نهخۆشی بهڕیشاڵبوونی سییهكان و نهشتهرگهری چاندنی سییهكان و زانیاریهكان و چارهسهرو ڕێنماییهكان لهبارهیانهوه، بهڵام بهداخهوه لهبهرئهوهی ئهڵمانیم نهدهزانی بهباشی تێنهدهگهشتم لهوانهكان و سودێكی ئهوتۆم نهدهبینی .
ڕۆژانه وهرزشی ههناسهدانمان ئهنجامدهدا، چهندین جۆر چارهسهری سروشتیان پێدهكردین، ههوڵیاندهدا ماسولكهكانمان بههێزبكهن و توانای ههناسهدانمان زیاتر بكهن و شێوازی ههناسهدانمان بگۆڕن بۆ ئهوهی بهشێوهیهكی دروست ههناسه وهرگرین و بیدهینهوه.
بهداخهوه لهو ماوهیهدا پهتایهك بڵاوبوویهوه لهنهخۆشخانهكهدا، توشبووم، حاڵم زۆر خراپبوو، وتیان نابێت لهژوورهكهت بێیته دهرهوه، نابێت هیچ ڕاهێنانێكیش ئهنجامبدهیت، تاوهكو كهسی دیكه توشنهكهیت، سێ ژهمه خواردنهكهیان بۆ دههێنامه ژوورهكهمهوه، بۆئهوهی لهژوورهكهم نهیهمهدهرهوه، چارهسهرێكی باشیان بۆكردم، بهڵام وهك بهندكراوێك وابووم، پاش 10 ڕۆژێك حاڵم باشبوو دهستمكردهوه به ڕاهێنانهكانم.
لهوێ پیاوێكی لوبنانی مهسیحیم ناسی، كه لهئهڵمانیا دهژیا، زۆر میهرهبان بوو، ههر زوو بووین بههاوڕێ، وتی ههر شتێكت پێویستبوو هاوكاریت دهكهم،بهڵام ڕۆژێك بارودۆخی تهندروستی خراپ بوو بهپهله بردیان بۆ نهخۆشخانهیهكی تایبهت بهڵام بهداخهوه پاش چهند ڕۆژێك ههواڵیمزانی كه كۆچیدوایی كردووه.
پاش مانهوهم بۆ ماوهی نزیكهی دوو مانگ لهو نهخۆشخانهیه سهرئهنجام له بهروارى 12/3/2019 به ئهمبوڵانسێك دیسانهوه هێنامیانهوه بۆ كهمپهكهی پێشوو له شاری (ئێسن) ئیتر ژیان كردن بهتهنهایی لهكهمپهكهدا دهستیپێكرد، ئهمجارهیان دهبو ههموو شتێك خۆم ئهنجامیبدهم، ئیتر قۆناغێكی سهختتری ژیانم لهو كهمپهدا دهستیپێكرد.
كهمپهكه له ههموو نهتهوهیهكی تێدابوو، ههمووان سهرقاڵی كاری خۆیان بوون
ژوورێكیان پێدابووم، بهتهنها دهژیام ناچار خۆم ههوڵمدهدا خواردن بۆخۆم دروستبكهم، قاپ و مهنجهڵ و كهرهستهكان خۆم بیشۆم، بههاوكاری عهرهبانهكهم بهئامێری ئۆكسجینهكهمهوه، دهگهشتمه شوێنی خواردن دروستكردنهكهو شتێكم بۆخۆم دروستدهكرد، تهنها دروستكردنی خواردن زهحمهت نهبوو بۆمن، بهڵكو دهبوا بهئامێری ئۆكسجینهكهوه بچومایهته ژووری خواردن درووست كردنهكهوه، ئهوانیش دهترسان و دهیانوت ئهم ئۆكسجینه لهنزیك ئاگرهكهوه مهترسیمان بۆ دروستدهكات! من چاوهڕێ بووم كه بهزهییان پێمدابێتهوه، بڵێن بهو حاڵهوه چۆن دهتوانیت خواردن درووستبكهیت ئێمه خواردنت بۆ دێنین تۆ خواردن درووست مهكه، كهچی ئهیانویست لهوێدا خواردن درووست نهكهم بۆخۆم، تا نهبمه جێی مهترسی بۆئهوان.
ڕۆژێك (هێر یوهانزن) هات وازی نههێنا تاڕهزامهندی لێوهرگرتن و لهكهمپهكه گواستمیانهوه بۆ خانهیهكی بهساڵاچوان و قۆناغێكی تری ژیانم لێرهوه دهستیپێكرد، بۆ یهكهمجارم بوو، بێویستی خۆم لهگهڵ كهسانێكدا دابنیشم و ژیان بكهم كه نهزمانیان زمانمه، وه نهدین و نه نهژادو نهتهمهنیان وهك منه، زۆر زهحمهتبوو بۆم، زۆرێكیان به حوكمی تهمهن توشی چهندین نهخۆشی بووبوون، لهبهرخۆیانهوه قسهیاندهكرد، پاكو خاوێنی خۆیان بۆڕانهدهگیرا، پرسیاری زۆریان دهكرد، ههندێجار هاواریاندهكرد، كارمهندهكان دڵسۆزو پاك و خاوێن و بهسۆزبوون لهگهڵمان، بهپێی ئهو سیستهمهی بۆیان دانرابوو خزمهتیان دهكردین، سوپاس بۆخوا من تهنها كێشهی سییهكانم ههبوو، ئهرك و زهحمهتێكی گرانم نهخستبووه سهرشانیان.
ئهو ماوهیه زیاتر له شهشجار بردمیان بۆ نهخۆشخانهو ههرجارهو ماوهیهك دههێڵرامهوه، ئیتر ناوم خرایه لیستی ئهوانهی كه پێویستیان به چاندنی سییهكان ههیه، سهرهتا پزیشكهكان ڕازی نهدهبوون ئهو نهشتهرگهریهم بۆبكهن، چهند بیانوویهكیان ههبوو، یهكهم بیانوویان ئهوهبوو كه زمانی ئهڵمانی نازانم، ئهیانوت ئهم پیاوه زمانی ئهڵمانی نازانێت و كاتێك ئێمه نهشتهرگهری بۆ دهكهین دهبێت لێمان تێبگات و بتوانێت ئێمهش تێبگهیهنێت و وهرگێڕی زمان نابێت لهنێوماندا ههبێت، چونكه بۆ خۆی خراپهو بۆی ههیه لهوهرگێڕهكهوه توشی ڤایرۆسێ یان بهكتریایهك ببێت و بیكوژێت، ههروهها ئهیانوت دهبێت له شوقهیهكی پاكوخاوێندا بژیت و كهسێكیش ههبێت خزمهتت بكات.
بهڵێنمپێدان كه كۆششی زیاتر بكهم بۆ فێربوونی زمانی ئهڵمانی، پاش چهندمانگێك پزیشكهكهم هات و ههندێ پرسیاری لێكردم زۆرێكیم وهڵامدایهوه، بهڵام یهك دوو پرسیاری لێ تێنهگهشتم، ئهویش به پزیشكهكانی تری وتبوو له ئێستادا زمانهكهی باشنییه و دهبێت تا ساڵێكیتر چاوهڕێ بكات، تا زمانی ئهڵمانییهكهی باشتردهبێت، ئهو پزیشكانهشم به (هێر یوهانزن)ی هاوڕێمیان وتبوو كهحاڵم زۆرخراپهو ئهوپهڕی شهش مانگیتر دهژیم، ئهویش زۆر تكای لێكردبوون ئهو ساڵهم بۆبكهن به سێ مانگ، وتبووى مامۆستایهو كهسێكی ڕۆشنبیرو خوێنهوارهو گرهنتیتان دهدهمێ تا سێ مانگیتر ئاماده دهبێت، ئهوانیش ڕازیبووبوون، پاش (سێ) مانگیتر قسهیان لهگهڵ كردمهوه ئهڵمانیهكهمیان زۆر بهدڵبوو، پاشئهوهی دڵنیابوون لهزمانهكهم وتیان كۆنفرانسێك دهبهستین و لهو كۆنفرانسهدا تاوتوێی دهكهین و بڕیاری لهسهردهدهین ئهنجامدان یاخود ئهنجامنهدانی نهشتهرگهری گۆڕینی سییهكانى تۆ، چهندڕۆژێك چاوهڕێمكردن، دواتر پێیانڕاگهیاندم كه بڕیاریانداوه نهشتهرگهریهكهم بۆ ئهنجامبدهن.
ماویهتى….
