چوارشەممە , ئازار 12 2025

تەندروستى

بۆچی ئیلتیھابی میزەڵدان زیاتر لە ژناندا رووئەدات

د.زانا ئەبووبەکر شەریف* ئیلتیھابی میزەڵدان یەکێکە لە باوترین ئیلتیھابەکان لە ژناندا کە بەھۆی بەکتریاوە رووئەدات. لەبەر ئەم ھۆکارەکانەیە:١) کورتی بۆری میزکردن لە ژناندا کە ٣-٤ سانتیمەترە.٢) دووری نێوان کونی بۆری میزکردن و کۆم کە کەمترە لە ٤.٥ سانتیمەتر.٣) بونی سوڕی مانگانە و ئیلتیھابی ڕەحم لە ژناندا.٤) میز ڕانەگرتن لە ژناندا.٥) …

درێژە ...

خانمانی دووگیان لە مانگی ڕەمەزاندا

د.ساکار حسێن زبێر*♦پێویستە خانمانی دووگیان لە مانگی ڕەمەزانی پیرۆزدا, سەردانی پزیشک بکەن و لە ژێر چاودێری پزیشکی پسپۆڕی ژنان و منداڵبوندا بەڕۆژووببن .ئەو حالەتانەی کە گەر ڕووبەڕووی خاتونی دوگیان بوەوە بەڕۆژوو بون ڕێگەپێنەدراوە:🔹ڕشانەوە و دڵ تێکهەڵهاتن لە مانگەکانی سەرەتای دوگیانی .🔹کەمبونەوەی کێشی کۆرپەلە .🔹ئەو دوگیانانەی کە توشبوی نەخۆشیەکانی ڕاڕەوی میزو …

درێژە ...

سووده‌كانى زه‌یتى زه‌یتون …. خۆراكى و چاره‌سه‌رى و جوانكارى

گوڵاڵه‌ محمدامین سعیدمامۆستا له‌ كۆلێجى ته‌كنیكى زانسته‌ پڕاكتیكیه‌كانى هه‌ڵه‌بجه‌ به‌رهه‌مى زه‌یتون پێكهاتووه‌ له‌:67% ئاو23% زه‌یتى زه‌یتون5% پڕۆتین1% خوێى معدنى گرنگترینیان كالسیۆم و ئاسنه‌ , به‌رهه‌مى زه‌یتون كه‌میه‌تێكى كه‌م له‌ ڤیتامیناتى جۆراوجۆرى تێدایه‌ وه‌كو ڤیتامین ( ئه‌ى , دى , ئى ) ، به‌رهه‌مى سروشتى زه‌یتون جگه‌ له‌وانه‌ ڤیتامین ( بى …

درێژە ...

جۆرەکانى زیرەکی

شانۆ عارف،  ڕێنمایی کاری پەروەردەیی -زیرەکی زمانەوانی، وەک: “خوێندنەوە، نوسین، قسەکردن، گوێگرتن”. -زیرەکی مەنتیقی و ژمێریاری، وەک: “ژمێریاری، بیرکردنەوەی ڕەخنە گرانە، لێکدانەوە، تاقیکردنەوە”. -زیرەکی بینینەکی و شوێنی، وەک: “بینین، وێنەکردن، رەسمکردن، خەیاڵکردن نەخشەکێشان”. -زیرەکی جەستەیی و جوڵە، وەک ” بونیادنان، نواندن، بەرکەوتن، سەماکردن، جوڵە”. -زیرەکی مۆسیقی، وەک: “گۆرانی وتن، بەندبێژی، …

درێژە ...

مه‌ترسیه‌كانى زیاده‌ڕۆیى له‌به‌كارهێنانى خوێی چێشت

د.نه‌سرین محی الدینخوێى چێشت واته‌ Nacl ئه‌م جۆره‌ كانزایه‌ زیاتر بۆ چێشتلێنان و پاراستنى خۆراك به‌كاردێت.مه‌ترسیه‌كانى زیاد به‌كارهێنانى خوێى چێشت زۆرن، به‌پێى ته‌مه‌ن و ڕه‌گه‌زو ستایلى ژیان ده‌گۆڕێت، یه‌كێك له‌زیانه‌ به‌رچاوه‌كانى هۆكارى سه‌ره‌كى زیادبوونى ناسروشتى كێشى له‌شه‌، زۆربه‌ى هاوڵاتیان بۆ خۆشكردنى تامى چێشت زیاد له‌پێویست خوێ به‌كاردێنن، مه‌ترسیه‌كه‌ كانزاى سۆدیۆم …

درێژە ...

له‌سوده‌كانى خۆر بێبه‌ش مه‌به‌و له‌ زیانه‌كانیشى خۆت بپارێزه‌

و: نێرگز محى الدینبه‌هۆى نزیك بوونه‌وه‌ى وه‌رزى گه‌رماو كاتى سه‌یران و چوونه‌ده‌ره‌وه‌كان‌و به‌ركه‌وتنى ڕاسته‌وخۆی تیشكى خۆر له‌ پێست‌و جه‌سته‌مان، پێویسته‌ ئاگادارى پێست و ته‌ندروستیمان بین، بۆیه‌ له‌م 30 خاڵه‌دا سود و زیانه‌كانى خۆرمان خستۆته‌ ڕوو:سووده‌كانى به‌ركه‌وتنى تیشكى خۆر:1-تیشكى خۆرى مامناوه‌ند تواناى دابینكردنى ڤیتامین (D) هه‌یه‌ بۆ له‌ش.ئه‌م ڤیتامینه‌ داده‌نرێ به‌ …

درێژە ...

خواردنه‌وه‌ى ئاو چالاكیه‌كانى مێشك زیاد ده‌كات

د. نه‌سرینبۆ ڕێكخستنى دروستى كاته‌كانى خواردنه‌وه‌ى ئاو، بۆ ئه‌وه‌ى له‌سووده‌كانى به‌هره‌مه‌ندبین، بتوانین سود له‌كاریگه‌ریه‌ باشه‌كانى وه‌ربگرین. پێویسته‌ له‌م كاتانه‌ ئاوبخۆنه‌وه‌.1- (2) په‌رداخ دواى نه‌خۆشى یارمه‌تى چالاك بوونه‌وه‌ى ئۆرگانه‌كانى له‌ش ده‌دات.2- په‌رداخێك ئاو 30خوله‌ك به‌ر له‌نان خواردن، هه‌رسكردنى خۆراك كارا ده‌كات.3- په‌رداخێك ئاو به‌ر له‌خۆشوشتن یارمه‌تى دابه‌زینى په‌ستانى خوێن ده‌دات.4- په‌رداخێك …

درێژە ...

كاریگه‌رى وه‌رزش له‌ماوه‌ى دووگیانیدا له‌سه‌ر دایك و كۆرپه‌له‌

ئا: نێرگز محی الدینله‌ڕابردوودا ژنى دووگیان ئامۆژگارى ده‌كران كه‌ نه‌جوڵێن و پشوو بده‌ن، بۆ ئه‌وه‌ى ماندوو نه‌بن یاخود زیان به‌كۆرپه‌له‌كه‌یان نه‌گات. به‌ڵام له‌م ساڵانه‌ى دواییدا به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئامۆژگارى ژنانى دووگیان ده‌كرێت تا چه‌ند ده‌كرێ بجوڵێن و وه‌رزش بكه‌ن، بۆ ته‌ندروستییه‌كى باشترو منداڵبوونێكى ئاسانتر.وه‌رزشكردن كاریگه‌رییه‌كى ته‌واوى هه‌یه‌ له‌سه‌ر كه‌مكردنه‌وه‌ى نیشانه‌كان و ناڕه‌حه‌تیه‌كانى …

درێژە ...

شێرپەنجەی ملی منداڵدان

ئا: د. سۆزان جەمال شێرپەنجەی دەمی ڕەحم بەگشتی بە دووهەمین شێرپەنجەی ئافرەت هەژماردەكرێت، كە تووشی دەبێت لەجیهاندا. دەمی ڕەحم (cervix) لەڕووی توێكارییەوە، واتا سەرەتای ڕەحم، ڕێك دوای (ئەندامی مێینە)، دەمی ڕەحم دەست پێدەكات‌و بەشێكی گرنگی ڕەحمە، دەمی ڕەحم زۆرجار دووچاری هەوكردن ئەبێتەوە، بەڵام ئافرەتەكە یان چارەسەری ناكات، یان پێی وایە …

درێژە ...

كاریگەری شاشەی كۆمپیۆتەر لەسەرچاو (CVS)

د. تارا مەحمود حەسەن پسپۆری نەخۆشیەكانی چاو دانیشتن لەبەردەم شاشەی كۆمپیوتەردا بۆ چەندین كاتژمێر بووە بە كارێكی رۆژانەی زۆر كەس، ئەمەش كاریگەری لەسەرچاو هەیە‌و، بەهۆیەوە چەند حاڵەتێك لەچاودا روودەدات لەو كەسانەی كە ئامێری كۆمپیوتەر بەزۆریی بەكاردێنن، لە رووی زانستیشەوە پێی دەوترێتComputer Vision Syndrome(CVS). یەكەم: هۆكارەكانی (CVS) : 1. زۆر بەكارهێنانی …

درێژە ...