خەرمان عبدالکریم
دەستدرێژی لەدایک بوون یان توندوتیژی لەدایک بوون بریتییە لە پشتگوێخستن، ئازاردانی جەستەیی یان بێڕێزیکردن بە ژنی دووگیان لە کاتی منداڵبووندا. ئەم چارەسەرە پێشێلکردنی مافەکانی ژنانە، و لە ئەنجامدا ژنان لە داهاتوودا خۆیان لە داوای چاودێری پزیشکی پێش لەدایکبوون بەدوور بگرن، دەستدرێژیکردنە سەر منداڵبوون یەکێکە لە جۆرەکانی توندوتیژی دژی ژنان.
ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی لێکۆڵینەوەی لە ئەگەرەکانی ئەم جۆرە کارانە کردووە و توێژینەوەکان سەلماندوویانە کە ئەمە کێشەیەکی جیهانییە، ژنان لە کاتی منداڵبوون لە نەخۆشخانە و ناوەندەکانی چاودێری تەندروستی تووشی ئازاردان، مامەڵەی ڕیسواکردن یان پشتگوێخستن دەبن.
ئەم پەیوەندییە خراپەکارییە لە نێوان ژنان و کارمەندانی چاوەدێری تەندروستیدا، دوودڵی لە داوای یارمەتی پزیشکی لە کاتی منداڵبووندا دروست دەکات. سووکایەتیکردن و زەلیلکردن لە کاتی دووگیانیشدا ڕوودەدات. لە کاتی منداڵبووندا ژنان لاواز دەبن و ناتوانن خۆیان بپارێزن و دەرئەنجامی ئەم دەستدرێژیانە بۆ منداڵ و دایک خراپە.
ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی ئەو ڕووداوانەی دۆزییەوە کە ناوەندەکانی چاودێری تەندروستی بەشداربوون لە دەستدرێژی جەستەیی، وەک ڕەتکردنەوەی دەرمانی ئازارشکێن، ڕێزنەگرتن، زەلیلکردن، نەبوونی تایبەتمەندی، ئاگادارنەبوون لە مافەکان، نەزۆککردنی زۆرەملێ، ڕەتکردنەوەی دامەزراوەی پزیشکی بۆ وەرگرتنی کەیسەکە ، پشتگوێخستن لە کاتی منداڵبوون، نەشتەرگەری پزیشکی نائیرادی، ژنان لە دامەزراوەی پزیشکی دەردەکرێن بەهۆی نەتوانینی خەرجییەکانیان. سەرەڕای ئەوەش، کەمتەرخەمی لە کاتی منداڵبووندا بووە هۆی دەرئەنجامە مەترسیدارەکانی ژیان کە پێویستی بە دەستێوەردانی پزیشکی هەبوو
ژنان لەترسی ئەوەی لەنەخۆشخانەی مندالبوون سوکایەتیان پێ دەکرێت ناچارن بچنە ژێر نەشتەرگەری وئاگاداری ئەو دۆخە خراپە نەبن کە لەکاتی وەرگرتنی بەنج و لەدایکبوونی مندال و تەمەنیک لەنارەحەتی بەسەری دەبەن ئەمەیان پێ قبولترە، تا بکەونە ژێر دەستی تیمێک و هەزاران گفتی ناشرینی پێ بدەن، یان بوونی ستافێکی گەنجی ڕەگەز جیاواز کە هەزاران جار ئافرەت مردن بەژیانی دەخوازێت کە کارمەندێکی مێ نزیکی ناکەوێت کارمەندە کورەکە بەبەزەیی تر دەردەکەوێت سەراپای هەموو ئەمانە توندوتیژین و ئاراستەی توخمی مێینە دەکرێت، ڕێژەیەکی کەمن ئەو دکتۆرانەی کە تەشجیعی ژنان دەکەن کە منداڵیان بەسروشتی ببیت، ئەگەر نەخۆشەکەش ڕازی بکەن دواجار دەڵێن بامندالبوونێکی سروشتی بەلام لەنەخۆشخانەیەکی تایبەت نەک حوکمی ئایا بۆچی کەرتی حکومی لەهەموو جومگەکانی فەشەلی هێناوە ئایا ئەم زەختە دەروونیەی سەرکارمەندەکان بەهۆی چییەوە دروست بووە؟
