م.تەحسین حمە غریب
٭شاری عادیلانە و شاری گەشەسەندووانە:
(کڕینی خانوولە لایەن سەرۆکی هەرێم و جێگرەکەی بۆ دووان لە کچە خوێندکارە سەرکەوتووەکان)
(سوزان ئێس فاینشتاین) یەکێکە لەو ژنە فەیەسوفانەی کە شەپۆلێکی فەیلەسوفی ژنی ئەخلاق و عەدالەت سەنتەرن و خۆیان یەکلایی کردووەتەوە بۆ خزمەتی فیکری مرۆیی. پرۆژەی سەنتەری فاینشتاین (عەدالەتی شاریی)ە کە لە پرۆژەکەیدا شاری دەوڵەمەند و گەشەسەندوو لە شاری (عادیل) جودا دەکاتەوە و لە یەکێک لە کتێبە نایابەکانیدا بەراوورد لە نێوان هەر سێ شاری (ئەمیستردام) و (لەندەن) و (نیۆیۆرک) دەکات. ئەنجامی لێکۆڵینەوەکەی بریتییە لەوەی هەرچەند شاری (لەندەن) و (نیۆیۆرک) لە (ئەمیستردام) پارەدارترن، بەڵام ئەمیستردام لەو دوو شارەی دیکە (عادیل)ترە. فاینشتاین کۆمەڵیک پێوەری هەن بۆ جوداکردنەوەی شاری (عادیل) و شاری (دەوڵەمەند). بۆ نمونە شاری عادیل شوێن و کاڵا گشتییەکانی بۆ هەموو هاوڵاتیانە( هیچ گەرەکێک بە پرسگە و پاسەوان لە کۆی شار جودا نەکراوەتەوە وەک گەرەک و شارە دەوڵەمندەکانی هەولێر و سلێمانی). هەروەها هەمیشە کەرتە خزمەتگوزارییەکانی بە قازانجی بێبەشترینەکان دەشکێتەوە( لە شارەکانی هەرێم تا هەژارێک لە نەخۆشخانەیەکی حکومی سەرەی دێت بۆ نەشتەرگەری یان دەمرێت یاخود نەخۆشییەکەی هێندە گەشە دەکات چارەسەری زۆر سەخت دەبێت، ئەمە لە کاتێکدا دەوڵەمەندەکان لە نەخۆشخانە تایبەتەکان هەر زوو چارەسەر دەکرێن و چاک دەبنەوە) . ئەگەرچی هەزاران کار لە هەرێمی کوردستان بوونیان هەیە، بەڵام بێبەشەکان کاری شایستەیان دەست ناکەوێت. بنەماڵەی پێنج شەش کەسی هەیە سەربەحیزبن و هەموویان دامەزراوون یاخود بن دیوارن و ژمارەی ئۆتۆمبێلەکانیان کۆی شەقامی کۆڵانەکەی گرتووە، چونکە هەموویان مووچەی خۆیان هەیە بەڵام چەند بنەماڵە لەهاوسێکانیان پێکەوە یەک کەسیان دانەمەزراوە. تەنها یەک کەس بە تەنها چەند خانوو و کۆشک و بورجی بەرزی هەیە و هەزارانیش کرێچی یاخود داماوون و بێ خانە و لانەن. لە شاری گەشەسەندوودا خانووی زۆر هەیە کە بایى ملیۆنەها دۆلارە، بەڵام خەڵکی دیکە هەن خانوویان نییە یاخود لە خانووی بلۆک، بەڵکو لە قوڕ و تەنەکە دروستکراودا دەژین. ئەمانە هەمووی لە نیشتمانەکەی ئێمە هەن، بەڵام لە شاری عادیلدا کەس نییە پێویستییە سەرەتاییەکانی وەک خانووی خۆی نەبێت!.
کاتێک سەرۆک وەزیران یاخود جێگرەکەی تەنها بۆ یەک کەس کە خانووی شایستەی نییە پارە دەدات و خانووی بۆ دەکرێت ( کە دەبوو بێمنەت ئەو خانووەی هەبوایە) ئەوە مانای وایە ئێمە لە شارێکدا دەژین کە گەشەی سەندووە، ئەو هەموو بینا بەرزەى بەرز بووونەتەوە نیشانەی ئەمەن . بەڵام ئێمە لە شاری (عادیل)دا ناژین. هەر ئەو هاوکارییەی سەرۆک و جێگرەکەی داننانە بەمەدا . سەرەڕای ئەوەی زۆرم پێ خۆش بوو ئەو دوو خێزانە بەرێزە لەو دۆخەیان رزگاریان بوو کە وا دەزانم بۆ خۆم بووم، چونکە ئەوانی هەژار و سەرکەوتووم خۆ دەوێن . نەتەنها لەبەرئەوەی رۆژێ منیش وەک ئەوان هەم هەژار و هەم سەرکەوتوو ژیاووم و، بەڵکو لەبەرئەوەی مرۆڤە تێکۆشەرەکانم خۆش دەوێت.. بەڵام ئەم کارەی ئەو دوو بەرپرسە رێک سلماندنی (ناعادیل) بوونی شاری ئێمەیە. ئاخر چۆن دەبێت لەم وڵاتەدا مرۆڤ مافێکی سەرەتایی وەک شوێنی نیشتەجێ بوونی نەبێت. بە تێبینی ئەوەی بۆ دەوڵەمەندنەبوون لەوەدەچێ هۆکاری دەرەکی وەک برینی پشکی هەرێم لە لایەن بەغداد و ئابڵوقە خستنەسەری و هتد.. رۆڵیان هەبێت بەڵام بۆ دروستکردی شاری عادیل هیچ بیانوویەکی دەرەکی نییە، چونکە ئەوە دەسەڵات خۆیەتی جیاوازییەکان دروست دەکات و چەوسانەوە دروست دەکات. دووبارە لەگەڵ پیرۆزباییم لە یەکەمەکان بەری زەحمەتی خۆیانە ان شا‌و الله هەموویان دەبنە مرۆڤی گەورەی وەک فاینشتاین کە لەبەرئەوەی بۆ عەدالەت تێدەکۆشێت من لەم دوورەوە وەک دایکی خۆم سەیری دەکەم!.
I think this is one of the most important information for me. And i’m glad reading your article. But want to remark on few general things, The website style is perfect, the articles is really nice : D. Good job, cheers
Spot on with this write-up, I honestly believe this web site needs far more attention. I’ll probably be back again to read more, thanks for the info!
continuously i used to read smaller articles which also clear their motive, and that is also happening with this article which I am reading here.
If some one wants to be updated with most up-to-date technologies then he must be pay a visit this website and be up to date every day.
I’ve been exploring for a little for any high-quality articles or blog posts in this kind of area . Exploring in Yahoo I finally stumbled upon this web site. Reading this info So i’m glad to show that I have a very just right uncanny feeling I found out exactly what I needed. I such a lot without a doubt will make certain to don?t disregard this web site and give it a look on a continuing basis.
If you are going for best contents like I do, simply go to see this website every day since it provides quality contents, thanks
I’ve been exploring for a little for any high-quality articles or blog posts in this kind of space . Exploring in Yahoo I at last stumbled upon this web site. Reading this info So i’m satisfied to show that I have a very good uncanny feeling I found out exactly what I needed. I so much unquestionably will make certain to don?t disregard this web site and give it a look on a continuing basis.
This is my first time visit at here and i am truly impressed to read all at one place.
When someone writes an article he/she maintains the thought of a user in his/her mind that how a user can know it. So that’s why this post is great. Thanks!